Kino „Moskwa”

Kino Moskwa, widoczny jeden z posągów lwów
Państwo	Polska
Miejscowość	Warszawa
Adres	ul. Puławska 19
Architekt	Kazimierz Marczewski Stefan Putowski
Rozpoczęcie budowy	1949
Ukończenie budowy	1950
Zniszczono	1996
Położenie na mapie Warszawy Kino „Moskwa”
Położenie na mapie Polski Kino „Moskwa”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego Kino „Moskwa”
52°12′36,0000″N 21°01′18,8400″E/52,210000 21,021900
Multimedia w Wikimedia Commons

Kino „Moskwa” – kino działające w latach 1950–1996 przy ulicy Puławskiej 19 w Warszawie. Było największym kinem w powojennej Warszawie.

Budynek kina wzniesiono według projektu Kazimierza Marczewskiego i Stefana Putowskiego^[1]. Był to wolnostojący budynek przy ul. Puławskiej 19, naprzeciw wylotu ul. Rakowieckiej^[2]. Kino zostało oddane do użytku 22 lipca 1950, w Święto Odrodzenia Polski^[3][4]. Posiadało nowocześnie urządzone wnętrza ze 1012 miejscami dla widzów^[5] (według innego źródła – 1260 miejscami)^[2]. We wrześniu 1951 przed budynkiem kina ustawiono dwa kamienne lwy dłuta Józefa Trenarowskiego^[6].

Było największym kinem w powojennej Warszawie^[7] oraz jednym z najnowocześniejszych i najelegantszych kin PRL. Początkowo miało nosić nazwę „Wieczór”, którą jednak zmieniono na „Moskwa”^[8]. W latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych XX wieku w ramach Konfrontacji Filmowych, poza standardowym repertuarem, wyświetlano w nim filmy będące laureatami międzynarodowych festiwali filmowych.

W 1981 budynek kina został uwieczniony przez Chrisa Niedenthala na jednym z ikonicznych zdjęć (zob. zdjęcie Czas apokalipsy) z okresu stanu wojennego, przedstawiającym transporter opancerzony SKOT stojący na tle reklamy filmu Czas apokalipsy Francisa Forda Coppoli, znajdującej się na budynku kina. Fotografia została wykonana z klatki schodowej kamienicy przy Rakowieckiej.

Ostatni seans filmowy odbył się 30 kwietnia 1996 roku^[9]. Wyświetlono film Dziwne dni^[9]. Rozbiórkę kina rozpoczęto w tym samym roku, a na jego miejscu wzniesiono biurowiec Europlex, w którym mieściło się m.in. kino Silver Screen. Z dawnego gmachu zachowały się tylko rzeźby dwóch lwów autorstwa Józefa Trenarowskiego^[10], wykonane oryginalnie z narzutu cementowego na szkielecie stalowym, z wierzchnią warstwą imitującą czerwony piaskowiec na bazie cementu. Zostały one umieszczone na chodniku przed biurowcem od strony ulicy Puławskiej.

Historię kina i wspomnienia jego pracowników oraz rozbiórkę budynku dokumentuje film Moja Moskwa Piotra Morawskiego z 1996^[11]. Śpiewa o nim także Pablopavo w piosence Oddajcie kino Moskwa oraz zespół Koniec Świata w swoim utworze „Kino Mockba”. Kino występuje też w jednym z epizodów serialu „Wojna domowa” w reżyserii Jerzego Gruzy.

Kino Moskwa pojawia się także w komedii Ile waży koń trojański? w reżyserii Juliusza Machulskiego. Kino Moskwa widać w tle, kiedy Zosia macha do Kuby Radeckiego (Radecki odmachuje, jednak nie Zosi, a swojej własnej żonie). Tłem tej sceny jest właśnie kino Moskwa oraz wielki napis reklamujący premierę ówczesnego hitu kinowego Kingsajz.

• Kino „Moskwa” otwarte – Polska Kronika Filmowa 31/50, Repozytorium Cyfrowe Filmoteki Narodowej