For faster navigation, this Iframe is preloading the Wikiwand page for Kairomon.

Kairomon

Kairomon (z gr. kairos – korzyści) – substancja semiochemiczna wydzielana mimowolnie przez organizm niosąca sygnał neutralny lub niekorzystny dla nadawcy, a korzystny dla odbiorcy. Przykładowo – jako kairomon może działać zapach drapieżnika wyczuwany przez jego ofiarę. Ofiara po detekcji takiej substancji może podjąć mechanizmy obronne[1]. Innym przykładem kairomonów są substancje wydzielane przez rośliny, które przyciągają roślinożerców[2]. Zdarza się, że dana substancja jest kairomonem w stosunku do jednego gatunku (jako jego atraktant), a allomonem dla innego (jako jego repelent)[2].

Istnienie kairomonów udowodniono w przypadku ryb i zooplanktonu (zapach ryb drapieżnych indukuje mechanizmy obronne drobnych ryb, zapach ryb planktonożernych i bezkręgowców drapieżnych indukuje mechanizmy obronne – morfologiczne (cyklomorfoza) i behawioralne – u zwierząt planktonowych)[1]. Podobnie jest przy wykrywaniu kairomonów pochodzących od zooplanktonu przez organizmy fitoplanktonowe[3].

Dla rozwielitek kairomonem mogą być substancje zawarte w żółci kręgowców, zwłaszcza ryb karpiowatych, lub ich metabolity[4]. Również w przypadku larw wodzienia substancje zaangażowane w proces trawienny są kairomonem dla ich ofiar[5].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b Winfried Lampert, Ulrich Sommer: Ekologia wód śródlądowych. tłum. Joanna Pijanowska. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001, s. 254-257, 268, 285. ISBN 83-01-13387-2. (pol.).
  2. a b Robert L. Metcalf. Plant kairomones and insect pest control. „Illinois Natural History Survey Bulletin”. 33, s. 175-198, 1985. (ang.). 
  3. A. Ewa Rutkowska, Joanna Pijanowska. Zmienność morfologiczna organizmów planktonowych: sposób na życie w zmiennym środowisku. „Kosmos”. 48 (4), s. 451-464, 1999. (pol.). 
  4. Joanna Pijanowska i inni, Kairomone-like activity of bile and bile components: A step towards revealing the chemical nature of fish kairomone, „Scientific Reports”, 10 (1), 2020, s. 7037, DOI10.1038/s41598-020-63456-z, ISSN 2045-2322, PMID32341368, PMCIDPMC7184620 [dostęp 2021-09-10] (ang.).
  5. Linda C. Weiss i inni, Identification of Chaoborus kairomone chemicals that induce defences in Daphnia, „Nature Chemical Biology”, 14 (12), 2018, s. 1133–1139, DOI10.1038/s41589-018-0164-7, ISSN 1552-4450 [dostęp 2021-09-10] (ang.).
{{bottomLinkPreText}} {{bottomLinkText}}
Kairomon
Listen to this article

This browser is not supported by Wikiwand :(
Wikiwand requires a browser with modern capabilities in order to provide you with the best reading experience.
Please download and use one of the following browsers:

This article was just edited, click to reload
This article has been deleted on Wikipedia (Why?)

Back to homepage

Please click Add in the dialog above
Please click Allow in the top-left corner,
then click Install Now in the dialog
Please click Open in the download dialog,
then click Install
Please click the "Downloads" icon in the Safari toolbar, open the first download in the list,
then click Install
{{::$root.activation.text}}

Install Wikiwand

Install on Chrome Install on Firefox
Don't forget to rate us

Tell your friends about Wikiwand!

Gmail Facebook Twitter Link

Enjoying Wikiwand?

Tell your friends and spread the love:
Share on Gmail Share on Facebook Share on Twitter Share on Buffer

Our magic isn't perfect

You can help our automatic cover photo selection by reporting an unsuitable photo.

This photo is visually disturbing This photo is not a good choice

Thank you for helping!


Your input will affect cover photo selection, along with input from other users.

X

Get ready for Wikiwand 2.0 🎉! the new version arrives on September 1st! Don't want to wait?