Kacykowiec rdzaworzytny
| Psarocolius decumanus[1] | |||
| (Pallas, 1769) | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
kacykowiec rdzaworzytny | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Podgatunki | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
| |||
Kacykowiec rdzaworzytny[4] (Psarocolius decumanus) – gatunek ptaka z rodziny kacykowatych (Icteridae). Zamieszkuje Amerykę Południową i wschodnią część Ameryki Centralnej. Nie jest zagrożony.
Systematyka
[edytuj | edytuj kod]Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał Peter Simon Pallas w 1769 roku, nadając mu nazwę Xanthornus decumanus[5]. Obecnie gatunek umieszczany jest w rodzaju Psarocolius[4][6][7]. IOC wyróżnia cztery podgatunki P. decumanus[6]:
- P. decumanus melanterus (Todd, 1917)
- P. decumanus insularis (Dalmas, 1900)
- P. decumanus decumanus (Pallas, 1769)
- P. decumanus maculosus (Chapman, 1920)
Autorzy Handbook of the Birds of the World nie uznają podgatunku maculosus i synonimizują go z podgatunkiem nominatywnym[2][7].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]Długość ciała samców średnio 43 cm, samic średnio 37 cm, masa ciała samców średnio 284,6 g, samic średnio 158 g[2]. Duży kacyk o dużym dziobie w kolorze kości słoniowej po jasnożółty[7]. Tęczówki niebieskie[7]. Pióra w większości czarne, z wyjątkiem kasztanowatego kupra i podogonia, oraz żółtego ogona (poza środkowymi sterówkami). Na głowie samca nitkowaty czubek.
Zasięg, środowisko
[edytuj | edytuj kod]Od południowej Kostaryki i Panamy po północną Argentynę. Na terenach niżej położonych, w wilgotnych lasach i na terenach częściowo wylesionych.
Poszczególne podgatunki zamieszkują[6]:
- P. decumanus melanterus – południowa Kostaryka do północnej i zachodniej Kolumbii.
- P. decumanus insularis – Trynidad i Tobago.
- P. decumanus decumanus – północna Ameryka Południowa.
- P. decumanus maculosus – wschodnie Peru i Boliwia do północnej Argentyny.
Zachowanie
[edytuj | edytuj kod]Zwykle spotkać go można pojedynczo, czasami również w dużych stadach z innymi kacykami; gniazduje w koloniach. Toki samca są bardzo widowiskowe – „spada” z gałęzi, wydając przy tym bulgoczące i gwałtowne dźwięki.
Status
[edytuj | edytuj kod]Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje kacykowca rdzaworzytnego za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Organizacja Partners in Flight szacuje (2019), że liczebność populacji zawiera się w przedziale 5–50 milionów dorosłych osobników. Ptak ten opisywany jest jako pospolity, ale rozmieszczony plamowo. Trend liczebności populacji uznawany jest za spadkowy[3].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Psarocolius decumanus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c R. Fraga: Crested Oropendola (Psarocolius decumanus). W: J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie, E. de Juana (red.): Handbook of the Birds of the World Alive. Barcelona: Lynx Edicions, 2016. [dostęp 2016-01-07]. (ang.).
- ↑ a b Psarocolius decumanus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ a b Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Cacicinae Bonaparte, 1853 - kacykowce (wersja: 2020-01-11). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-01-04].
- ↑ P.S. Pallas, Spicilegia zoologica : quibus novae imprimis et obscurae animalium species iconibus, descriptionibus atque commentariis illustrantur, t. 1 cz. 6, 1769, s. 1–3 (łac.).
- ↑ a b c F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Oropendolas, orioles, blackbirds. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2021-01-04]. (ang.).
- ↑ a b c d Handbook of the Birds of the World. Josep del Hoyo, Andrew Elliott & David Christie (red.). T. 16: Tanagers to New World Blackbirds. Barcelona: Lynx Edicions, 2011, s. 754. ISBN 978-84-96553-78-1. (ang.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Andrew Gosler: Atlas ptaków świata. MULTICO Oficyna Wydawnicza, 2000. ISBN 83-7073-059-0.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
