For faster navigation, this Iframe is preloading the Wikiwand page for Jerzy Niemojowski.

Jerzy Niemojowski

Jerzy Niemojowski
Jerzy Kłosowski
Data i miejsce urodzenia

8 grudnia 1918
Nowy Sącz

Data i miejsce śmierci

31 marca 1989
Londyn

Dziedzina sztuki

literatura

Ważne dzieła

„Anita”

Jerzy Niemojowski (ur. 8 grudnia 1918 w Nowym Sączu[1], zm. 31 marca 1989 w Londynie) – polski poeta oraz tłumacz literatury iberoamerykańskiej i anglosaskiej[1].

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

W Nowym Sączu uczęszczał do gimnazjum im. Jana Długosza o profilu klasycznym. W 1937 (jeszcze pod nazwiskiem Jerzy Kłosowski) wraz ze szkolnymi kolegami: Henrykiem Einhornem oraz Zdzisławem Wróblewskim założył grupę literacko-artystyczną „Przełęcz”[2] i redagował pismo młodzieży nowosądeckiej Zew Gór. Następnie studiował na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego[1]. Należał do Klubu Młodych Artystów Krakowa, skupionych wokół pisma Nasz Wyraz[3], na którego łamach publikował swoje wiersze (1938). W 1939 roku jako ochotnik przystąpił do kampanii wrześniowej. W latach 1940–1943 był działaczem podziemia na Podhalu. W marcu 1943 został aresztowany przez Gestapo. Do 1945 był więźniem obozów koncentracyjnych Heidelager (Pustków), Sachsenhausen (obecnie dzielnica Oranienburga w Brandenburgii) i Mittelbau-Dora w Turyngii[1]. W czasie ewakuacji obozu Dora przez Niemców, zbiegł i zmienił nazwisko na Niemojowski[4]. Do 1947 roku przebywał w amerykańskiej strefie okupacyjnej w Niemczech, gdzie nakładem Związku Wychodźstwa w Hanowerze ogłosił swoje pierwsze zbiory poezji i prozy.

W 1947 wyemigrował do Wielkiej Brytanii, gdzie ukończył Szkołę Handlu Zagranicznego w Londynie[1] oraz studiował na Wydziale Ekonomicznym Uniwersytetu Londyńskiego. Od 1951 r. pracował jako urzędnik kolei brytyjskich i działacz związków zawodowych. Równolegle publikował swoją poezję i przekłady z angielskiego, hiszpańskiego i portugalskiego. Jednym z najważniejszych przekładów było tłumaczenie poematów T.S Eliota, wydane wraz z własnym esejem pt. „Teoretyczne rozważania i praktyka przekładu poetyckiego”, ważnym dla poznania poetyckich założeń Niemojowskiego[3]. Przez pewien czas związany z londyńską grupą poetycką „Kontynenty”. Jego liryki zamieszczono w antologii tej grupy „Opisane z pamięci”. Pierwsze książki drukował w Hannowerze, wśród nich – dramat wierszem „Wyszywane orłami”.

W 1938 napisał zaginiony „Taniec z pochodniami”. W 1949 powstała „Anita”, wyróżniona w 1953 na konkursie w Chicago. Dwie pierwsze sztuki „na tematy polskie” miały korespondować z dwoma sztukami „na tematy antyczne”, niedokończoną „Ismeną” i projektowaną „Tragedią pana Minotaura z Knossos”. „Anita” to wydobyty z rękopisu, nigdy nie grany, „utwór wysoce kontrowersyjny”, tragedia w typie Eliotowskim, rygorystycznie przestrzegająca jedności czasu, miejsca i akcji, napisana białym trzynastozgłoskowcem[5]. Pracował również nad antologią wierszy poetów-kombatantów z II wojny światowej. Nie została ona wydana, jego pracę przerwała nagła śmierć w 1989.

Członek Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie.

Twórczość

[edytuj | edytuj kod]
  • Zmartwychwstanie zabitych. Nivola Hanower, 1946[1]
  • Wyszywane orłami: Dramat, 1946[1]
  • Najkosztowniejszy poemat, Hanower, 1946[1]
  • Karta poetycka, Londyn, 1955
  • Źrenice. Dwa arkusze poezji 1956[1]
  • Epigramaty, Londyn, Oficyna Poetów i Malarzy, 1963[1]
  • Opisane z pamięci, Warszawa 1965, PIW, opr. A. Lam – wybrane liryki
  • Koncert na głos kobiecy, Warszawa: „Czytelnik”, 1967[1]
  • Karnet indygowłosej, Kraków, Wydawnictwo Literackie, 1970[1]
  • Appassionata, Czytelnik 1971[1]
  • Wiersze wczesne wybrane, wybór i wstęp Ryszard Matuszewski, Warszawa, „Czytelnik”, 1983[1]
  • Kawalkady piekła, Kraków/Wrocław: Wydaw. Literackie, 1985
  • Posępne wina, Warszawa: „Czytelnik”, 1993
  • Rdzeniom goryczy, Warszawa: „Czytelnik”

Tłumaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d e f g h i j k l m n o p q r Lisowski 1985 ↓.
  2. „Słownik biobibliograficzny” Współcześni Polscy Pisarze i Badacze Literatury, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne SA, tom IX, Warszawa 2004, s. 300
  3. a b Za: Ryszard Matuszewski, Wspomnienie 1989
  4. Za: https://web.archive.org/web/20160304004003/http://saczopedia.wmediach.pl/glossary/niemojowski-jerzy/
  5. Za: http://lubimyczytac.pl/autor/41733/jerzy-niemojowski

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Lesław Bartelski M.: Polscy pisarze współcześni, 1939-1991: Leksykon. Wydawn. Nauk. PWN. ISBN 83-01-11593-9.
  • Jerzy Niemojowski: Kawalkady piekła. Nota o autorze. Krzysztof Lisowski (red.). Wydawnictwo Literackie, 1985, s. 2. ISBN 83-08-01393-7.
{{bottomLinkPreText}} {{bottomLinkText}}
Jerzy Niemojowski
Listen to this article

This browser is not supported by Wikiwand :(
Wikiwand requires a browser with modern capabilities in order to provide you with the best reading experience.
Please download and use one of the following browsers:

This article was just edited, click to reload
This article has been deleted on Wikipedia (Why?)

Back to homepage

Please click Add in the dialog above
Please click Allow in the top-left corner,
then click Install Now in the dialog
Please click Open in the download dialog,
then click Install
Please click the "Downloads" icon in the Safari toolbar, open the first download in the list,
then click Install
{{::$root.activation.text}}

Install Wikiwand

Install on Chrome Install on Firefox
Don't forget to rate us

Tell your friends about Wikiwand!

Gmail Facebook Twitter Link

Enjoying Wikiwand?

Tell your friends and spread the love:
Share on Gmail Share on Facebook Share on Twitter Share on Buffer

Our magic isn't perfect

You can help our automatic cover photo selection by reporting an unsuitable photo.

This photo is visually disturbing This photo is not a good choice

Thank you for helping!


Your input will affect cover photo selection, along with input from other users.

X

Get ready for Wikiwand 2.0 🎉! the new version arrives on September 1st! Don't want to wait?