Jeżeli... (ang. if...) – brytyjski film fabularny z 1968 roku w reżyserii Lindsaya Andersona. Zdobywca Złotej Palmy na 22. MFF w Cannes w 1969.

Film kręcony był podczas rewolty studentów w maju 1968 w Paryżu, wokoło szkoły do której chodził Lindsay Anderson, reżyser dzieła. Jest pierwszą częścią trylogii złożonej z O Lucky Man! (1973) i z Britannia Hospital (1982)^[1]. Anderson cytował Jeana Vigo jako jednego z inspiratorów dzieła^[2].

Obsada

• Malcolm McDowell jako Mick Travis
• David Wood jako Johnny Knightley
• Richard Warwick jako Wallace
• Christine Noonan jako dziewczyna
• Rupert Webster jako Bobby Philips
• Robert Swann jako Rowntree
• Hugh Thomas jako Denson
• Michael Cadman jako Fortinbras
• Peter Sproule jako Barnes
• Peter Jeffrey jako nauczyciel
• Anthony Nicholls jako generał Denson
• Arthur Lowe jako pan Kemp
• Mona Washbourne jako Matron
• Mary MacLeod jako pani Kemp
• Geoffrey Chater jako kapelan

Treść

Spędziwszy lato w Londynie, jednej ze stolic kontrkultury i buntu, Mick Travis (Malcolm McDowell) wraca do swej szkoły, typowo brytyjskiej, z internatem i mundurkami. College House, miejsce w którym mieszka, jest instytucją o ostrych podziałach hierarchicznych i wszechobecnej przemocy wobec osób znajdujących się na niższych szczeblach hierarchii. Wraz z dwoma przyjaciółmi, Wallacem i Knightleym, Mick organizuje protest przeciwko istniejącemu systemowi – protest dość klasyczny, polegający na przemycaniu wódki, zakazanych wyjściach do miasta, itp. Spotyka ich za to kara, która ma stać się dla innych przykładem; kara ta (fizyczna) jest jednak niewspółmiernie wysoka w stosunku do występku. Trzej koledzy, wraz z kilkoma nowymi osobami, wypowiadają wtedy wojnę swym przełożonym, instytucji, i biernym kolegom.

Film kończy się w sposób takoż brutalny jak i surrealistyczny: strzelaniną i rzucaniem granatów. Instytucja umiera, a upadek jej przełożonych jest natomiast daleki od godnego.