January Suchodolski
 Portret Januarego Suchodolskiego autorstwa Maksymiliana Fajansa | |
| Data i miejsce urodzenia |
19 września 1797 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
20 marca 1875 |
| Narodowość |
polska |
| Dziedzina sztuki |
malarstwo |
| Ważne dzieła | |
January Suchodolski (ur. 19 września 1797 w Grodnie, zm. 20 marca 1875 w Bojmiu[1]) – polski malarz batalista okresu romantyzmu oraz oficer wojsk polskich. Jego grobowiec znajduje się na cmentarzu w Oleksinie.
Kariera wojskowa
[edytuj | edytuj kod]Był bratem znanego poety Rajnolda. W 1810 wstąpił do Korpusu Kadetów Szkoły Elementarnej Artylerii i Inżynierów Wojsk Księstwa Warszawskiego mieszczącej się w Arsenale warszawskim[2]. W szkole pobierał pierwsze lekcje rysunków ręcznych i topograficznych, amatorsko natomiast zainteresował się malarstwem. W 1823 został adiutantem polowym dowódcy pułku Grenadierów Gwardii Królewskiej gen. Wincentego Krasińskiego[3]. Awansował na kapitana[3]. W 1830 roku Suchodolski wziął udział w powstaniu listopadowym[3]. Walczył on między innymi pod Wawrem, Grochowem i Iganiami. W wolnym czasie zajmował się szkicowaniem scen z udziałem żołnierzy oraz portretów swoich kolegów.
Kariera artystyczna
[edytuj | edytuj kod]Po upadku powstania zdecydował się nie wyjeżdżać z kraju i przyjąć rządowe stypendium artystyczne. W latach 1832–1833 studiował malarstwo w Akademii Francuskiej w Rzymie, w pracowni Horacego Verneta. Malował tam sceny rodzajowe, m.in. o tematyce arabskiej[3]. W 1837 wrócił do Warszawy[3]. Przez pewien czas bywał w Krakowie, w Paryżu, kupił też w 1848 majątek w Bojmiu na Mazowszu[3]. W 1860 był jednym z założycieli Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych (1860) w Warszawie oraz Muzeum Sztuk Pięknych (1864)[3].
Zdobył popularność jako autor romantycznych obrazów o charakterze patriotycznym i batalistycznej tematyce. Malował głównie sceny historyczno-batalistyczne z okresu wojen napoleońskich i powstania listopadowego[3]. Uprawiał malarstwo amatorsko, jako formę deklaracji obywatelskiej. Znany jako malarz koni, malował kuligi, pokazy konne, portery końskie[3]. Dzięki niemu konie pojawiają się po raz pierwszy jako samodzielny temat – kontynuowany później m.in. przez Juliusza Kossaka.
Jego syn został uwięziony po powstaniu styczniowym, a Bojmie zostało zrujnowane[3]. Suchodolski zmarł tam w 1875 roku[3].
Obrazy
[edytuj | edytuj kod]- Farys,
- Gen. Chłopicki i gen. Skrzynecki na czele Wojska Polskiego,
- Jadwiga, królowa Polska,
- Książę Józef Poniatowski ze sztabem,
- Napoleon i książę Józef Poniatowski pod Lipskiem,
- Obrona zamku Fuengirola w Hiszpanii przez oddział 4 pułku piechoty z Księstwa Warszawskiego, olej na płótnie, 93 × 66 cm,
- Stadnina, olej na płótnie, 151 × 200 cm,
- Wzięcie sztandaru Mahometa pod Wiedniem,
- Szturm na mury Saragossy,
- Śmierć Cypriana Godebskiego pod Raszynem,
- Śmierć księcia Józefa Poniatowskiego,
- Śmierć księcia Józefa Poniatowskiego pod Lipskiem,
- Śmierć Władysława pod Warną,
- Bitwa pod Tudelą (Wincenty Krasiński składa Napoleonowi zdobyte sztandary), olej na płótnie, 76,5 × 101,5 cm (1827),
- Pracownia Verneta (1832),
- Bitwa po Raszynem (1832),
- Krakusi (1832),
- Odwrót partyzantów (1835),
- Widok wzięcia szturmem fortecy Archałcyku (1839) nagrodzony pierścieniem brylantowym oraz tytułem członka Imperatorskiej Akademii Sztuk Pięknych przez Cesarza Rosji,
- Wjazd gen. Henryka Dąbrowskiego do Rzymu, olej na płótnie, 73,5 × 61nbsp;cm (1850), Muzeum Narodowe w Warszawie
- Portret konny Paskiewicza, olej na płótnie, 86,5 × 71 cm (1841), Muzeum Narodowe w Warszawie
- Apoteoza Napoleona (1842),
- Ułan i dziewczyna (1842),
- Powitanie Krakowa (1842),
- Wesele krakowskie (1842),
- Zdobycie wąwozu Samosierra (1843),
- Szturm na mury Saragossy (1843),
- Śmierć Czarnieckiego (1844),
- Obrona Częstochowy (1845),
- Bitwa na San Domingo (1845),
- Porwanie Amazonki (1845),
- Pole Mokotowskie (1849),
- Zwycięstwo pod Kircholmem,
- Odpoczywający ułani, olej na płótnie, 52 × 40 cm (1852),
- Wiosna we Włoszech (1853),
- Lato na wyspie San Domingo (1853),
- Jesień nad Renem (1853),
- Szturm Oczakowa, olej na płótnie, 230 × 345 cm, (1853),
- Zima w Rosji (1853),
- Odwrót spod Moskwy, epizod z roku 1812, olej na płótnie, Muzeum Narodowe w Krakowie, (1854),
- Biwak ułanów polskich pod Wagram, olej na płótnie, 76,7 × 83,5 cm (1859), Muzeum Narodowe w Warszawie
- Bitwa pod Somosierrą, olej na płótnie, 144 × 193nbsp;cm (1860), Muzeum Narodowe w Warszawie
- Polowanie na jelenia (1862),
- Przejście wojsk Napoleona przez Berezynę, olej na płótnie, (1866)
- Ucieczka[4]
Obrazy zaginione
[edytuj | edytuj kod]- Sobieski pod Wiedniem (obraz zaginiony podczas II w.ś.)[3].
- Madonna z Dzieciątkiem (obraz zaginiony podczas II w.ś.)[3].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ January Suchodolski – oficer i malarz, naszdziennik.pl, [dostęp 2009-05-02].
- ↑ Encyklopedja Powszechna S. Orgelbranda, Tom XIV, Warszawa 1903, s. 151.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m Konieczny, Brzeski, Mój wrzesień 1939..., s. 41.
- ↑ reprodukcja wraz z informacją, że obraz został odrestaurowany przez łódzkiego artystę-malarza Karola Endego; '[w:]' "Łódź w Ilustracji", z 29 X 1933, nr 44, s. 5:.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- K. Sroczyńska, January Suchodolski, Warszawa 1984.
- Bronisław Konieczny, Jan. Brzeski: Mój wrzesień 1939 : pamiętnik z kampanii wrześniowej spisany w obozie jenieckim. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego: Księg. Akademicka, 1999. ISBN 83-7188-328-5. s. 41 (notatka biograficzna).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Obrazy Suchodolskiego: Witold Raczunas, Galeria Malarstwa Polskiego
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
