For faster navigation, this Iframe is preloading the Wikiwand page for Józef Wojaczek.

Józef Wojaczek

Józef Wojaczek
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

14 kwietnia 1901
Prudnik

Data i miejsce śmierci

8 kwietnia 1993
Reimlingen

Rektor niższego seminarium i juwenatu zakonnego w Skorogoszczy
Okres sprawowania

1935–1941

Prowincjał Zgromadzenia Misjonarzy z Mariannhill w Polsce
Okres sprawowania

1946–1952

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

rzymskokatolicki

Prezbiterat

1929

Józef Wojaczek (ur. 14 kwietnia 1901 w Prudniku, zm. 8 kwietnia 1993 w Reimlingen) – polski ksiądz katolicki, Misjonarz z Mariannhill.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Wczesne życie

[edytuj | edytuj kod]
Budynek klasztorny Misjonarzy z Mariannhill w Reimlingen

Urodził się 14 kwietnia 1901 roku w Prudniku jako syn Franciszka i jego żony Marii. Jego ojciec był szewcem. Miał dwie siostry i dwóch braci[1]. Prawdopodobnie jego krewnym był zakonnik Gotthard Wojaczek (1872–1931), pochowany na cmentarzu klasztornym przy kościele św. Józefa w Prudniku[2][3].

W Prudniku pracował jako ślusarz w fabryce tekstylnej (po II wojnie światowej znanej jako Zakłady Przemysłu Bawełnianego „Frotex”). Dzięki pomocy finansowej, którą otrzymał od rodziny, wyjechał do Bawarii, gdzie wstąpił do zakonnego Zgromadzenia Misjonarzy z Mariannhill. Po ukończeniu gimnazjum zakonnego z polecenia kierownictwa szkoły udał się na dalsze studia do Holandii, gdzie odbył praktykę w zakonie[1].

Trzy lata później powrócił do Bawarii. Do 1930 kontynuował naukę w filozoficzno-teologicznym Uniwersytecie Bawarskim w Dillingen an der Donau. Święcenia kapłańskie przyjął w 1929, jako zakonnik mariannhilski[1].

Zakonnik

[edytuj | edytuj kod]
Kościół św. Jakuba w Skorogoszczy
Kościół św. Floriana w Naroku

Do 1933 przebywał w klasztorze w Reimlingen, gdzie przyjął imię Gotthard. Na polecenie Superioru Generalnego, opuścił klasztor i udał się do Altdorf w Szwajcarii, gdzie w miejscowym gimnazjum duchownym przez dwa lata pracował jako nauczyciel historii, łaciny i religii[1].

Na Górny Śląsk powrócił w 1935 roku. Został mianowany rektorem niższego seminarium i juwenatu zakonnego w Skorogoszczy. W 1941 skorogoski klasztor przejęła jednostka SS, a zakonników wygoniono. Misjonarze marianhillscy postanowili nadal czuwać nad skorogoskim majątkiem. Wyznaczyli Józefa Wojaczka na opiekuna[1].

W tym samym roku mianowano go proboszczem nowo powstałej parafii w Naroku koło Opola, w skład której weszły Narok i Golczowice[4]. Po zajęciu wsi przez Armię Czerwoną często na czele jej mieszkańców występował przeciwko Rosjanom. Znalazł ciało zamordowanego przez Rosjan księdza Jerzego Greinera w piwnicy plebanii w Skorogoszczy[5]. Greiner został zabity, ponieważ nie posiadał zegarka, którego domagał się od niego żołnierz radziecki[6]. W 1946 otrzymał od generalnego przełożonego kongregacji dekret nominacyjny na prowincjała w Polsce i polecenie zorganizowania prowincji kongregacji[1].

Uwięzienie

[edytuj | edytuj kod]

Dla lokalnych przedstawicieli władzy państwowej ksiądz Wojaczek był osobą podejrzaną, zwłaszcza ze względu na utrzymywanie przez niego kontaktów z centralą zakonną, znajdującą się za granicą. Konsekwencją tego było aresztowanie Wojaczka przez Urząd Bezpieczeństwa jesienią 1952 roku[7][1]. Sprawa prokuratorska o sygn. Pr II 15/53 wpłynęła do kancelarii opolskiego WSR 2 marca 1953, gdzie nadano jej sygn. Sr 28/53. Wojaczek przebywał w areszcie od 28 września 1952. Ostatecznie został skazany na sześć lat więzienia oraz utratę praw publicznych i obywatelskich praw honorowych na okres trzech lat i przepadek całego mienia. Na podstawie amnestii, wyrok zmniejszono do czterech lat. Skazany odwołał się od wyroku, ale Najwyższy Sąd Wojskowy podtrzymał wyrok i akta wróciły z Warszawy 29 kwietnia 1953. Wojaczka zwolniono warunkowo 18 marca 1955 roku[8].

Po wyjściu z więzienia wrócił do Naroku, a następnie przeniósł się do Skorogoszczy. Po bezskutecznych próbach anulowania wyroku, uznał, że jego misja na Śląsku dobiegła końca i zdecydował się na wyjazd do Niemiec Zachodnich[1].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d e f g h Kultura w Gminie Narok – Gmina Dąbrowa [online], gminadabrowa.pl [dostęp 2021-04-25].
  2. Gotthard Wojaczek 1879 – 1931 rekord BillionGraves [online], BillionGraves [dostęp 2021-04-25] (pol.).
  3. Andrzej Dereń, Ulica ks. Józefa Poniatowskiego: Do sanktuarium - Teraz Prudnik! [online], 10 lutego 2019 [dostęp 2021-04-25] (pol.).
  4. Dzieje kościoła w Naroku [online], Opowiecie.info, 30 lipca 2020 [dostęp 2021-04-25] (pol.).
  5. Hanich 2019 ↓, s. 95.
  6. Hanich 2019 ↓, s. 94.
  7. ‪Kamila Kamińska-Chełminiak‬, Censorship in Poland in 1944–1960. Organization - staff - working methods (Summary), Dariusz Jarosz, Rafał Habielski (red.), Warszawa: Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, 2019, s. 9.
  8. Janusz Oszytko, Repertoria Wojskowego Sądu Rejonowego w Opolu jako źródło do badań nad represjami komunistycznymi w województwie opolskim w latach 1950–1954, „Przegląd Archiwalny Instytutu Pamięci Narodowej”, 2008, s. 130–131.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Dariusz Ratajczak: Świadectwo księdza Wojaczka. Opole: 1994. OCLC 751316434.
  • Anna Gorczyńska: Narok od zarania po współczesność.
  • Andrzej Hanich: Martyrologia duchowieństwa Śląska Opolskiego w latach powstań śląskich i II wojny światowej. Opole: Instytut Śląski, 2019. ISBN 978-83-7126-352-1.
{{bottomLinkPreText}} {{bottomLinkText}}
Józef Wojaczek
Listen to this article

This browser is not supported by Wikiwand :(
Wikiwand requires a browser with modern capabilities in order to provide you with the best reading experience.
Please download and use one of the following browsers:

This article was just edited, click to reload
This article has been deleted on Wikipedia (Why?)

Back to homepage

Please click Add in the dialog above
Please click Allow in the top-left corner,
then click Install Now in the dialog
Please click Open in the download dialog,
then click Install
Please click the "Downloads" icon in the Safari toolbar, open the first download in the list,
then click Install
{{::$root.activation.text}}

Install Wikiwand

Install on Chrome Install on Firefox
Don't forget to rate us

Tell your friends about Wikiwand!

Gmail Facebook Twitter Link

Enjoying Wikiwand?

Tell your friends and spread the love:
Share on Gmail Share on Facebook Share on Twitter Share on Buffer

Our magic isn't perfect

You can help our automatic cover photo selection by reporting an unsuitable photo.

This photo is visually disturbing This photo is not a good choice

Thank you for helping!


Your input will affect cover photo selection, along with input from other users.

X

Get ready for Wikiwand 2.0 🎉! the new version arrives on September 1st! Don't want to wait?