Isabella de’ Medici

księżna Bracciano
Okres	od 1558
Dane biograficzne
Dynastia	Medyceusze
Data urodzenia	31 sierpnia 1542
Data śmierci	16 lipca 1576
Mąż	Paolo Giordano I Orsini od 1558

Isabella de’ Medici (ur. 31 sierpnia 1542 we Florencji, zm. 16 lipca 1576) – włoska arystokratka z rodziny Medyceuszy, księżna Bracciano.

Była córką Kosmy I Medyceusza, pierwszego wielkiego księcia Toskanii, i Eleonory di Toledo. Była ulubioną córką ojca^[1]. Początkowo mieszkała z braćmi i siostrami w Palazzo Vecchio, a później w Palazzo Pitti. Jako dziecko większość czasu spędziła w domu przodków ojca na wsi, Villa di Castello. Kształciła się pod okiem koreperytorów. Od najmłodszych lat upodobała sobie muzykę, którą w dorosłym życiu używała jako środek do wyrażania siebie. Grała na lutni. Znała kilka języków: hiszpański, francuski, łacinę i grekę, pisała i mówiła po toskańsku^[1]. Śpiewała, zajmowała się poezją^[2]. Miała porywczy i impulsywny charakter. Była rudowłosa^[3].

W wieku 11 lat została zaręczona ze starszym o rok Paolo Giordano Orsini, księciem Bracciano w południowej Toskanii. Było to małżeństwo polityczne, niosące za sobą sojusz z rodem Orsinich. Ślub odbył się w 1558 w Villa di Castello. Ojciec Isabelli, zaniepokojony rozrzutnością zięcia, postanowił zatrzymać córkę na dworze. Małżonkowie mieszkali osobno^[1]. Ojciec dał Isabelli większą swobodę w korzystaniu z posagu (40 000 scudi) niż było to wówczas zwyczajem^[3].

W 1562, po śmierci matki, czasowo wypełniała obowiązki pierwszej damy Florencji, wykazując umiejętności polityczne. Sprowadzała do Florencji grupy śpiewacze specjalizujące się w mandrygałach^[1].

Rzadko widziała się z mężem. Kilka razy poroniła^[3]. Córkę Francescę Eleonorę (znaną jako Nora) urodziła w 1571, a syna Virginio w 1572. Dzieci, szczególnie po śmierci ojca Isabelli, stały się osią jej konfliktu z mężem^[1].

Świadoma zagrożenia ze strony męża, prosiła Katarzynę Medycejską o azyl we Francji^[2]. Zmarła niespodziewanie w willi Medyceuszy w Cerreto Guidi. Większość historyków zakłada, że ​​została uduszona przez męża w odwecie za romans z jego kuzynem, Troilo Orsini. Romans rzeczywiście miał miejsce^[1]. Sam Paolo Giordano spotykał się wówczas w Rzymie z zamężną Vittorią Accoramboni, której męża również planował zabić, by ożenić się z Vittorią^[2]. Możliwe, że Paolo Giordano działał na polecenie Wielkiego Księcia Toskanii Francesco, brata Izabeli. Badaczka Elisabetta Mori twierdzi, że ​​Izabela zmarła z przyczyn naturalnych, a informacja o śmierci z rąk męża to plotka rozprzestrzeniona przez wrogów Medyceuszy.

Duch kobiety miał pojawiać się w zamku Cerreto Guidi oraz w zamku Bracciano w Lacjum, niegdyś należącym do rodu Orsini^[4].

• Langdon Gabrielle, Medici Women: Portraits of Power, Love, and Betrayal in the Court of Duke Cosimo I, University of Toronto Press, 2006.
• Mori Elisabetta, L’onore perduto di Isabella de’ Medici, Garzanti 2011, ISBN 978881174119-0
• Murphy Caroline P., Murder of a Medici Princess, Oxford 2008, ISBN 978-0-19-531439-7
• Reiss Sheryl, Wilkins, David, Beyond Isabella: Secular women patrons of art in Renaissance Italy, Truman State University Press, 2001, ISBN 0-943549-88-4