For faster navigation, this Iframe is preloading the Wikiwand page for Incydent w Oglala.

Incydent w Oglala

Incydent w Oglala (ang. Oglala Incident) – incydent zbrojny z 26 czerwca 1975 roku w należącym do Siuksów rezerwacie Pine Ridge w stanie Dakota Południowa. Jeden z kulminacyjnych momentów tzw. „rządów terroru” – wojny domowej w rezerwatach Siuksów, podzielonych wokół opinii o radach plemiennych i popierających je władzach Stanów Zjednoczonych oraz wokół stosunku do własnych tradycji, praw traktatowych i wspierających ich obronę członków Ruchu Indian Amerykańskich (ang. American Indian Movement, AIM). Efektem strzelaniny w Oglala była śmierć dwóch agentów FBI i jednego członka AIM oraz zmasowana akcja policyjna w rezerwatach. Dwóch działaczy AIM, oskarżonych o zastrzelenie agentów, zostało później uniewinnionych, a jeden – Leonard Peltier – został skazany (po kontrowersyjnym do dziś procesie) na podwójne dożywocie.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Obie strony mającego swą kulminację w połowie lat 70. XX w. konfliktu w indiańskich rezerwatach Dakoty Południowej (który w 1973 roku doprowadził m.in. do okupacji osiedla Wounded Knee w rezerwacie Pine Ridge) oskarżane były przez przeciwników o stosowanie gwałtownych metod działania z pogranicza prawa i służenie „obcym interesom”. Ofiarami pobić i skrytobójczych zabójstw w rezerwatach i ich pobliżu mogło paść wówczas w związku z „rządami terroru” w Pine Ridge nawet kilkaset osób.

Incydent w Oglala miał miejsce na indiańskim ranczu w pobliżu osiedla Oglala na terenie rezerwatu Pine Ridge. Uczestniczyła w nim kilkunastoosobowa grupa, młodych w większości, mieszkańców znajdującego się tam obozu założonego przez członków AIM, by pomagać skarżącym się na prześladowania tradycyjnym mieszkańcom rezerwatu, i początkowo dwóch agentów FBI (a następnie duża grupa przybyłych im na pomoc agentów i policjantów), którzy służbowymi samochodami wjechali niespodziewanie na teren rancza. Ofiarami strzelaniny na należącym do rodziny Jumping Bull ranchu koło Oglala, której szczegóły pozostają sporne, byli (według władz „po egzekucji z niewielkiej odległości”) dwaj agenci FBI Jack Collier i Ronald Williams oraz mieszkający w obozie (i według samych Indian „broniący go przed nieznanymi napastnikami”) członek AIM Joseph Stuntz.

Następstwem strzelaniny była największa wówczas w historii Stanów Zjednoczonych obława na jej uczestników, a następnie aresztowanie i oskarżenie o podwójne morderstwo trzech działaczy AIM. Dwóch z nich, Dino Butler i Robert Robideau, zostało później uniewinnionych po uznaniu przez sąd ich prawa do działania w samoobronie. Trzeci z oskarżonych, Leonard Peltier, po ekstradycji z Kanady i kontrowersyjnym do dziś procesie, został skazany na podwójny wyrok dożywotniego więzienia.

Incydent w Oglala to również tytuł filmu dokumentalnego w reżyserii Roberta Redforda z 1980 roku, poświęconego temu wydarzeniu, jego przyczynom i przypuszczalnemu przebiegowi. Film do pewnego stopnia usprawiedliwia indiańskie protesty i broni działaczy AIM (w tym uczestników incydentu), ale opiera się po części na jednostronnych lub zafałszowanych relacjach z wydarzeń (wątek nieistniejącego „Mr. X”, domniemanego zabójcy agentów).

Okoliczności konfliktu w rezerwacie Pine Ridge w wersji sfabularyzowanej przedstawiają także m.in. filmy Nieugięta (ang. Lakota Woman) w reżyserii Franka Piersona (1994) oraz Na rozkaz serca (ang. Thunderheart) w reżyserii Michaela Apteda (1992).

{{bottomLinkPreText}} {{bottomLinkText}}
Incydent w Oglala
Listen to this article

This browser is not supported by Wikiwand :(
Wikiwand requires a browser with modern capabilities in order to provide you with the best reading experience.
Please download and use one of the following browsers:

This article was just edited, click to reload
This article has been deleted on Wikipedia (Why?)

Back to homepage

Please click Add in the dialog above
Please click Allow in the top-left corner,
then click Install Now in the dialog
Please click Open in the download dialog,
then click Install
Please click the "Downloads" icon in the Safari toolbar, open the first download in the list,
then click Install
{{::$root.activation.text}}

Install Wikiwand

Install on Chrome Install on Firefox
Don't forget to rate us

Tell your friends about Wikiwand!

Gmail Facebook Twitter Link

Enjoying Wikiwand?

Tell your friends and spread the love:
Share on Gmail Share on Facebook Share on Twitter Share on Buffer

Our magic isn't perfect

You can help our automatic cover photo selection by reporting an unsuitable photo.

This photo is visually disturbing This photo is not a good choice

Thank you for helping!


Your input will affect cover photo selection, along with input from other users.

X

Get ready for Wikiwand 2.0 🎉! the new version arrives on September 1st! Don't want to wait?