Stepojeż
| Hemiechinus | |||
| Fitzinger, 1866[1] | |||
 Stepojeż uszaty (H. auritus) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj |
stepojeż | ||
| Typ nomenklatoryczny | |||
|
Erinaceus (Ericius) platyotis Sundevall, 1842 (= Erinaceus auritus J.F. Gmelin, 1770) | |||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Gatunki | |||
| |||
Stepojeż[4] (Hemiechinus) – rodzaj ssaków z podrodziny jeży (Erinaceinae) w obrębie rodziny jeżowatych (Erinaceidae).
Zasięg występowania
[edytuj | edytuj kod]Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Eurazji i północno-wschodniej Afryce[5][6][7].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]Długość ciała (bez ogona) 140–278 mm, długość ogona 10–55 mm, długość ucha 24–60 mm, długość tylnej stopy 30–55 mm; masa ciała 230–400 g[6][8].
Systematyka
[edytuj | edytuj kod]Rodzaj zdefiniował w 1866 roku austriacki przyrodnik Leopold Fitzinger w artykule poświęconym systematycznemu przeglądowi ssaków północno-wschodniej Afryki, w tym wybrzeża arabskiego, Morza Czerwonego, Somalii i krajów leżących nad Nilem, na południe do czwartego stopnia szerokości geograficznej północnej, opublikowanym na łamach Sitzungsberichte der Kaiserlichen Akademie der Wissenschaften. Mathematisch-Naturwissenschaftliche Classe[1]. Fitzinger wymienił kilka gatunków – Erinaceus (Ericius) platyotis Sundevall, 1842 (= Erinaceus auritus J.F. Gmelin, 1770), Erinaceus aegyptius É. Geoffroy Saint-Hilaire, 1803 (= Erinaceus auritus J.F. Gmelin, 1770), Erinaceus brachydactylus J.A. Wagner, 1841 (= Erinaceus aethiopicus Ehrenberg, 1832), Hemiechinus pallidus Fitzinger, 1866 (= Erinaceus aethiopicus Ehrenberg, 1832) i Hemiechinus libycus Fitzinger, 1866 (= Erinaceus auritus J.F. Gmelin, 1770) – z których gatunkiem typowym jest Erinaceus (Ericius) platyotis Sundevall, 1842 (= Erinaceus auritus J.F. Gmelin, 1770).
Etymologia
[edytuj | edytuj kod]- Ericius: łac. ericius ‘jeż’[9]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Erinaceus auritus J.F. Gmelin, 1770.
- Hemiechinus: gr. ἡμι- hēmi- ‘mały, pół’, od ἡμισυς hēmisus ‘połowa’; εχινος ekhinos ‘jeż’[10].
- Erinaceolus: rodzaj Erinaceus Linnaeus, 1758 (jeż); łac. przyrostek zdrabniający -olus[11]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Hemiechinus microtis Laptev, 1925 (= Erinaceus auritus J.F. Gmelin, 1770).
Podział systematyczny
[edytuj | edytuj kod]Do rodzaju należą następujące występujące współcześnie gatunki[12][8][5]:
| Grafika | Gatunek | Autor i rok opisu | Nazwa zwyczajowa[4] | Podgatunki[6][5][8] | Rozmieszczenie geograficzne[6][5][8] | Podstawowe wymiary[6][8][b] | Status IUCN[13] |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
.jpg) |
Hemiechinus auritus | (J.F. Gmelin, 1770) | stepojeż uszaty | 3 podgatunki | od wschodniej Ukrainy do Mongolii i środkowej Chińskiej Republiki Ludowej, północno-wschodnia Afryka (północna Libia i północny Egipt), Azja Zachodnia do zachodniego Pakistanu; introdukowany do Cypru | DC: 16–28 cm DO: 1–5,5 cm MC: 0,2–1,1 kg |
LC |
 |
Hemiechinus collaris | (J.E. Gray, 1830) | stepojeż obrożny | gatunek monotypowy | Pakistan (Chajber Pasztunchwa, Pendżab i Sindh) oraz Indie (Gudźarat, Radżastan i Uttar Pradesh) | DC: 14–18 cm DO: około 2,3 cm MC: 257–306 g |
LC |
Kategorie IUCN: LC – gatunek najmniejszej troski.
Opisano również gatunek wymarły z plejstocenu dzisiejszego Azerbejdżanu[14]:
- Hemiechinus azerbajdzanicus Zaidova, 1961
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Młodszy homonim Ericius Tilesius, 1809 (Actinopterygii).
- ↑ DC – długość ciała; DO – długość ogona; MC – masa ciała
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b L. Fitzinger. Systematische Übersicht der Säugethiere Nordost- Afrika’s mit Einschluß der arabischen Küste, des rothen Meeres, der Somali- und der Nilquellen-Länder, südwärts bis zum vierten Grade nördlicher Breite. „Sitzungsberichte der Kaiserlichen Akademie der Wissenschaften. Mathematisch-Naturwissenschaftliche Classe”. 54 (1), s. 565, 1866. (niem.).
- ↑ C.J. Sundevall. Öfversigt af slägtet Erinacous. „Kongliga Svenska Vetenskaps-Akademiens Handlingar”. 1841, s. 223, 1841. (szw. • łac.).
- ↑ S.I. Ognev: The mammals of Eastern Europe and Northern Asia. Cz. 1: Insectivora and Chiroptera. Moscow-Leningrad: Glavnauka, 1928, s. 168. (ros.).
- ↑ a b Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 61. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ a b c d C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 20. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
- ↑ a b c d e T. Best: Family Erinaceidae (Hedgehogs and Gymnures). W: R.A. Mittermeier & D.E. Wilson (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 8: Insectivores, Sloths and Colugos. Barcelona: Lynx Edicions, 2018, s. 325–326. ISBN 978-84-16728-08-4. (ang.).
- ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Hemiechinus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-12-30].
- ↑ a b c d e Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 405. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
- ↑ Palmer 1904 ↓, s. 269.
- ↑ Palmer 1901 ↓, s. 317.
- ↑ E.C. Jaeger: Source-book of biological names and terms. Wyd. 3 (Revised second printing). Springfield: Charles C. Thomas, 1959, s. 173. (ang.).
- ↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-10-23]. (ang.).
- ↑ Home. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2024-07-29]. (ang.).
- ↑ S.P. Zaidova. [Nowyj priedstawitiel fauny-binagadinskij uszastyj jeż (Hemiechinus azerbajdzanicus sp. nov.)]. „Izwiestija Akadiemii Nauk Azierbajdżanskoj SSR”. 2, s. 51–56, 1961. (ros.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 1–984, 1904. (ang.).
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
