For faster navigation, this Iframe is preloading the Wikiwand page for Heinrich von Stephan.

Heinrich von Stephan

Heinrich von Stephan

Ernst Heinrich Wilhelm Stephan, od 1855 von Stephan (ur. 7 stycznia 1831 w Słupsku/Stolp, zm. 8 kwietnia 1897 w Berlinie) – pruski urzędnik państwowy, zajmujący się głównie pocztą.

W ciągu wieloletniej służby państwowej pełnił m.in. funkcje dyrektora służby pocztowej Konfederacji Północnoniemieckiej (1870), generalnego poczmistrza Cesarstwa Niemieckiego (ministra poczt, 1876), podsekretarza stanu (1880), ministra stanu (1895). W 1874 był jednym z założycieli Światowej Unii Pocztowej.

30 listopada 1865 roku na Niemieckiej Konferencji Poczt w Karlsruhe zgłosił jako pierwszy pomysł wprowadzenia możliwości wysyłania kart pocztowych bez kopert, ale pomysł odrzucono, uważając go za niemający przyszłości. Jako pierwsza karty wprowadziła Austria w 1869 roku, a pocztówki zyskały tak dużą popularność, że wprowadzono je wkrótce w całej Europie[1]. Zreformował system pocztowy w Niemczech (pocztą zarządzała do I połowy XIX wieku rodzina arystokratyczna Thurn und Taxis), zaprowadzając unifikację 17 odrębnych oddziałów. W 1877 jako pierwszy wprowadził w Niemczech telefon.

Jako Generalny Poczmistrz – von Stephan zlecił m.in. budowę 2000 nowych budynków pocztowych na terenie całej ówczesnej Rzeszy. Jeden z tych budynków został uroczyście przekazany do eksploatacji w dniu 20 listopada 1879 roku w rodzinnym mieście von Stephana – Stolp-in-Pommern (dzisiejszym Słupsku). Budynek ten istnieje i służy do dziś, stanowiąc piękny i użyteczny „pomnik” najsławniejszego obywatela miasta.

Osobę Generalnego Poczmistrza uhonorowało też DGzRS (Niemieckie Towarzystwo dla Ratowania Rozbitków z Morza, jedna z pierwszych organizacji ogólnoniemieckich, która powstała jeszcze przed powstaniem drugiej Rzeszy). W 1887 roku personel Poczty i Telegrafu Rzeszy ufundował stacji ratowniczej DGzRS w Stolpmuende (dzisiejszej Ustce) nad Bałtykiem nową łódź, nazwaną „General-Postmeister” na pamiątkę H. von Stephana – osoby w tym czasie żyjącej. Łódź ta trafiła do swego miejsca bazowania dopiero w 1890 roku, po ukończeniu nowego hangaru.

Jako entuzjasta radia i innych nowinek technicznych von Stephan był także zwolennikiem wyposażania wielkich niemieckich jednostek morskich w radiostacje pokładowe, doceniał też rolę wielkich i szybkich statków pasażerskich jako środka transportu dla przesyłek pocztowych. Umierając w kwietniu 1897 roku von Stephan nie doczekał już wejścia do służby pierwszego wielkiego niemieckiego liniowca transatlantyckiego, wyposażonego w pokładową radiostację – sławnego czterokominowca „Kaiser Wilhelm der Grosse” (zbud. w Szczecinie w 1897 roku; NDL; 14.349 BRT).

Nie można pominąć jego roli w tworzeniu niemieckiej terminologii pocztowej i terminologii z zakresu komunikacji. W latach 1874 i 1875 Heinrich von Stephan jako Generalny Poczmistrz polecił zastąpienie ok. 760 wyrazów pochodzenia obcego rodzimymi odpowiednikami (lub zasymilowanymi zapożyczeniami). Wiele z nich przyjęło się w języku niemieckim. Kilka przykładów  (na pierwszym miejscu kursywą zniemczenie, w nawiasie wyraz obcy): Briefumschlag (Couvert), Dienstalter (Anciennität), Eilbote (per express), eingeschrieben (rekommandiert), Fernsprecher (Telephon), Nachnahme (remboursement), Postanweisung (Mandat), Postkarte (Correspondenzkarte), postlagernd (post restante), Postwertzeichen (Briefmarke)[2][3].

W 1874 nadano mu tytuł Honorowego Obywatela Słupska. Na jego cześć nazwę Stephansort nadano osadzie na Nowej Gwinei[4].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Sebastian Duda. Kiedy ręka odpada od świątecznych życzeń. „Ale Historia”. 49/2014 (151), s. 5, 2014-12-08. Agora SA. (pol.). 
  2. Christopher Wells: Deutsch: eine Sprachgeschichte bis 1945. Tübingen 1990, s. 424.
  3. Ryszard Lipczuk: Geschichte und Gegenwart des Fremdwortpurismus in Deutschland und Polen. Frankfurt/M.: Peter Lang, 2007, s.65. ISBN 978-3-631-57388-4.
  4. Jerzy Łukaszewski: Pomorza historie mniej znane. Łódź: Księży Młyn, 2014, s. 198-200. ISBN 978-83-7729-233-4.


{{bottomLinkPreText}} {{bottomLinkText}}
Heinrich von Stephan
Listen to this article

This browser is not supported by Wikiwand :(
Wikiwand requires a browser with modern capabilities in order to provide you with the best reading experience.
Please download and use one of the following browsers:

This article was just edited, click to reload
This article has been deleted on Wikipedia (Why?)

Back to homepage

Please click Add in the dialog above
Please click Allow in the top-left corner,
then click Install Now in the dialog
Please click Open in the download dialog,
then click Install
Please click the "Downloads" icon in the Safari toolbar, open the first download in the list,
then click Install
{{::$root.activation.text}}

Install Wikiwand

Install on Chrome Install on Firefox
Don't forget to rate us

Tell your friends about Wikiwand!

Gmail Facebook Twitter Link

Enjoying Wikiwand?

Tell your friends and spread the love:
Share on Gmail Share on Facebook Share on Twitter Share on Buffer

Our magic isn't perfect

You can help our automatic cover photo selection by reporting an unsuitable photo.

This photo is visually disturbing This photo is not a good choice

Thank you for helping!


Your input will affect cover photo selection, along with input from other users.

X

Get ready for Wikiwand 2.0 🎉! the new version arrives on September 1st! Don't want to wait?