Hamulec elektromagnetyczny – rodzaj hamulca stosowanego w pojazdach szynowych. W odróżnieniu od hamulców eksploatacyjnych pozbawiony jest regulacji siły hamującej i działa zawsze z jej maksymalną wartością^[1].

Składa się z płozy, w której wbudowane są elektromagnesy. Elektromagnesy mogą być ułożone wzdłuż belki lub w poprzek^[1]. W przypadku wzdłużnego ułożenia elektromagnesów, po naciśnięciu hamulca następuje zwolnienie pneumatycznej blokady płozy^[2]. Następnie prąd elektryczny płynący przez elektromagnes powoduje dociśnięcie płozy do szyny na skutek powstania silnego pola magnetycznego. Powstaje wówczas siła tarcia, która jest w stanie ograniczyć prędkość pojazdu aż do jego całkowitego zatrzymania^[3].

Hamulec takiego typu działa bezpośrednio na szynę, a jego funkcjonowanie nie jest uzależnione od wartości tarcia statycznego między kołem a szyną^[3].

Obecnie w wagonach szybkiej kolei stosuje się specjalne hamulce elektromagnetyczne przystosowane do zatrzymywania pojazdów rozpędzających się do prędkości powyżej 200 km/h. Dzięki większej skuteczności i wytrzymałości na ścieranie są lepszą alternatywą niż te stosowane powszechnie np. w tramwajach^{[potrzebny przypis]}.