Goli otok

Kontynent	Europa
Państwo	Chorwacja
Akwen	Morze Adriatyckie
Położenie na mapie żupanii primorsko-gorskiej Goli otok
Położenie na mapie Chorwacji Goli otok
44°50′20″N 14°49′07″E/44,838889 14,818611
Multimedia w Wikimedia Commons
Informacje w Wikipodróżach

Goli otok (dosł. „goła wyspa”, „naga wyspa”) – wyspa o powierzchni około 4,7 km², znajdująca się w zachodniej części Chorwacji, na wschód od półwyspu Istria w Kanale Welebickim, pomiędzy wyspami Rab, Sveti Grgur i Prvić. Zbudowana jest ze skał wapiennych.

Wyspa do XX wieku była niezamieszkana, ale w trakcie I wojny światowej umieszczono na niej obóz jeniecki, do którego zsyłano rosyjskich jeńców z frontu wschodniego. Po II wojnie światowej reżim Tity zdecydował o stworzeniu od 1949 roku obozu dla więźniów politycznych. Wśród osadzonych znajdował się wysoki procent niegdysiejszych bohaterów narodowych i przedwojennych komunistów^[1]. Ostatni więzień polityczny opuścił wyspę w 1956 roku. Później na wyspie umieszczano kryminalistów. Ostatecznie Goli otok przestała pełnić funkcję więzienia w 1988 roku. Od tego czasu jest atrakcją turystyczną.

Wapienna, pozbawiona roślinności Wyspa Goli robi dość przytłaczające wrażenie, gdy zna się jej przeszłość. To właśnie tu więźniowie polityczni byli skazani na ciężkie prace w kamieniołomie lub trzech, różnych fabrykach. Zwykle skazywani byli bezterminowo, stąd nie wiedzieli czy i kiedy skończy się ich udręka. Oczywiście na wyspie stosowano mnóstwo innych metod represji, które miały złamać przeciwników Tity i jego rządów. Na wyspie zachowało się kilka budynków i miejsc, które przypominają o tamtych czasach.^[2]

• Božidar Jezernik Naga Wyspa. Gułag Tity, tłum. Joanna Pomorska i Joanna Sławińska, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2013, ISBN 978-83-7536-295-4.
• Katarzyna Taczyńska Dowcip trwający dwa i pół roku.Obraz Nagiej Wyspy w serbskim dyskursie literackim i historycznym końca XX i początku XXI wieku, Wydawnictwo DiG, Warszawa 2016, ISBN 978-83-7181-986-5.