Gaetano Pugnani

Imię i nazwisko	Giulio Gaetano Gerolamo Pugnani
Data i miejsce urodzenia	27 listopada 1731 Turyn
Pochodzenie	włoskie
Data i miejsce śmierci	15 lipca 1798 Turyn
Instrumenty	skrzypce
Gatunki	muzyka poważna, muzyka barokowa, muzyka klasycystyczna
Zawód	kompozytor, skrzypek
Multimedia w Wikimedia Commons

Gaetano Pugnani, właśc. Giulio Gaetano Gerolamo Pugnani (ur. 27 listopada 1731 w Turynie, zm. 15 lipca 1798 tamże)^[1] – włoski kompozytor i skrzypek przełomu baroku i klasycyzmu.

Pugnani uczył się gry na skrzypcach u Giovanniego Battisty Somisa i Giuseppe Tartiniego. W roku 1752 został koncertmistrzem kapeli królewskiej w Turynie. W 1754 wykonał swój koncert skrzypcowy w ramach Concert Spirituel w Paryżu i odbył pierwsze tournée koncertowe do Holandii, Anglii i Niemiec. Paryż odwiedził jeszcze ponownie w latach 1772 i 1773. Dyrygował w Londynie w latach 1767–1769 orkiestrą King’s Theatre. Występował w wielu miastach Europy, m.in. w Paryżu i Londynie, uznawany za jednego z najlepszych wirtuozów skrzypiec swoich czasów^[1].

W roku 1770 powrócił do Turynu jako kapelmistrz opery dworskiej^[2]. Zajął się także pracą pedagogiczną. Do jego uczniów należał Giovanni Battista Viotti (1755-1824), który w drukowanych kompozycjach zaznaczał, że jest „uczniem słynnego Pugnaniego”^[2]. Objąwszy w roku 1776 stanowisko dyrygenta kapeli królewskiej w Turynie, zajął się również kompozycją, co nie przyćmiło jednak jego sławy jako wirtuoza skrzypiec. Wraz ze swoim uczniem Viottim odbył w latach 1780-1782 tournée koncertowe przez Szwajcarię, Drezno, Warszawę i Petersburg^[1]. W Petersburgu pozostał dłużej i tam rozstał się z Viottim. Pugnani był znany ze znakomitej techniki i mocnego brzmienia („arco magno”).

Skrzypek i kompozytor austriacki Fritz Kreisler (1875-1962) skomponował Preludium, Allegro i Tempo di Minuetto w stylu Gaetano Pugnaniego. Początkowo utwór uchodził za oryginalne dzieło Pugnaniego, dopiero w roku 1935 Fritz Kreisler przyznał się do jego autorstwa.

• 6 sonat op. 3 na skrzypce i basso continuo (Pierwodruk Paryż 1760)
• 6 sonat op. 7 na skrzypce i basso continuo (Pierwodruk London 1770)
• 6 sonat op. 8 na skrzypce i basso continuo (Pierwodruk Amsterdam 1774)
• 6 sonat a tre op. 1 (Pierwodruk Paryż 1754)
• 6 sonat a tre op. 2 (Pierwodruk Londyn 1765)
• 6 duetów op. 4 (Pierwodruk Londyn 1770)
• 7 symfonii
• 9 koncertów skrzypcowych
• suita orkiestrowa Werthera wg Goethego
• opery i balety
• koncert skrzypcowy D-dur w odpisie J.J. Rousseau (nieznany i niepublikowany) w Zbiorach Specjalnych Biblioteki Naukowej PAU i PAN w Krakowie^[1]

• Witold Dziura: Pugnani Gaetano. W: Encyklopedia muzyczna PWM. Elżbieta Dziębowska (red.). Wyd. I. T. 8: Pe–R część biograficzna. Kraków: PWM, 2004. ISBN 83-224-0837-4. (pol.).

• Encyklopedia muzyki. Andrzej Chodkowski (red.). Warszawa: PWN, 1995. ISBN 83-01-11390-1. (pol.).

• Biografia Gaetana Pugnaniego. cph.rcm.ac.uk. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-01-07)].
• Gaetano Pugnani – twórczość tego autora dostępna w bibliotece cyfrowej International Music Score Library Project