For faster navigation, this Iframe is preloading the Wikiwand page for Głupi Jasio.

Głupi Jasio

Ten artykuł dotyczy bohatera bajek i baśni. Zobacz też: album Jacka Kaczmarskiego.

Głupi Jasio – bohater bajek i baśni, postać występująca w europejskim folklorze, np. w rosyjskim, gdzie znany jest jako Wania Durak (ros. Иван-дурак, zdrobniale Иванушка-дурачок).

W baśniach i bajkach Jaś zwykle pochodzi z ubogiej, włościańskiej rodziny, jest prostoduszny i niezbyt inteligentny. Ma dwóch starszych braci, którzy są od niego mądrzejsi i którzy zwykle próbują wykorzystać jego łatwowierność. W efekcie Jaś zostaje przez braci pozbawiony schedy i musi wyruszyć w świat, aby znaleźć źródło utrzymania. Dzięki uczynności, empatii i ofiarności zdobywa przyjaciół, często wśród zwierząt, którzy w kluczowym momencie pomagają mu zdobyć jakiś potężny artefakt (np. wodę życia), a także pokonać głównego przeciwnika (np. czarownicę albo czarownika). W finale opowieści dobre serce Jasia zostaje nagrodzone. Jaś bierze za żonę królewnę i sam zostaje królem. Jaś jest zwykle bohaterem pozytywnym[1], choć można go uznać jednocześnie za archetypowego antybohatera.

Postać Wani Duraka (Głupiego Jasia) występuje na przestrzeni wieków w rosyjskim folklorze i pojawia się w utworach nim inspirowanych[2], m.in. w poemacie Konik Garbusek Piotra Jerszowa. Podobni bohaterowie pojawią się także w utworach czołowych europejskich baśniopisarzy, np. Głupi Jaś (Hans Dumm) braci Grimm.

Nawiązania

[edytuj | edytuj kod]
  • W satyryczno-erotycznym poemacie Baśń o trzech braciach i królewnie, przypisywanym Aleksandrowi Fredrze, do postaci Jasia nawiązuje Głuptas, impotent ze skłonnościami do pasywnego homoseksualizmu, który dopiero po zdobyciu magicznego "kondoma-samojeba" nabiera seksualnego wigoru.
  • Album z tytułową piosenką Głupi Jasio nagrał Jacek Kaczmarski

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Siniavskiĭ, Andreĭ; Turnbull, Joanne; Formozov, Nikolai. "Ivan the Fool – Russian Folk Belief". Glas Series (Glas New Russian Writing). p. 415. ISBN 978-5717200776
  2. Wojciech Chlebda: Rosyjsko-polski słownik skrzydlatych słów. Łask: Leksem, 2003, s. 216. ISBN 978-83-913437-6-0.
{{bottomLinkPreText}} {{bottomLinkText}}
Głupi Jasio
Listen to this article

This browser is not supported by Wikiwand :(
Wikiwand requires a browser with modern capabilities in order to provide you with the best reading experience.
Please download and use one of the following browsers:

This article was just edited, click to reload
This article has been deleted on Wikipedia (Why?)

Back to homepage

Please click Add in the dialog above
Please click Allow in the top-left corner,
then click Install Now in the dialog
Please click Open in the download dialog,
then click Install
Please click the "Downloads" icon in the Safari toolbar, open the first download in the list,
then click Install
{{::$root.activation.text}}

Install Wikiwand

Install on Chrome Install on Firefox
Don't forget to rate us

Tell your friends about Wikiwand!

Gmail Facebook Twitter Link

Enjoying Wikiwand?

Tell your friends and spread the love:
Share on Gmail Share on Facebook Share on Twitter Share on Buffer

Our magic isn't perfect

You can help our automatic cover photo selection by reporting an unsuitable photo.

This photo is visually disturbing This photo is not a good choice

Thank you for helping!


Your input will affect cover photo selection, along with input from other users.

X

Get ready for Wikiwand 2.0 🎉! the new version arrives on September 1st! Don't want to wait?