Fregaty typu Almirante Clemente
„General Asturia” ok. 1963 r. | |
Kraj budowy | |
---|---|
Użytkownicy |
Marynarka Wojenna Wenezueli (6) |
Stocznia |
AnsaldoLivorno , |
Wejście do służby |
1956-1958 |
Wycofanie |
1976-2009 |
Zbudowane okręty |
8 |
Dane taktyczno-techniczne | |
Wyporność |
standardowa: 1300 ts |
Długość |
99,1 metra |
Szerokość |
10,8 m |
Zanurzenie |
3,4 m |
Napęd |
2 turbiny parowe Ansaldo-Parsons o łącznej mocy 24 000 KM |
Prędkość |
34 węzły |
Zasięg |
3500 Mm przy prędkości 15 węzłów |
Załoga |
162 |
Uzbrojenie |
4 działa kal. 102 mm (2 x II) |
Fregaty typu Almirante Clemente – typ fregat (początkowo klasyfikowanych jako lekkie niszczyciele) z okresu zimnej wojny, budowanych we włoskiej stoczni Ansaldo w Livorno na eksport. W latach 1954–1958 zbudowano sześć okrętów tego typu dla Wenezueli oraz dwa dla Indonezji. Jednostki weszły w skład Marynarki Wojennej Wenezueli w latach 1956–1957 oraz w skład Sił Morskich Indonezji w 1958 roku. Cztery okręty wenezuelskie i oba indonezyjskie skreślono z listy floty w drugiej połowie lat 70, zaś dwa – „Almirante Clemente” i „General José Trinidad Moran”, przekazane w 1986 roku Straży Granicznej, zostały wycofane ze służby w latach 2008–2009.
Projekt i budowa
[edytuj | edytuj kod]Fregaty (początkowo klasyfikowane jako lekkie niszczyciele) typu Almirante Clemente zostały zamówione przez Wenezuelę we Włoszech w 1953 (pierwsze trzy jednostki) i 1954 roku (kolejna trójka)[1][2] . Do budowy jednostek dla oszczędności masowych zastosowano na szeroką skalę stopy aluminium, co jednak sprawiło wiele problemów podczas eksploatacji[1][3]. Okręty miały klimatyzowane pomieszczenia załogi i stanowiska dowodzenia oraz wyposażono je w stabilizatory Denny-Brown[1][2] .
Wszystkie okręty typu Almirante Clemente zbudowane zostały w stoczni Ansaldo[2][3]. Stępki okrętów położono w 1954 roku, zostały wodowane w latach 1954–1956, a ukończono je w latach 1956–1957[1][3].
w LivornoDwie fregaty nieco tylko zmodyfikowanego typu, różniące się lekkim uzbrojeniem przeciwlotniczym, zostały następnie zamówione przez Indonezję. Ich stępki położono 8 stycznia 1956 roku, obie wodowano 5 maja 1956 roku[a], a ukończono je w maju 1958 roku[4]. Podobną fregatą była również zbudowana dla Portugalii „Pêro Escobar” (wodowana 25 września 1955 roku), lecz w większym stopniu różniła się uzbrojeniem[5].
Okręt | Stocznia | Początek budowy | Wodowanie | Wejście do służby |
---|---|---|---|---|
Marynarka wojenna Wenezueli | ||||
ARV „Almirante Clemente” (D-12) | Ansaldo | 5 maja 1954 | 12 grudnia 1954 | 4 grudnia 1956 |
ARV „General Juan José Flores” (D-13) | 7 lutego 1955 | 1956 | ||
ARV „General José Trinidad Moran” (D-22) | 12 grudnia 1954 | 10 stycznia 1957 | ||
ARV „Almirante Brión” (D-23) | 12 grudnia 1954 | 4 września 1955 | 1957 | |
ARV „General José de Austria” (D-32) | 15 lipca 1956 | |||
ARV „Almirante José García” (D-33) | 12 października 1956 | |||
Marynarka wojenna Indonezji[4] | ||||
KRI „Iman Bondjol” (250) | Ansaldo | 8 stycznia 1956 | 5 maja 1956 | 19 maja 1958 |
KRI „Surapati” (251) | 8 stycznia 1956 | 5 maja 1956 | 28 maja 1958 |
Dane taktyczno-techniczne
[edytuj | edytuj kod]Okręty miały charakterystyczną architekturę, której wyróżniające się elementy stanowiła rozbudowana nadbudówka na śródokręciu, połączona z pojedynczym szerokim, zwężającym się ku górze kominem, oraz mało zabudowany pokład rufowy[6]. Kadłub był gładkopokładowy, ze wzniosem pokładu na dziobie, przy czym dolna kondygnacja nadbudówki stanowiła nadbudowę, ze ścianami stanowiącymi przedłużenie burt[6]. Lekko wybrzuszona dziobnica była silnie wychylona do przodu[6]. Na pokładzie dziobowym umieszczone było dwudziałowe stanowisko artylerii z maską ochronną[6]. Na dachu nadbudówki dziobowej była podstawa radaru i za nią pojedynczy maszt kratownicowy[6]. Na pokładzie za kominem znajdował się pierwotnie aparat torpedowy, a dalej mała pokładówka i drugie stanowisko dział, na około 3/4 długości okrętu, natomiast dalszy pokład do rufy nie był zabudowany[6].
Długość całkowita fregat wynosiła 99,1 metra, szerokość 10,8 metra i zanurzenie maksymalne 3,4 metra[3]. Wyporność standardowa wynosiła 1300 ts (ton angielskich), zaś pełna 1500 ts[1][3]. Dla okrętów indonezyjskich podawano wyporność standardową 1150 ts, a pełną taką samą[7]. Okręty napędzane były przez dwie turbiny parowe Ansaldo-Parsons o łącznej mocy 24 000 KM, do których parę dostarczały dwa kotły Ansaldo-Foster Wheeler[2][3]. Dwuśrubowy układ napędowy pozwalał osiągnąć prędkość 34 węzłów[2][3][b]. Okręty zabierały zapas 350 ton paliwa, co zapewniało zasięg wynoszący 3500 Mm przy prędkości 15 węzłów[1][3].
Uzbrojenie artyleryjskie jednostek składało się z czterech automatycznych dział uniwersalnych kalibru 102 mm, kierowanych radarem, w dwóch dwudziałowych stanowiskach[3]. Armaty miały lufy o długości 46 kalibrów (L/46)[8]. Silne było uzbrojenie przeciwlotnicze, na które składały się dwa podwójne zestawy armat kalibru 40 mm Bofors L/60 Mark 1 oraz cztery podwójne zestawy działek automatycznych kalibru 20 mm Oerlikon L/70 Mark 24[2][3]. Uzbrojenie uzupełniał potrójny aparat torpedowy kal. 533 mm[2][3]. Broń ZOP stanowiły: dwa 24-pociskowe miotacze Hedgehog Mk 11 oraz cztery miotacze i dwie zrzutnie bomb głębinowych[2][3]. Wyposażenie radioelektroniczne obejmowało radary SPS-6, SPS-10 i SPG-34 oraz sonar SQS-4[2] .
Indonezyjskie okręty różniły się uzbrojeniem przeciwlotniczym, które stanowiło sześć działek kalibru 30 mm i sześć działek kalibru 20 mm, wszystkie podwójnie sprzężone[9].
Załoga pojedynczego okrętu składała się ze 162 osób, w tym 12 oficerów oraz 150 podoficerów i marynarzy[1]. W służbie indonezyjskiej podawana była załoga 200 osób[8].
Służba
[edytuj | edytuj kod]Wenezuela
[edytuj | edytuj kod]Okręty zostały przyjęte w skład Marynarki Wojennej Wenezuelinumery taktyczne D-12, D-13, D-22, D-23, D-32 i D-33[1][2] . W 1962 roku w macierzystej stoczni w Livorno na trzech jednostkach („Almirante Brión”, „General José de Austria” i „Almirante José García”) dokonano modernizacji uzbrojenia: zdemontowano wszystkie działka kal. 40 mm i kal. 20 mm, instalując w zamian dwa podwójne zestawy działek kal. 40 mm Breda-Bofors L/70 i miotacz bomb głębinowych kal. 305 mm Menon[2][3]. Z okrętów zdjęto także wyrzutnie torpedowe i miotacze Hedgehog[10]. Nowy miotacz bomb głębinowych zamontowano na pierwszej kondygnacji nadbudówki, za działami dziobowymi[11].
w latach 1956–1957, otrzymującW latach 1968–1976[12][13] w brytyjskiej stoczni Cammell Laird przeprowadzono gruntowną modernizację kolejnych dwóch jednostek („Almirante Clemente” i „General José Trinidad Moran”): zdemontowano oba stanowiska dział kal. 102 mm, montując w ich miejscu dwie pojedyncze armaty OTO Melara kal. 76 mm L/62; usunięto też całość uzbrojenia przeciwlotniczego i torpedowego, zastąpionego przez podwójny zestaw działek kal. 40 mm Breda-Bofors L/70 i dwie potrójne wyrzutnie torped kal. 324 mm[2][3]. Oba okręty otrzymały też nowe wyposażenie radioelektroniczne, na które składały się radary Decca 1226, Plessey AWS-2 i Selenia RTN-10X oraz sonar Plessey MS-26[2][3].
W drugiej połowie lat 70. rozpoczęło się wycofywanie ze służby okrętów: w 1976 roku los ten spotkał fregatę „General José de Austria”, rok później „Almirante José García”, zaś rok 1978 okazał się ostatnim dla „General Juan José Flores” i „Almirante Brión”[3][14]. Na pozostałych w służbie fregatach w latach 1984–1985 we Włoszech dokonano instalacji nowych jednostek napędowych: dwóch silników wysokoprężnych GMT 16-645 E7CA o łącznej mocy 6000 KM, przez co prędkość maksymalna zmalała do 22 węzłów[3][15]. W marcu 1986 roku „Almirante Clemente” i „General José Trinidad Moran” zostały przekazane Straży Granicznej[2][16]. Jednostki zostały wycofane ze służby w latach 2008–2009[2][17][c].
Indonezja
[edytuj | edytuj kod]W służbie Indonezji okręty służyły pod nazwami „Iman Bondjol” (nr burtowy 250, później 355) i „Surapati” (251, później 356)[9][d]. Wycofano je w 1978 roku[9].
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Daty wodowania 5 maja 1956 według Moore (red.) 1975 ↓, s. 175 i Labayle-Couhat (red.) 1976 ↓, s. 209 – tylko cztery miesiące po położeniu stępki, budzą wątpliwości. Gardiner i Chumbley (red.) 1996 ↓, s. 178 nie podają daty wodowania, a 5 maja 1956 opisują jako data nabycia.
- ↑ Moore (red.) 1974 ↓, s. 588 podaje, że prędkość maksymalna wynosiła 32 węzły.
- ↑ Gogin 2018 ↓ podaje, że „Almirante Clemente” wycofano ze służby w 2011 roku, zaś u Saunders (red.) 2009 ↓, s. 984 „General José Trinidad Moran” figuruje jeszcze jako będący w służbie.
- ↑ Według Labayle-Couhat (red.) 1976 ↓, s. 209, „Surapati” miał numer 358
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h Moore (red.) 1974 ↓, s. 588.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o Gogin 2018 ↓.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q Gardiner i Chumbley (red.) 1996 ↓, s. 636
- ↑ a b Moore (red.) 1975 ↓, s. 175.
- ↑ Gardiner i Chumbley (red.) 1996 ↓, s. 318.
- ↑ a b c d e f Na podstawie rysunku w Gardiner i Chumbley (red.) 1996 ↓, s. 636
- ↑ Moore (red.) 1975 ↓, s. 175 i Labayle-Couhat (red.) 1976 ↓, s. 209
- ↑ a b Blackman (red.) 1961 ↓, s. 117.
- ↑ a b c Gardiner i Chumbley (red.) 1996 ↓, s. 178.
- ↑ Moore (red.) 1975 ↓, s. 615.
- ↑ Na podstawie Moore (red.) 1975 ↓, s. 615 (fotografia)
- ↑ Moore (red.) 1981 ↓, s. 716.
- ↑ Moore (red.) 1985 ↓, s. 757.
- ↑ Moore (red.) 1981 ↓, s. 715.
- ↑ Sharpe (red.) 1989 ↓, s. 791.
- ↑ Saunders (red.) 2004 ↓, s. 905.
- ↑ Saunders (red.) 2009 ↓, s. 984.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Robert Gardiner, Stephen Chumbley (red.): Conway’s All The World’s Fighting Ships 1947-1995. Annapolis: Naval Institute Press, 1996. ISBN 1-55750-132-7. (ang.).
- Ivan Gogin: ALMIRANTE CLEMENTE frigates (1956-1957). Navypedia. [dostęp 2018-03-09]. (ang.).
- Jean Labayle-Couhat (red.): Combat Fleets of the World 1976/77: Their Ships, Aircraft, and Armament. Annapolis: Naval Institute Press, 1976. ISBN 978-0-87021-183-6.
- Raymond Blackman (red.): Jane’s Fighting Ships 1961-62. Londyn: Sampson Low, Marston & Co. Ltd., 1961. (ang.).
- John E. Moore (red.): Jane’s Fighting Ships 1974-75. New York: Franklin Watts, 1974. ISBN 0-531-02743-0. (ang.).
- John E. Moore (red.): Jane’s Fighting Ships 1975-76. Nowy Jork: Franklin Watts, 1975. ISBN 0-531-03251-5. (ang.).
- John E. Moore (red.): Jane’s Fighting Ships 1981-82. London: Jane’s Information Group Ltd, 1981. ISBN 0-7106-0728-8. (ang.).
- John E. Moore (red.): Jane’s Fighting Ships 1984-85. London: Jane’s Publishing Company Ltd, 1985. ISBN 0-7106-0795-4. (ang.).
- Stephen Saunders (red.): Jane’s Fighting Ships 2004-2005. London: Jane’s Information Group Ltd, 2004. ISBN 0-7106-2623-1. (ang.).
- Stephen Saunders (red.): Jane’s Fighting Ships 2009-2010. London: Jane’s Information Group Ltd, 2009. ISBN 0-7106-2888-9. (ang.).
- Richard Sharpe (red.): Jane’s Fighting Ships 1989-90. London: Jane’s Defence Data, 1989. ISBN 0-7106-0886-1. (ang.).
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.