Ernst Simon Bloch (ur. 8 lipca 1885 w Ludwigshafen am Rhein, zm. 4 sierpnia 1977 w Tybindze) – niemiecki filozof marksistowski i teolog ateistyczny.

Syn zasymilowanego żydowskiego pracownika kolei. Po ukończeniu studiów filozoficznych poślubił Else von Stritzky, córkę bałtyckiego browarnika. Jego drugą żoną była Henriette Linda Oppenheimer, a trzecią Polka – Karola Piotrkowska, którą poślubił w 1934 w Wiedniu i z którą miał 2 dzieci: córkę Mirjam Josephsohn i syna Jana Roberta.

W 1935 opublikował Erbschaft dieser Zeit książkę, która krytykowała nazizm. Kiedy naziści doszli do władzy, Bloch z żoną musieli uciekać z Niemiec, kolejno do Szwajcarii, Austrii, Czechosłowacji i ostatecznie do Stanów Zjednoczonych. W 1949 powrócił do NRD i objął katedrę filozofii w Lipsku. W 1961, gdy budowano mur Berliński, nie wrócił już do NRD, ale zamieszkał w Tybindze w RFN, gdzie objął honorową katedrę filozofii.

Praca Blocha wywarła znaczny wpływ na studenckie ruchy kontestacyjne w 1968. Jako wnikliwy krytyk religii ceniony był także w świecie katolickim, mając kluczowe znaczenie dla tzw. teologii wyzwolenia.

• dysertacja Kritische Erörterungen über Rickert und das Problem der Erkenntnistheorie, 1909
• Geist der Utopie, 1918 (Duch utopizmu)
• Atheismus im Christentum (1968) (Ateizm w chrześcijaństwie)
• Thomas Münzer als Theologe der Revolution, 1921
• Erbschaft dieser Zeit, Zurych 1935
• Spuren, Berlin 1930
• Subjekt – Objekt, Christian Thomasius i Avicenna und die aristotelische Linke, Lipsk 1949
• Das Prinzip Hoffnung, 3 tomy, 1954–1959 (Zasada nadziei)
• Naturrecht und menschliche Würde, 1961
• Tübinger Einleitung in die Philosophie, 1963

• Oblicze woli (zakończenie Ducha utopii), tłum. Anna Czajka, Literatura na świecie 1981, nr 7 (123);
• Ślady (fragmenty), tłum. Anna Czajka, Literatura na świecie 1981, nr 7 (123);
• Pamiętnik dla Elzy Bloch von Stritzky zmarłej 2 stycznia 1921 (fragmenty), tłum. Anna Czajka, Literatura na świecie 1981, nr 7 (123);
• Rzeczywistość antycypowana, czyli jak przebiega i co osiąga myślenie utopijne, tłum. Anna Czajka, Studia filozoficzne 1982, nr 7–8.
• Ślady, tłum. Anna Czajka, Wydawnictwo UJ, Kraków 2012.

• Wincenty Okoń: Nowy słownik pedagogiczny. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie "Żak", 2001, s. 44. ISBN 83-88149-41-5.

Polskojęzyczne

• A. Nowicki: Portret ergantropijny Ernsta Blocha – strona z portalu kulturaswiecka.pl

Anglojęzyczne

• IvanI. Boldyrev IvanI., Ernst Bloch, [w:] Stanford Encyclopedia of Philosophy, CSLI, Stanford University, 25 stycznia 2023, ISSN 1095-5054 [dostęp 2023-02-25]  (ang.).
• Illuminations: Ernst Bloch, Utopia and Ideology Critique By Douglas Kellner (ang.)
• Ernst – Bloch – Essay (ang.)

Niemieckojęzyczne

• Ernst-Bloch – Zentrum (niem.)
• Ernst Bloch Assoziation (niem.)