For faster navigation, this Iframe is preloading the Wikiwand page for Dominik Merlini.

Dominik Merlini

Dominik Merlini
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

22 lutego 1730
Castello nad jeziorem Lugano

Data i miejsce śmierci

20 lutego 1797
Warszawa

Narodowość

Włochy

Dziedzina sztuki

architektura

Epoka

klasycyzm

Ważne dzieła

Pałac Na Wyspie
Domek Holenderski
Pałac Borchów w Warszawie
Cerkiew i monaster Zaśnięcia Najświętszej Marii Panny w Warszawie

Płyta nagrobna Dominika Merliniego w katakumbach na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie

Domenico Merlini (ur. 22 lutego 1730 w Castello Valsolda nad jeziorem Como, zm. 20 lutego 1797 w Warszawie) – działający w Polsce architekt pochodzący z regionu jezior Como (Lombardia, Włochy) i Lugano (Ticino, Szwajcaria), z którego wywodzą się najwybitniejsi komaskowie epoki baroku.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

W wieku dwudziestu lat opuścił Lombardię i przyjechał do Warszawy. W mieście tym mieszkała wpływowa rodzina Fontanów, z którą Merlini był spokrewniony.

W chwili przybycia Merliniego do Rzeczypospolitej królem był August III Sas, zaś architektem królewskim − Jakub Fontana. To właśnie od niego się uczył. W wieku trzydziestu lat został architektem królewskim i pozostał nim aż do swej śmierci. Stanowisko piastował najpierw za rządów Augusta III Sasa, potem Stanisława Augusta Poniatowskiego. Po śmierci swego krewniaka Jakuba Fontany, w 1773 roku objął urząd naczelnego architekta Rzeczypospolitej. Do jego głównych zadań należały konserwacja, remonty i opiekowanie się istniejącymi już gmachami. Dlatego też większość budowli, o których mówi się dziś, że były jego autorstwa, została po prostu przez niego przebudowana. Przebudowy te były jednak tak radykalne, że nawet z brył nie pozostawało wiele.

Do najsłynniejszych dzieł Dominika Merliniego zalicza się Pałac na Wodzie w warszawskim kompleksie pałacowo-ogrodowym w Łazienkach Królewskich. Kompleks w znanym dzisiaj kształcie powstał według idei Merliniego, na miejscu wcześniejszej małej rezydencji królewskiej.

Na początku swej pracy budował on w stylu późnego baroku, który jeszcze podówczas utrzymywał się w Europie. To, że zaczął projektować w stylu klasycystycznym, było w dużej mierze zasługą króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Charakterystyczne dla stylu Merliniego są kamienne balustrady, którymi wieńczył fasady (widoczne w pałacu Na Wodzie), liczne ozdobne wsporniki, czyli elementy znajdujące się między kolumną a podpieraną przez nią częścią dachu (gzymsem).

Merlini nie tworzył wyłącznie dla króla. Budował wiele dworów, pałaców i kamienic magnackich. Pozostawił po sobie ok. 50 dzieł. Największe z nich to Łazienki, poza tym przebudowa wnętrz Zamku Królewskiego, kilka ratuszy w całej Polsce, m.in. w Piotrkowie Trybunalskim, obiekty użyteczności publicznej, teatry i kaplice.

Został desygnowany przez konfederację targowicką do zasiadania w Komisji Skarbowej Koronnej[1].

Zmarł w 1797 w Warszawie i został pochowany w katakumbach cmentarza Powązkowskiego (rząd 184-4)[2].

Ważniejsze projekty

[edytuj | edytuj kod]

W warszawskich Łazienkach

[edytuj | edytuj kod]

Galeria

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Złota księga szlachty polskiej, r. XII, Poznań 1890, s. 157
  2. Cmentarz Stare Powązki: DOMINIK MERLINI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-12-19].
  3. Pałac w Jabłonnie. XVIII-wieczny zespół pałacowo-parkowy. palacjablonna.pl. [dostęp 2021-04-25].
  4. Trybunał Koronny (Stary Ratusz) / lublin.eu - oficjalny portal miasta Lublin [online], lublin.eu [dostęp 2023-09-07].
  5. Pałac na Wyspie | Łazienki Królewskie [online], www.lazienki-krolewskie.pl [dostęp 2023-08-02] (pol.).

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]
{{bottomLinkPreText}} {{bottomLinkText}}
Dominik Merlini
Listen to this article

This browser is not supported by Wikiwand :(
Wikiwand requires a browser with modern capabilities in order to provide you with the best reading experience.
Please download and use one of the following browsers:

This article was just edited, click to reload
This article has been deleted on Wikipedia (Why?)

Back to homepage

Please click Add in the dialog above
Please click Allow in the top-left corner,
then click Install Now in the dialog
Please click Open in the download dialog,
then click Install
Please click the "Downloads" icon in the Safari toolbar, open the first download in the list,
then click Install
{{::$root.activation.text}}

Install Wikiwand

Install on Chrome Install on Firefox
Don't forget to rate us

Tell your friends about Wikiwand!

Gmail Facebook Twitter Link

Enjoying Wikiwand?

Tell your friends and spread the love:
Share on Gmail Share on Facebook Share on Twitter Share on Buffer

Our magic isn't perfect

You can help our automatic cover photo selection by reporting an unsuitable photo.

This photo is visually disturbing This photo is not a good choice

Thank you for helping!


Your input will affect cover photo selection, along with input from other users.

X

Get ready for Wikiwand 2.0 🎉! the new version arrives on September 1st! Don't want to wait?