Diecezja rzeszowska

Katedra Rzeszowska
Państwo	Polska
Siedziba	Rzeszów
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Metropolia	przemyska
Katedra diecezjalna	Katedra w Rzeszowie
Biskup diecezjalny	Jan Wątroba
Biskup senior	Kazimierz Górny Edward Białogłowski
Dane statystyczne (2017[1])
Liczba wiernych • odsetek wiernych	595 946 98,8
Liczba kapłanów • w tym diecezjalnych • w tym zakonnych	829 709 120
Liczba osób zakonnych	335
Liczba dekanatów	25
Liczba parafii	244
Powierzchnia	6000 km²
Strona internetowa

Diecezja rzeszowska (łac. Dioecesis Resoviensis) – diecezja rzymskokatolicka erygowana przez papieża Jana Pawła II 25 marca 1992 bullą Totus tuus Poloniae populus z wydzielenia obszarów diecezji przemyskiej i diecezji tarnowskiej, sufragania metropoli przemyskiej.

W 1363 roku już istniała parafia farna w Rzeszowie. W 1375 roku Rzeszów znalazł się na zachodnim krańcu utworzonej diecezji przemyskiej. W 1638 roku podniesiono farę do godności prepozytury. W 1594 roku utworzono dekanat rzeszowski. W 1763 roku odbyła się koronacja figury Matki Bożej Rzeszowskiej.

W 1900 roku namiestnik Galicji hr. Leon Piniński przedstawił projekt utworzenia diecezji rzeszowskiej. Do utworzenia diecezji nie doszło prawdopodobnie z powodu sprzeciwu bpa przemyskiego Józefa Sebastiana Pelczara lub przemyskiego konsystorza greckokatolickiego. W 1919 roku na konferencji biskupów polskich podjęto pomysł utworzenia biskupstwa w Rzeszowie. W 1920 roku bp kamieniecki Piotr Mańkowski również zaproponował utworzenie biskupstwa w Rzeszowie, ale żaden biskup nie poparł tego wniosku. W 1924 roku ks. Julian Łukaszkiewicz wystosował list do bpa Henryka Przeździeckiego w sprawie utworzenia biskupstwa w Rzeszowie^[2].

W 1989 roku na terenie parafii farnej został rezydentem bp pomocniczy przemyski Edward Białogłowski^[3].

25 marca 1992 roku papież Jan Paweł II bullą Totus tuus Poloniae populus erygował diecezję rzeszowską, przynależącą do metropolii przemyskiej. Pierwszym ordynariuszem został bp Kazimierz Górny, a bp Edward Białogłowski został biskupem pomocniczym^[4][5][6][7].

Diecezja rzeszowska powstała z wydzielonego terytorium diecezji:

• przemyskiej – 14 dekanatów: brzosteckiego, czudeckiego, frysztackiego, głogowskiego, jasielskiego wschodniego, jasielskiego zachodniego, rzeszowskiego I, rzeszowskiego II, rzeszowskiego III, rzeszowskiego IV, sokołowskiego, strzyżowskiego, tyczyńskiego i żmigrodzkiego.
• tarnowskiej – dekanatu kolbuszowskiego, oraz 37 parafii wydzielonych z dekanatów:
  • bieckiego (Biecz, Binarowa, Kryg, Libusza, Lipinki, Rożnowice, Wójtowa).
  • gorlickiego północnego (Gorlice-św. Andrzeja Boboli, Kobylanka, Męcina Wielka).
  • gorlickiego południowego (Gładyszów, Gorlice-Najświętszej Maryi Panny, Gorlice-Glinik Mariampolski, Małastów, Ropica Dolna, Sękowiec, Smerekowiec).
  • ropczyckiego (Brzeziny, Chechły, Glinik, Łączki Kucharskie, Małe, Nawsie, Niedźwiada, Ropczyce, Wielopole Skrzyńskie).
  • sędziszowskiego (Będziemyśl, Borek Wielki, Bystrzyca, Czarna Sędziszowska, Góra Ropczycka, Kamionka, Klęczany, Nockowa, Sędziszów Małopolski, Witkowice, Zagorzyce)^[8].

• Kuria diecezjalna
• Sąd biskupi
• Wyższe Seminarium Duchowne w Rzeszowie
• Instytut Teologiczno-Pastoralny w Rzeszowie
• Muzeum Diecezjalne w Rzeszowie
• Katolickie Radio Via
• Caritas diecezjalne
• Rzeszowska kapituła katedralna

• Biskup diecezjalny: bp Jan Wątroba (od 2013)
• Biskup senior: bp Kazimierz Górny (od 2013)
• Biskup senior: bp Edward Białogłowski (od 2022)

Katedra:

• Najświętszego Serca Pana Jezusa w Rzeszowie

Kolegiaty:

• Bożego Ciała w Bieczu
• Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Jaśle
• Wszystkich Świętych w Kolbuszowej
• Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny i Bożego Ciała w Strzyżowie

Bazyliki:

• Wniebowzięcia NMP, oo. bernardyni, Rzeszów
• Narodzenia NMP, Gorlice
• Matki Bożej Saletyńskiej, xx. saletyni, Dębowiec

• Święty Józef Sebastian Pelczar, biskup
• Błogosławiona Karolina Kózkówna, dziewica.

• Błogosławiony Jan Balicki, prezbiter
• Błogosławiony Władysław Findysz, prezbiter
• Błogosławiony Józef Kowalski, prezbiter
• Błogosławiony Roman Sitko, protonotariusz apostolski
• Błogosławiony Stanisław Kostka Starowieyski, męczennik,
• Błogosławiona Natalia Tułasiewicz, nauczycielka
• Sługa Boży Czesław Broda, prezbiter
• Sługa Boży Kazimierz Dembowski, jezuita
• Sługa Boży Stanisław Kołodziej, prezbiter
• Czcigodny Sługa Boży Alojzy Kosiba, franciszkanin
• Sługa Boża Hiacynta Lula, zakonnica
• Sługa Boży Bronisław Wielgorz, kleryk jezuita
• Sługa Boży Kazimierz Wojciechowski, salezjanin

• Biskupi rzeszowscy
• Podział administracyjny Kościoła katolickiego w Polsce
• Nuncjatura Stolicy Apostolskiej w Polsce
• Metropolia przemyska
• „Zwiastowanie”. Pismo diecezji rzeszowskiej

• Diecezja rzeszowska

• Ks. Witold Zdaniewicz, Ks. Sławomir H. Zaręba, Robert Stępisiewicz Wykaz parafii w Polsce 2006 (s. 553–572) Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego SAC. Warszawa 2006 ISBN 83-85945-17-2.
• Motyka A., Redemptori hominis. Dziesięciolecie diecezji rzeszowskiej (1992-2002), Rzeszów 2002.
• Motyka A., Sanktuaria Diecezji Rzeszowskiej, Rzeszów 2001.
• Motyka A., Diecezja rzeszowska – 25 lat istnienia i misji, „Resovia Sacra”, 24(2017), s. 321-345.
• Matyskiewicz W., Kościoły Diecezji Rzeszowskiej 1992-2017, Rzeszów 2017.