For faster navigation, this Iframe is preloading the Wikiwand page for Czerwony Żleb (Ciemniak).

Czerwony Żleb (Ciemniak)

Zachodnia ściana Ciemniaka i Czerwony Żleb

Czerwony Żlebżleb opadający z zachodnich stoków Ciemniaka w Tatrach Zachodnich w kierunku Doliny Tomanowej[1]. Żleb ma trzy ramiona (Czerwone Żlebki), mające początek w Tomanowych Stołach, które oddzielone są od siebie niewielkimi grzbietami skalnymi[2]. Nazwa żlebu pochodzi od czerwonego koloru skał, spowodowanego zwiększoną zawartością żelaza. Występujące tu skały są silnie zwietrzałe, żleby wypełnione są drobnym piargiem[3]. Na piargach i skałach efektownie zakwitają rzadkie gatunki roślin górskich. M.in. stwierdzono tutaj występowanie ostrołódki polnej – bardzo rzadkiej rośliny, w Polsce występującej tylko w Tatrach i to w nielicznych tylko miejscach[4].

Widok z trasy przez Czerwony Żleb na Tatry Zachodnie. Na pierwszym planie od lewej: Wysoki Grzbiet, Wysoka Turnia, Upłazkowa Turnia, Lodowa Baszta
Szlak Chuda PrzełączkaHala Ornak, pośrodku Czerwony Żleb

W XIX wieku (szczególnie w latach 1834–1876) w rejonie tym wydobywano rudy żelaza metodą odkrywkową oraz w sztolniach, w których prowadzono prace również w zimie. Wydobytą rudę przetapiano w hucie w Starych Kościeliskach. W 2004 r. znaleziono w Czerwonym Żlebie trzy tropy dinozaurów pochodzące z górnego triasu (znajdują się w Muzeum Przyrodniczym Tatrzańskiego Parku Narodowego)[5].

Ze szlaku turystycznego przez Czerwony Żleb efektowne widoki na szczyty głównej grani Tatr Zachodnich, Smreczyński Staw, Ornak, Kominiarski Wierch[3]. Powyżej szlaku turystycznego na podwierzchołkowych, silnie zerodowanych zboczach Ciemniaka bardzo charakterystyczne liczne pojedyncze skały i niewielkie turnie, tworzące tzw. Rzędy Tomanowe[2].

Szlaki turystyczne

[edytuj | edytuj kod]
szlak turystyczny zielony – zielony szlak turystyczny z górnej części Doliny Kościeliskiej. Zaczyna się on przy głównej drodze, tuż poniżej schroniska na Hali Ornak, i prowadzi przez Dolinę Tomanową na Chudą Przełączkę, a stamtąd razem ze szlakiem czerwonym na Ciemniak. Czerwony szlak od Wyżniej Polany Tomanowej na Tomanową Przełęcz został zamknięty przez TPN w maju 2009 r. Czerwonymi Żlebkami w lecie schodzą czasami kamienne lawiny, zimą zagrożenie lawinami śnieżnymi jest tutaj bardzo duże. Nawet przy ładnej pogodzie trzeba uważać, łatwo można pośliznąć się na osypującym się pod nogami żwirku. Czas przejścia ze schroniska na Ciemniak: 3:40 h, ↓ 2:40 h[6]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Zofia Radwańska-Paryska, Witold Henryk Paryski, Wielka encyklopedia tatrzańska, Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2004, ISBN 83-7104-009-1.
  2. a b Tatry Polskie. Mapa turystyczna 1:20 000, Piwniczna: Agencja Wydawnictwo „WiT” S.c., 2009, ISBN 83-89580-00-4.
  3. a b Józef Nyka, Tatry Polskie. Przewodnik, wyd. 13, Latchorzew: Wydawnictwo Trawers, 2003, ISBN 83-915859-1-3.
  4. Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirek, Czerwona księga Karpat Polskich, Warszawa: Instytut Botaniki PAN, 2008, ISBN 978-83-89648-71-6.
  5. Grzegorz Niedźwiedzki. ''A Late Triassic dinosaur–dominated ichnofauna from the Tomanová Formation of the Tatra Mountains, Central Europe'' [online] [dostęp 2015-02-25].
  6. Tatry. Zakopane i okolice. Mapa w skali 1:27 000, Warszawa: ExpressMap Polska, 2005, ISBN 83-88112-35-X.
{{bottomLinkPreText}} {{bottomLinkText}}
Czerwony Żleb (Ciemniak)
Listen to this article

This browser is not supported by Wikiwand :(
Wikiwand requires a browser with modern capabilities in order to provide you with the best reading experience.
Please download and use one of the following browsers:

This article was just edited, click to reload
This article has been deleted on Wikipedia (Why?)

Back to homepage

Please click Add in the dialog above
Please click Allow in the top-left corner,
then click Install Now in the dialog
Please click Open in the download dialog,
then click Install
Please click the "Downloads" icon in the Safari toolbar, open the first download in the list,
then click Install
{{::$root.activation.text}}

Install Wikiwand

Install on Chrome Install on Firefox
Don't forget to rate us

Tell your friends about Wikiwand!

Gmail Facebook Twitter Link

Enjoying Wikiwand?

Tell your friends and spread the love:
Share on Gmail Share on Facebook Share on Twitter Share on Buffer

Our magic isn't perfect

You can help our automatic cover photo selection by reporting an unsuitable photo.

This photo is visually disturbing This photo is not a good choice

Thank you for helping!


Your input will affect cover photo selection, along with input from other users.

X

Get ready for Wikiwand 2.0 🎉! the new version arrives on September 1st! Don't want to wait?