Cmentarz Salwatorski
 nr rej. Gminna ewidencja zabytków – Kraków[1]
| |
 Widok z zachodu. Po lewej kaplica św. Józefa (stara), po prawej kaplica Wszystkich Świętych. | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Adres | |
| Typ cmentarza |
parafialny |
| Stan cmentarza |
czynny |
| Powierzchnia cmentarza |
ok. 5 ha |
| Data otwarcia |
1865 |
| Zarządca | |
Położenie na mapie Krakowa  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
 50°03′08″N 19°54′15″E/50,052222 19,904167
| |
| Strona internetowa | |
,_Salwator_Cemetery,_Waszyngtona_Av,_Krakow,_Poland.jpg)
(1889, arch. Sebastian Jaworzyński)
,_Salwator_Cemetery,_Waszyngtona_Av,_Krakow,_Poland.jpg)
-Commemorative_plaque,_Salwator_Cemetery,_Waszyngton_Av,_Krakow,_Poland.JPG)
,_Waszyngtona_Avenue,_Krak%C3%B3w,_Poland.jpg)
Cmentarz Salwatorski (zwany też Zwierzynieckim[2][3]) – cmentarz położony w Krakowie na Zwierzyńcu, na zachód od Salwatora w dzielnicy VII, przy Alei Waszyngtona.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Cmentarz został poświęcony w 1865 r., początkowo miał charakter niewielkiego cmentarza parafialnego, służącego mieszkańcom przedmieścia Zwierzyniec, Półwsia i okolicznych wsi: Przegorzał, Chełmu, Bielan i Olszanicy.
W 1883 roku został ogrodzony, a w 1888 staraniem ksieni Norbertanek Eufemii Żarskiej wzniesiono na nim kaplicę cmentarną pw. św Józefa. Kaplicę w stylu neogotyckim wraz z katakumbami dla zakonnic zaprojektował Sebastian Jaworzyński. W 1889 poświęcenia jej dokonał kardynał Albin Dunajewski. Cmentarz był dwukrotnie poszerzany w 1902 i 1999. Jest on cmentarzem parafialnym pod zarządem parafii Najświętszego Salwatora. Pochowani na nim zostali w zbiorowej mogile zamordowani przez Niemców mieszkańcy Woli Justowskiej, której pacyfikacji dokonano 28 lipca 1943. W 1979 roku z Paryża sprowadzono prochy najmłodszego syna Adama Mickiewicza Rafała Józefa zmarłego w 1938. W 1995 cmentarz poddano pracom remontowym[4]. W 2001 przy bramie głównej umieszczono ufundowaną przez miasto Kraków tablicę pamiątkową ku czci Jerzego Harasymowicza z fragmentem wiersza poety:
- Tak gotowymi być trzeba
- Do każdej ludzkiej podróży
- Tak zdecydują w niebie
- Lub serce nie chce już służyć
Ze względu na swoje położenie u stóp Góry św. Bronisławy, przy drodze z Salwatora na Kopiec Kościuszki, cmentarz jest miejscem chętnie odwiedzanym przez krakowian i turystów. Roztacza się z niego piękna panorama na miasto, a przy dobrej pogodzie również na pasmo Beskidów i wierzchołki tatrzańskich szczytów.
Pochowani
[edytuj | edytuj kod]Na cmentarzu Salwatorskim spoczywa ponad 25 tys. osób.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Gminna ewidencja zabytków Krakowa. Biuletyn Informacji Publicznej Miasta Krakowa. [dostęp 2023-10-27].
- ↑ Nekrolog. Kazimierz Czachowski. „Dziennik Polski”. Nr 226, s. 4, 19 sierpnia 1948.
- ↑ Cmentarze parafialne. zck-krakow.pl. [dostęp 2018-01-10].
- ↑ Renowacja Zabytkowego Cmentarza św. Salwatora [online], Stvosh [dostęp 2021-01-30] (pol.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Karolina Grodziska „Spacerownik – historyczne cmentarze Krakowa” wydawnictwo Gazety Wyborczej 27-28 X 2007
- Janusz Lenczowski, Cmentarze na Salwatorze, Kraków 2020, ISBN 978-83-7720531-0
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Zbiór nekrologów z Cmentarza Salwatorskiego w bibliotece Polona
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
