Chruścina jagodna

Chruścina jagodna
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	wrzosowce
Rodzina	wrzosowate
Rodzaj	chruścina
Gatunek	chruścina jagodna
	Nazwa systematyczna
	Arbutus unedo L.; Sp. pl. 1:395. 1753
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Multimedia w Wikimedia Commons

Chruścina jagodna, chróścina jagodna^[4], poziomkowiec, poziomkowe drzewo, drzewo truskawkowe (Arbutus unedo L.) – gatunek rośliny wieloletniej z rodziny wrzosowatych (Ericaceae). Rośnie w regionie śródziemnomorskim, w zachodniej Europie i Azji^[5]^[6].

Morfologia

Pokrój: Wiecznie zielony krzew lub niewielkie drzewo o wysokości do 10–12 m^[6].
Liście: Zimozielone, nagie, skrętoległe, gęsto stojące, błyszczące, szerokolancetowate o długości do 10 cm i piłkowanych brzegach^[7].
Kwiaty: Zebrane po 40–50 w wiechy. Mają 5-działkowy kielich, zielonobiałą zrosłopłatkową i dzbankowatą koronę owłosioną od środka, 1 słupek i 10 pręcików.
Owoce: Mączysto-mięsiste jagody o średnicy do 2 cm. Z zewnątrz mają pomarańczowoczerwony kolor (miąższ jest żółtawy) i są jadalne, choć mdłe^[6]. Wyglądem przypominają poziomki i stąd pochodzi jedna z nazw gatunkowych rośliny.

Roślina jadalna: Owoce są jadalne na surowo, wykonuje się też z nich przetwory, czasami wytwarza się z nich wina lub likiery^[8]^[9].
Roślina ozdobna: Uprawiana jest na południu Europy^{[potrzebny przypis]}.
Roślina lecznicza: Surowcami zielarskimi są kora i kwiaty^{[potrzebny przypis]}.

Drzewo poziomkowe występuje w herbie Madrytu. Obraz Hieronima Boscha, tryptyk Ogród rozkoszy ziemskich, w spisie dóbr hiszpańskiej korony zarejestrowano jako Obraz z owocami drzewka truskawkowego.

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-03-13] (ang.).
↑ Arbutus unedo, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ H. Hülya Orak, Türkan Aktas1, Hülya Yagar, S. Selen Isbilir, Neslihan Ekinci, Fusun H. Sahin. Antioxidant activity, some nutritional and colour properties of vacuum dried strawberry tree (Arbutus unedo L.) fruit (Właściwości antyutleniające, barwa i właściwości żywieniowe liofilizowanych owoców chróściny jagodnej (Arbutus unedo L.)). „ACTA Scientiarum Polonorum. Technologia Alimentaria”. 10 (3), s. 331-338, 2011.
↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-08-25].
↑ ^a ^b ^c Alicja Szweykowska, Jerzy Szweykowski (red.): Słownik botaniczny. Wyd. II, zmienione i uzupełnione. Warszawa: Wiedza Powszechna, 2003. ISBN 83-214-1305-6.
↑ J.J. Grau J.J., R.R. Jung R.R., B.B. Munker B.B., Leksykon Przyrodniczy. Zioła i owoce leśne, Warszawa 1996: Świat Książki, s. 28 .
↑ mk: Oryginalne rośliny ogrodowe: nasiona warzyw i owoców do twojego ogrodu. serwis regiodom.pl, 08.04.2011. [dostęp 2012-09-30].
↑ Arbutus - drzewko truskawkowe. Dream-Garden. [dostęp 2012-09-30].

Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: PWRiL, 1989. ISBN 83-09-00256-4.

Kategorie