Cerkiew Kwetera

Cerkiew Kwetera
კვეტერის ეკლესია
	; Cerkiew Kwetera w 2020 roku
Państwo	Gruzja
Miejscowość	okolice Achmety
Wyznanie	prawosławne
Kościół	Gruziński Kościół Prawosławny
Historia
Data zakończenia budowy	X wiek
	Położenie na mapie Gruzji Cerkiew Kwetera
	42°03′23,3″N 45°05′58,3″E/42,056472 45,099528
	Multimedia w Wikimedia Commons

Cerkiew Kwetera (gruz. კვეტერის ეკლესია, trb. kweteris eklesia) – świątynia Gruzińskiego Kościoła Prawosławnego znajdująca się w zachodniej części regionu Kachetia we wschodniej Gruzji, będąca częścią wzniesionej w X wieku Twierdzy Kwetera.

Od 2007 roku budynek figuruje na gruzińskiej liście informacyjnej – liście obiektów, które Gruzja zamierza rozpatrzyć do zgłoszenia na listę światowego dziedzictwa UNESCO na podstawie zaproponowanych kryteriów kulturowych III i IV^[1].

Architektura

Cerkiew Kwetera znajduje się na szczycie wzgórza w obrębie murów X-wiecznej twierdzy o tej samej nazwie. Wzniesiona została z ciosanego tufu wapiennego zwanego szirimi. Jest budowlą centralną wzniesioną na planie tetrakonchy(inne języki) – krzyża z czterema absydami i czterema niszami (wnękami) pomiędzy nimi tworzącymi kształt gwiazdy o ramionach różnej długości. Każda absyda ma przęsła w kształcie łuków pełnych, a w narożach każdej nawy (pomiędzy absydami a wnękami) znajdują się po trzy półkolumny. Profile impostów podkopułowych, absyd oraz w narożach świątyni charakteryzuje powtarzający się motyw^[1].

Część środkowa na przecięciu naw kryta jest kopułą z sześcioma otworami okiennymi – po jednym od strony wschodniej i zachodniej oraz po dwa od północy i południa. Absydy oraz narożne wnęki również je posiadają, przy czym w prezbiterium znajdują się trzy otwory okienne. Wejścia do świątyni znajdują się w absydzie południowej oraz zachodniej^[1].

W prezbiterium zachował się kamienny ołtarz^[1].

Absydy od zewnątrz są pięciościenne z fasetami ozdobionymi łukami, zaś narożne nisze mają przekrój 3/4 okręgu. Świątynia kryta jest dachem kopułowym wykonanym ze szkliwionej dachówki barwy niebieskiej^[1]. Bęben kopuły zdobi z zewnątrz dwanaście łuków^[1].

Cerkiew porównywana jest z podobnymi zabytkami na terenie Gruzji, takimi jak Monastyr Dżwari koło Mcchety czy kościół kopułowy w zespole Monastyru Dzweli Szuamta(inne języki) koło stolicy Kachetii, miasta Telawi^[1]. Pewne podobieństwo występuje również między Cerkwią Kwetera a kościołami ormiańskimi na terenie Turcji – Kościołem Krzyża Świętego(inne języki) na wyspie Akdamar oraz Monastyrem Waragawank(inne języki)^[1].