Castelseprio (park archeologiczny)

Park archeologiczny w Castelseprio (wł. Parco archeologico di Castelseprio) od 2011 r. znajduje się na liście światowego dziedzictwa UNESCO jako jedno z siedmiu miejsc kategorii: Longobardowie we Włoszech. Ośrodki władzy, 568 – 774 n.e. i składa się z:^[1]

1) Warownia (Castrum) ruiny budynków wojskowych (most i wieża wejściowa, otaczające go mury, wieże obronne i dom warowny) oraz cywilnych (domy mieszkalne, studnie, cysterny) i religijnych.

2) Bazylika San Giovanni Evangelista ruiny dużej, trójnawowej bazyliki na planie prostokąta z V wieku. Później dobudowano centralną apsydę. Obok znajdują się resztki dużej cysterny, prawdopodobne ruiny zakrystii, podstawa dzwonnicy i teren cmentarza, z których zachowało się tylko kilka nagrobków longobardzkich. Jest też ośmioboczny budynek baptysterium, wewnątrz znajdują się dwa baseny chrzcielne.

3) Kościół San Paolo ruiny niewielkiego, romańskiego kościoła z apsydą, krużgankiem i przedsionkiem.

4) Klasztor San Giovanni mały klasztor z dziedzińcem, być może zbudowany w XIV wieku. Wewnątrz ściany oratorium zdobią późnorenesansowe i XVII-wieczne freski.

5) Osada pozostałości miejscowości zbudowanej na zachód od castrum. Widoczne rowy, pozostałości bramy, placu i niektórych budynków, w tym prawdopodobnie kościoła San Lorenzo.

6) Kościół Santa Maria Foris Portas mały kościół mieści w apsydzie cenny cykl obrazkowy, który przedstawia "Dzieciństwo Chrystusa", inspirowane apokryficznymi Ewangeliami. Datowanie fresków jest problematyczne i oscyluje między końcem VI i IX wiekiem.