Bydgoski Festiwal Operowy

Opera Nova – widok z Wyspy Młyńskiej
Termin	kwiecień-maj
Państwo	Polska
Miejscowość	Bydgoszcz
Założyciel	Maciej Figas
Organizator	Opera Nova
Tematyka	opera, operetka, musical, balet
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Bydgoski Festiwal Operowy – coroczna impreza kulturalna, przegląd sztuki operowej i baletowej w Bydgoszczy.

Festiwal Operowy w Bydgoszczy jest największym polskim przeglądem różnorodnych gatunków muzycznych z dziedziny: opery, operetki, musicalu oraz baletu: klasycznego i nowoczesnego. Poszczególne teatry operowe prezentują swoje aktualne dokonania artystyczne^[1]. Przyjęto, że obok czołówki polskich scen zaprasza się przynajmniej jednego gościa zagranicznego. Gospodarz imprezy – Opera Nova – na inaugurację festiwalu przygotowuje nową premierę^[2]. Festiwal odbywa się corocznie w porze wiosennej: kwietniu lub maju.

Do 2011 r. w Bydgoskich Festiwalach Operowych występowała większość polskich teatrów operowych (Warszawa, Łódź, Poznań, Kraków, Gdańsk, Wrocław), a także renomowane zagraniczne zespoły operowe z Ukrainy (Ukraińska Opera Narodowa, Lwowski Teatr Opery i Baletu), Litwy, Łotwy, Bułgarii (Sofijska Opera Narodowa), Rosji (Moskiewska Opera Kameralna, Akademicki Teatr Baletu Askolda Makarowa z St. Petersburga), Belgii, USA, Korei, Hiszpanii, Szwecji, Francji i innych krajów.

Budżet festiwalu zapewniają subwencje przekazywane przez Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego, Miasto Bydgoszcz, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz sponsorów.

Festiwalowi towarzyszą wystawy, przegląd filmów muzycznych na DVD oraz Operowe Forum Młodych będące przeglądem oper kameralnych w wykonaniu studentów polskich i zagranicznych uczelni muzycznych.

Bydgoski Festiwal Operowy narodził się w 1994 r. „z desperacji” artystów, którzy nie mogli doczekać się wykończenia gmachu Opery Nova, budowanego od 1973 r.^[2] W latach 80. w obliczu obcięcia funduszy przeznaczanych na kulturę, zaprzestano prac w budynku. Gdy w 1993 r. pojawiło się kolejne zagrożenie kontynuacji prac budowlanych, narodził się pomysł zorganizowania w surowym gmachu Bydgoskiego Festiwalu Operowego. Jednym z celów tej inicjatywy miało być zwrócenie uwagi społeczeństwa, a w szczególności decydentów na inwestycję, przecięcie dyskusji na temat pozakulturalnego przeznaczenia budynku oraz zdobycie środków na jego ukończenie^[2].

I Bydgoski Festiwal Operowy odbył się w dniach 17 do 30 kwietnia 1994 r. Na scenie na wpół surowego gmachu prezentowały się najlepsze zespoły operowe Polski – Teatr Wielki z Poznania, Łodzi i Warszawy, Warszawska Opera Kameralna, gospodarze Opera Nova w Bydgoszczy oraz Teatr Baletu Askolda Makarowa z St. Petersburga. Wszystkie przedstawienia odbyły się w surowej scenerii nieotynkowanych ścian, zaś na widowni ustawiono 500 drewnianych krzeseł wypożyczonych przez wojsko^[3]. Poczucie uczestnictwa w niecodziennym wydarzeniu udzieliła się artystom i publiczności, tworząc aurę podniosłego święta, muzycznego misterium, stając się jednym z głównych atutów imprezy. Cel Festiwalu został osiągnięty – przerodził się w operowe święto, jedną z wizytówek kulturalnych Bydgoszczy oraz przerwał 20-letnią niemoc w budowie kompleksu operowego^[2].

Zainteresowanie kolejnymi edycjami Festiwalu przewyższało oczekiwania organizatorów. Bilety wyprzedawano na długo przed rozpoczęciem imprez. Dzięki dużym możliwościom, jakie gwarantowała nowa scena bydgoskiej Opery, możliwe było sprowadzanie wielkich produkcji operowych i baletowych. Przykładami tego typu spektakli były m.in.: „Makbet” G. Verdiego w wykonaniu zespołów Teatru Wielkiego w Warszawie (II BFO 1995), „Moc przeznaczenia” przedstawiona przez Teatr Wielki w Poznaniu (VIII BFO 2001), opera „Borys Godunow” M. Musorgskiego w wykonaniu Opery Narodowej z Kijowa (III BFO 1996) i „Turandot” G. Pucciniego, zaprezentowana przez Operę Nova na inauguracji III BFO. Po raz pierwszy w Bydgoszczy przedstawiono m.in. balet „Spartakus” A. Chaczaturiana, w wykonaniu Akademickiego Wielkiego Teatru Baletu Republiki Białorusi z Mińska (II BFO 1995), spektakl „Kopciuszek” S. Prokofiewa, który zatańczył Królewski Balet z Antwerpii (VI BFO 1999), „Coppelia” L. Delibesa w wykonaniu Łotewskiej Opery Narodowej z Rygi (VII BFO 2000). Tańczyły również zespoły z Chicago (VII BFO 2000) i Gullberg – Ballet Matsa Eka ze Szwecji z nowoczesną choreografią „Śpiącej królewny” P. Czajkowskiego (VIII BFO 2001)^[4].

Z powodu pandemii koronawirusa COVID-19, 27 Bydgoski Festiwal Operowy w 2020 nie odbył się^[5], podobnie 28 edycja, przesunięta pierwotnie na czerwiec 2021, została przeniesiona na rok 2022^[6][7].

• Opera Nova
• Festiwale i przeglądy w Bydgoszczy
• Muzyka w Bydgoszczy
• Kultura w Bydgoszczy

• Karczewski Piotr. Festiwal z desperacji. [w:] Kalendarz Bydgoski 2002
• Maniszewska Małgorzata. Miasto muzyki. [w:] Kalendarz Bydgoski 2000
• Mrozek Zdzisław. Cztery gracje bydgoskiego teatru muzycznego. [w:] Kalendarz Bydgoski 2004
• Prus Zdzisław, Weber Alicja: Bydgoski leksykon operowy. Kujawsko-Pomorskie Towarzystwo Kulturalne. Bydgoszcz 2002. ISBN 83-85327-62-2
• Weber Alicja. Opera Nova w Bydgoszczy. [w:] Kalendarz Bydgoski 1999

• Bydgoski Festiwal Operowy [online], Opera Nova w Bydgoszczy [dostęp 2020-04-26]  (pol.).