Bitwa nad Newą

walki Nowogrodzian ze Szwedami
Bitwa nad Newą
Czas	15 lipca 1240
Miejsce	rzeka Newa, Rosja
Terytorium	Rosja
Wynik	zwycięstwo Nowogrodzian
Strony konfliktu
Nowogrodzianie Szwedzi Finowie Norwegowie
Dowódcy
Aleksander Jarosławicz (Newski) Birger jarl
Siły
nieznane 5000
Straty
ponad 20 zabitych wysokie
Położenie na mapie Rosji miejsce bitwy
59°48′27″N 30°36′15″E/59,807500 30,604167
Multimedia w Wikimedia Commons

Bitwa nad Newą – starcie zbrojne, które miało miejsce 15 lipca 1240 pomiędzy szwedzką armią pod dowództwem (prawdopodobnie) Birgera Magnussona a wojskami nowogrodzkimi dowodzonymi przez księcia Aleksandra Newskiego.

Jako powód ataku Szwedów uznaje się osłabienie państwa Rusinów po niszczącym ataku Mongołów w 1237 roku. Szwedzi, starając się wykorzystać osłabienie kraju, zamierzali zdobyć strategicznie ważne tereny w dorzeczu Newy oraz miasto Stara Ładoga, które odgrywały poważne znaczenie w zabezpieczeniu dróg handlowych między północą a południem.

Po wkroczeniu Szwedów na ziemie ruskie, Aleksander poprowadził swoją armię wzdłuż Wołchowu, osiągając Starą Ładogę zanim jeszcze dotarł tam nieprzyjaciel. W mieście do wojsk Nowogrodzian dołączyły miejscowe siły, które wzmocniły armię Aleksandra. W międzyczasie Szwedzi, którym towarzyszyły wojska fińskie i norweskie, wtargnęli w dorzecze Iżory.

Dnia 15 lipca 1240 Rusini wykorzystali gęstą mgłę, atakując obóz szwedzki. Efekt zaskoczenia przyniósł skutek, a Szwedzi ponieśli dotkliwą klęskę. Pozostałości armii najeźdźczej wycofały się w popłochu na północ. Według kronik w trakcie walki Aleksander miał wykłuć oko Birgerowi.

Zwycięstwo nad Newą dowiodło wysokich zdolności dowódczych Aleksandra, który zyskał przydomek Newskiego. Bitwa zapobiegła szwedzkiej inwazji na Ruś i zabezpieczyła granicę rusko-szwedzką na wiele dziesięcioleci.

• Bitwa na jeziorze Pejpus

• Kari Risto: Suomalaisten keskiaika, WSOY 2004, ISBN 951-0-28321-5.
• Larsson, Mats: Götarnas Riken : Upptäcktsfärder Till Sveriges Enande. Bokförlaget Atlantis, AB 2002, ISBN 978-91-7486-641-4.