Bartłomiej Nowodworski
.jpg)
| |
 Nałęcz | |
| Rodzina |
Nowodworscy herbu Nałęcz |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
ok. 1552 |
| Data i miejsce śmierci | |
| Ojciec |
Antoni Nowodworski, chorąży pomorski |
| Matka |
Marianna Deręgowska |
Bartłomiej Nowodworski herbu Nałęcz[1] (ur. ok. 1552 w Nowym Dworze, zm. 1625 w Warszawie) – najsławniejszy z Polskich kawalerów maltańskich[2], filantrop.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]W młodości towarzyszył w wyprawach m.in. Stefanowi Batoremu. Za zabójstwo w pojedynku pokojowca królewskiego musiał uchodzić z kraju i wiele lat przebywał we Francji, gdzie służył królom Henrykowi III i Henrykowi IV. W 1599 roku, z listami polecającymi od tego ostatniego, udał się na Maltę, gdzie brał udział w wojnach jako kawaler maltański, choć członkiem zakonu formalnie został w roku 1605. Po powrocie do Polski służył u króla Zygmunta III. Dzięki podłożonej przez niego minie, 13 czerwca 1611 roku zakończyło się oblężenie Smoleńska. Dowodził szturmem na Moskwę 1 października 1618 podczas wyprawy Jana Karola Chodkiewicza.
Trzykrotnie ranny, zajął się działalnością publicystyczną, propagując w kraju ideę maltańską. Uważał, że na bazie komandorii maltańskich można by w kraju kształcić szlachtę w nowoczesnej sztuce wojennej. W Krakowie wsparł swoimi fundacjami (w 1617 oraz 1619 roku) istniejące od 1588 roku, gimnazjum, które potem obrało go także za patrona[3]. Przed śmiercią otrzymał komandorię maltańską (był komandorem poznańskim w latach 1624-1625).
Bartłomiej Nowodworski jest patronem I Liceum Ogólnokształcącego w Krakowie i Zespołu Szkół Ogólnokształcących w Tucholi.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Rodzina, herbarz szlachty polskiej, t. XII, Warszawa 1912, s. 191.
- ↑ Koźmian 1841 ↓.
- ↑ Bąk 1976 ↓.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Józef Bąk: Semper in altum. Z dziejów Szkół Nowodworskich. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1976. [dostęp 2014-03-07]. (pol.).
- Kazimierz Lepszy (red.): Słownik biograficzny historii powszechnej do XVII stulecia. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1968.
- Andrzej Edward Koźmian: Żywot Bartłomieja Nowodworskiego kawalera maltańskiego, królów polskich Stefana i Zygmunta III. Poznań: Edward Raczyński, 1841, seria: Żywoty sławnych Polaków XVIII wieku.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Polacy w Zakonie Maltańskim, T.W.Lange. staff.amu.edu.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-12-26)].
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
