Barbara Bandurka

Data i miejsce urodzenia	16 sierpnia 1948 Sanok
Data śmierci	17 marca 2022
Narodowość	polska
Dziedzina sztuki	malarstwo, literatura
Multimedia w Wikimedia Commons

Barbara Antonina Bandurka-Wilk (ur. 16 sierpnia 1948 w Sanoku, zm. 17 marca 2022) – polska artystka, malarka, konserwatorka, poetka.

Urodziła się 16 sierpnia 1948 w Sanoku^[1][2][3]. Wychowywała się w rodzinnym mieście^[4][5]. Zainteresowanie rysunkiem przejawiała od lat dzieciństwa^[6]. W 1966 ukończyła Liceum Ogólnokształcące w Sanoku^[7]. Absolwentka Wydziału Malarstwa na Akademii Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie z 1974^{[1][2][3][4][5][6][8]}. Studiowała w pracowni doc. Włodzimierza Buczka^[5].

Po ukończeniu studiów wyższych powróciła do Sanoka i od 1974 była zatrudniona w charakterze plastyka miejskiego^[4][5][8]. Był autorką wystroju obiektu wybudowanego obok kortów tenisowych przy ul. Adama Mickiewicza^[4]. W 1978 została konserwatorem dzieł sztuki (m.in. ikon) w Muzeum Historycznym w Sanoku^{[1][2][3][6][8][9][10]}. Podjęła twórczość malarską^[8], plastyczną i literacką w dziedzinie poezji^[1]. Wobec braku miejscowego konserwatora zabytków, w 1978 jako plastyk miejski weszła w skład grupy miejskiej (prócz niej dyrektor Muzeum Historycznego w Sanoku Edward Zając i przewodnik muzealny Krystyna Kilar), która po inwentaryzacji wskazała na Cmentarzu Centralnym w Sanoku nagrobki uznając je za posiadające wartość historyczną i zaproponowała ich zachowanie^[11]. Pod koniec 1977 została zorganizowana jej debiutancka wystawa indywidualna w Domu Sztuki w Rzeszowie^[5]. Jej prace malarskie były pokazywane na wystawach w rodzinnym Sanoku (m.in. na indywidualnej wystawie^[6]), a także w Polsce i za granicą^[1] (w 1991 w Brukseli^[3][12], a ponadto też w Niemczech^[2]). Obrazy jej autorstwa trafiły do Muzeum Historycznego w Sanoku^[2]. Została członkiem Korporacji Literackiej w Sanoku, założonej w 1996^[13]. Publikowała w czasopismach „Słowo Żydowskie”^[8], „Fraza”, „Nowa Okolica Poetów”^[2].

Poeta Janusz Szuber napisał wiersz pt. Do Barbary Bandurki, opublikowany w tomiku poezji pt. Biedronka na śniegu z 2000^[14].

Barbara Bandurka bezskutecznie ubiegała się o mandat radnej Rady Miasta Sanoka w wyborach samorządowych 2010 startując z listy Komitetu Wyborczego Wyborców Wojciecha Blecharczyka – Dla Sanoka^[15].

Zmarła 17 marca 2022^[16]. Urna z jej prochami została pochowana na Cmentarzu Centralnym w Sanoku 21 marca 2022^[16].

• Pomnik upamiętniający poległych funkcjonariuszy Powiatowego Urząd Bezpieczeństwa Publicznego w (PUBP) w Sanoku, którzy zginęli w walce z oddziałem partyzantki antykomunistycznej Antoniego Żubryda. Znajduje się przy ulicy Krakowskiej w dzielnicy Dąbrówka, obok dworca kolejowego Sanok Dąbrówka. Stanowią go trzy kamienie pamiątkowe. Na jednym z nich pierwotnie została umieszczona tablica z inskrypcją: „W dowód pamięci zamordowanych funkcjonariuszy P.U.B.P. w dn. 30.04.1946 przez bandę Żubryda: Drwięgi Bronisława, Kudy Karola, Łabudy Juliana. Społeczeństwo Sanoka. Październik 1974”, która zaginęła w latach 90. XX wieku^[17]. Pomnik został ustanowiony przez władze PRL i odsłonięty w październiku 1974^[18]. Tablica z inskrypcją zaginęła w latach 90. XX wieku, pozostały tylko trzy kamienie^[19].
• Tablica upamiętniająca budowę nowego szpitala w Sanoku i jej głównego orędownika, dra Jana Zigmunda (1902–1970)^[20]. Została odsłonięta w kwietniu 1979^[21][22] na ścianie budynku przy ulicy 800-lecia 26, pod arkadowymi podcieniami wjazdowymi. Treść inskrypcji: Społecznym inicjatorom budowy szpitala sanockiego pod przewodnictwem dr Jana Zigmunda w uznaniu ich zasług społeczeństwo Sanoka 04.1979 r.^[23].
• W 2008 wykonała malarskie dzieło w obrazach „Via Crucis – Spe Salvi” (pol. „Droga krzyżowa – w nadziei”), które po wystawie zostało przekazane do kościoła Franciszkanów w Sanoku^[8][24].
• Wykonywała projekty graficzne czasopism^{[25][26][27][28]}.

Publikacje własne

• Dedykacje (1997)^{[29][30][31][32][2][8][33]}
• Zieleń Veronese’a (2005)^{[8][31][32][34][35]}
• Spe salvi (2008)^[32][34][36]

Opracowanie graficzne

• Jacek Mączka: Broniszki-Dolinki (1997, 1999; rysunki)^[37]
• Janusz Szuber: 19 [dziewiętnaście] wierszy (2000, rysunki)^[32][34]

Literatura przedmiotowa

• Barbara Bandurka – malarstwo. Katalog wystawowy, lipiec – sierpień 1979, Muzeum Historyczne w Sanoku (1979, opracowanie: Edward Zając)^[38]
• Barbara Bandurka – szkic do portretu (autor: Artur Olechniewicz; w: Impresje Muzealne nr 8/2000)^[32]

• Wyróżnienie w konkursie „Obraz, grafika i rysunek roku 1977”^[1][5].
• Nagroda Miasta Sanoka II stopnia za rok 1997 w dziedzinie literatury za udany debiut literacki w poezji (29 kwietnia 1998)^[39][40][41].

• Artur Bata. Debiut. „Podkarpacie”, s. 5, Nr 3 z 19 stycznia 1978. 
• Artur Bata. Plastyk w mieście. „Podkarpacie”, s. 3, Nr 24 z 17 czerwca 1976. 
• Czesław Skrobała. Twórcy z Podkarpacia. Tak widzę – tak czuję. „Podkarpacie”, s. 10, Nr 13 z 26 marca 1981. 
• Antoni Adamski. Tajemnica przetrwania. „Nowiny”, s. 4, Nr 62 z 27–29 marca 1992. 
• Laureaci Nagród Miasta Sanoka A.D. 1997. Barbara Bandurka. „Tygodnik Sanocki”. Nr 19 (339), s. 4, 8 maja 1998. 
• Barbara Bandurka – profil na stronie Urzędu Miasta Sanoka. sanok.pl/. [dostęp 2015-03-11].
• Franciszek Oberc. Samorząd miejski Sanoka a wybitni sanoczanie. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”. Nr 11: Samorząd Gminy Miasta Sanoka 1990–2010, s. 537, 2014. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X.