Azyl Arkham (Arkham Asylum) – fikcyjny szpital psychiatryczny, występujący w komiksach o przygodach Batmana, które wydawane są przez DC Comics. Szpital Arkham został wprowadzony do komiksów za sprawą Dennisa O’Neila i Irva Novicka w Batman vol.1 #258 (październik 1974). Inspiracją dla tego miejsca było Arkham Sanitarium z fikcyjnego miasta Arkham w stanie Massachusetts, które wielokrotnie pojawiało się w utworach H.P. Lovecrafta, zaś samo Arkham Sanitarium było wzorowane na prawdziwym ośrodku Danvers State Hospital w Massachusetts^[1].

Azyl Arkham mieści się w fikcyjnym mieście Gotham City, które jest głównym terenem działania Batmana i jego sojuszników. Szpital ten jest miejscem, w którym osadzani są najniebezpieczniejsi złoczyńcy w mieście m.in. Joker, Scarecrow, Poison Ivy i inni.

Założył go w 1920 roku Amadeusz Arkham, pracownik stanowego szpitala psychiatrycznego w Metropolis. Inicjatywą powstania Azylu dla chorych na umyśle przestępców była śmierć matki Amadeusza, oraz wymordowanie całej jego rodziny przez psychopatę^[2].

Sam Amadeusz wkrótce również postradał zmysły. Azyl przeszedł na najbliższego krewnego Amadeusza, jego siostrzeńca, Jeremiasza Arkhama. Ten postanowił wyburzyć stary budynek i zastąpić go nowym, opartym na labiryncie i w pełni nowoczesnym^[3]. Ten nowy Azyl został zniszczony podczas wielkiej ucieczki więźniów, opisanej w serii komiksowej „Batman: Knightfall”^[4].

Świeżo odbudowany Azyl po raz kolejny uległ zniszczeniom w czasie trzęsienia ziemi^[5].

W Azylu przetrzymywani są najgorsi przestępcy, szaleni geniusze, sadystyczni mordercy i obsesyjni zabójcy-psychotycy. Wśród nich są m.in.: Szalony Kapelusznik, Penguin, Poison Ivy, Harley Quinn, Mister Freeze, Two-Face, Killer Croc, Scarecrow, Bane i legendarny Joker. Ten ostatni wielokrotnie sugerował, że również Batman powinien na stałe zamieszkać w Azylu.

Azyl Arkham pojawiał się w niektórych adaptacjach komiksów z udziałem Batmana. Pojawiło się w serialu animowanym Batman (Batman: The Animated Series), filmach fabularnych: Batman i Robin (Batman & Robin) z 1997 i Batman: Początek (Batman Begins) 2005 czy Legion samobójców z 2016.

W 2009 roku została wydana przez studio Eidos pierwsza gra z serii Batman: Arkham, zatytułowana Batman: Arkham Asylum. Miejscem wydarzeń jest tytułowy ośrodek dla obłąkanych, w którym Batman walczy z Jokerem, pokonując kolejnych wrogów których sam przedtem zamknął w Azylu. Gra została wydana na PC i konsole. Gra doczekała się dwóch sequeli: Batman: Arkham City (2011) i Batman: Arkham Knight (2015) oraz prequela: Batman: Arkham Origins (2013).

• Analiza na portalu Aleja Komiksu autorstwa Pawła Bąka