Awraham Adan

‏אַבְרָהָם אַדָן‎

Bren

Awraham Adan (1973)
Alluf (generał dywizji)
Data i miejsce urodzenia	5 października 1926 Kefar Giladi, Mandat Palestyny
Data i miejsce śmierci	27 września 2012 Ramat ha-Szaron, Izrael
Przebieg służby
Lata służby	1948–1952, 1956–1978
Siły zbrojne	Siły Obronne Izraela
Jednostki	Palmach Brygada Negew d-ca 82 Batalionu Pancernego (1956–1957) d-ca 60 Rezerwowej Brygady Pancernej 1960–1961 d-ca 7 Brygady Pancernej (1961–1963) d-ca Dowódca 252 Dywizji Pancernej (1968–1969) d-ca 162 Dywizji Pancernej (1971–1973)
Stanowiska	dowódca Korpusu Pancernego (1969–1974) szef Dowództwa Południowego (1974) attaché wojskowy Izraela w Stanach Zjednoczonych (1975–1977)
Główne wojny i bitwy	Wojna o niepodległość Izraela Kryzys sueski Wojna sześciodniowa Wojna na wyczerpanie Wojna Jom Kipur
Późniejsza praca	kontroler Policji Izraela (1984–1993)
Odznaczenia

Awraham Adan, pseud. Bren (hebr. אַבְרָהָם „בְּרֶן” אַדָן, właśc. Awraham Idelson^[1] lub Eidelson^[2] , hebr. אברהם אידלסון, ur. 5 października 1926 w Kefar Giladi, zm. 27 września 2012 w Ramat ha-Szaron) – izraelski wojskowy, generał dywizji (alluf), dowódca w trakcie kryzysu sueskiego, wojny sześciodniowej, wojny Jom Kipur. Dowódca Korpusu Pancernego (1969–1974), szef Dowództwa Południowego (1974), attaché wojskowy Izraela w Stanach Zjednoczonych (1975–1977).

Urodził się 5 października 1926 roku w rodzinie Mosze i Sary Idelsonów/Eidelsonów^[a] w Kefar Giladi w Mandacie Palestyny^[1][2] . W kwestii jego wykształcenia wiadomo, że ukończył szkołę średnią w Tel Awiwie. Był członkiem syjonistycznej organizacji Ha-Szomer ha-Ca’ir. Z ramienia tego ruchu w 1943 roku wstąpił do Palmachu^[1]. Do formacji wstąpił pod imieniem Abram, koledzy mówili na niego również Abramek lub Abramle^[3]. Na początku służył jako instruktor sportowy. Brał również udział w akcjach mających na celu uwolnienie uchodźców żydowskich z brytyjskiego obozu w Atlit^[1]. W 1946 roku wraz z grupą z Ha-Szomer ha-Ca’ir założył kibuc Micpe Gwulot na Negewie. Następnie w ramach programu Agencji Żydowskiej 11 nekudot ba-Negew (hebr. 11 הנקודות בנגב, dosł. 11 punktów na Negewie) założył kibuc Nirim^[1].

W ramach Palmachu przeszedł kursy dla dowódców drużyny i dowódców plutonu w Dżo’arze. W 1947 roku został mianowany dowódcą kompanii w 8. Batalionie Brygady Negew^[1]. W trakcie wojny o niepodległość Izraela brał udział między innymi w operacjach: „Asaf”, „Jo’aw”, „Mosze”, „Chorew” i „Uwda”^[4] . W trakcie tej ostatniej znalazł się w oddziale, który jako pierwszy zajął egipski posterunek w Umm Raszrasz (dzisiejszy Ejlat). Tam też wciągnął na maszt prowizoryczną izraelską flagę (tzw. atramentowa flaga), co zostało uwiecznione na zdjęciu Michy Perry’ego^[3][5] .

W 1949 roku przeniósł się do wojsk pancernych i ukończył kurs dla oficerów Korpusu Pancernego. Rok później wziął udział w kursie dowódców batalionu i został mianowany oficerem operacyjnym w Dowództwie Południowym^[1]. W 1952 roku odszedł ze służby i powrócił do kibucu Nirim^[4] .

W marcu 1956 roku powrócił do służby w armii. Podczas kryzysu sueskiego dowodził 82. Batalionem Pancernym z 7. Brygady Pancernej. Wraz ze swoją jednostką brał udział w bitwie o Abu Udżajlę i tamę Ar-Rawafi’a^[1][6].

W 1957 roku wyjechał do Stanów Zjednoczonych, aby w U.S. Army Armor School odbyć zaawansowany kurs wojsk pancernych. Po powrocie w 1958 roku służył jako oficer operacyjny w sztabie Korpusu Pancernego^[3]. W latach 1960–1961 był dowódcą 60. Rezerwowej Brygady Pancernej. Następnie w latach 1961–1963 był dowódcą 7. Brygady Pancernej, a w okresie 1963–1964 pełnił rolę komendanta Szkoły Korpusu Pancernego^[6].

W 1964 roku rozpoczął studia licencjackie z ekonomii i nauk politycznych na Uniwersytecie Hebrajskim w Jerozolimie^[4] .

W trakcie wojny sześciodniowej (1967) był zastępcą dowódcy 143. Dywizji Pancernej, która walczyła między innymi w bitwach o Dżabal Libni i przełęcz Mitla. W 1968 roku pomagał w powołaniu dowództwa wojsk pancernych na Synaju oraz wszedł w skład zespołu odpowiedzialnego za budowę umocnień na linii Bar-Lewa^[6][3]. W latach 1968–1969 był pierwszym dowódcą 252. Dywizji Pancernej „Synaj”^[6].

W 20 marca 1969 roku awansowany na stopień generała dywizji i mianowany dowódcą Korpusu Pancernego^[2] .

W trakcie wojny Jom Kipur (1973) był dowódcą 162. Dywizji Pancernej^[6]. W dniu wybuchu wojny Dowództwo Południowe nakazało Adanowi, aby skoncentrował podległe sobie formacje w rejonie Al-Kantary, gdzie miały być w gotowości do przekroczenia Kanału Sueskiego. 7 października, w trakcie marszu ku Kanałowi Sueskiemu, część dywizji wpadła w zasadzkę koło Rumany^[7] . Na następny dzień jego dywizja brała udział w nieudanym ataku, bez wsparcia lotniczego, na egipskie siły, które przekroczyły kanał^[8]. Następnie jego dywizja powstrzymywała ataki egipskiej armii na środkowym odcinku frontu na Synaju, później podczas operacji „Abirej Lew” i bitwie o Chińską Farmę^[6][9]. Po przekroczeniu kanału w nocy z 18 na 19 października powierzono mu misję niszczenie stanowisk egipskiej obrony przeciwlotniczej oraz odcięcie egipskiej 3. Armii od możliwości powrotu na kontynent afrykański z Synaju. 24 października jego dywizja wzięła udział w nieudanej bitwie o Suez^[3][10].

Od stycznia do lipca 1974 roku był szefem Dowództwa Południowego^[3]. W 1975 roku wyjechał do Waszyngtonu jako attaché wojskowy Izraela. Funkcję tę pełnił do 1977 roku. W 1978 roku przeszedł w stan spoczynku^[6][3].

W latach 1984–1993 był kontrolerem Policji Izraela^[3].

Na emeryturze zaangażował się w działania na rzecz poprawy jakości działań policji, działał w radzie na rzecz pokoju i bezpieczeństwa^[3].

Zmarł 27 września 2012 roku w swoim domu w Ramat ha-Szaron^[3].

Miał żonę i trójkę dzieci^[3].

Jest autorem książek^[11]:

• Al sztej gadot ha-Su’ec (tytuł hebr. על שתי גדות הסואץ), Idanim, Jeruszalajim 1979,
• On the Banks of the Suez: An Israeli General’s Personal Account of the Yom Kippur War, Arms and Armour Press, London 1980.
• Ad degel ha-djo (tytuł hebr. עד דגל הדיו), Ma’arachot, Jeruszalajim 1984,

• PhilP. Davison PhilP., General Avraham Adan: Soldier who raised the 'Ink Flag' that signalled the birth of Israel, „The Independent”, 4 października 2012 [dostęp 2023-07-28] .
• SimonS. Dunstan SimonS., The Yom Kippur War 1973. The Sinai (2), Osprey Publishing Ltd., 2003 (Campaign; 126), ISBN 1-84176-221-0 .???
• BenjaminB. Glatt BenjaminB., Today in History: Winning Eilat with an ink flag, „The Jerusalem Post”, 10 marca 2016 [dostęp 2023-07-31] .
• AlonA. Kadisz AlonA., מארב הקומנדו המצרי בין רומני לבלוזה, 7 באוקטובר 1973, „Jesodot” (3), 2022 [dostęp 2023-08-10] .
• EliorE. Lewi EliorE., האלוף אברהם (ברן) אדן נפטר בגיל 86 [online], Ynet, 28 września 2012 [dostęp 2023-07-28] .
• SzaulS. Nagar SzaulS., ‏"ברן", שריונר נחוש, פלמ"חניק ואדם, „Szirjon” (42), 2012, s. 6–15 [dostęp 2023-08-02] .