Archidiecezja luandzka

Arquidiocese de Luanda

Katedra luandzka
Państwo	Angola
Siedziba	Luanda Largo do Palacio 9, C.P. 87, 1230-C Luanda
Data powołania	1596
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Metropolia	Luanda
Katedra	Katedra Świętego Zbawiciela w Luandzie
Biskup diecezjalny	abp Filomeno Vieira Dias
Biskup pomocniczy	António Lungieki Pedro Bengui Fernando Francisco
Biskup senior	kard. Alexandre do Nascimento bp Anastácio Kahango OFMCap
Dane statystyczne (2021)
Liczba wiernych • odsetek wiernych	6 729 300 49,9%
Liczba kapłanów • w tym diecezjalnych • w tym zakonnych	130 74 56
Liczba osób zakonnych	829
Liczba parafii	41
Powierzchnia	342 km²
Położenie na mapie Angoli Luanda
8°50′00″S 13°14′00″E/-8,833333 13,233333
Strona internetowa

Archidiecezja luandzka (łac. Archidioecesis Luandensis, port. Arquidiocese de Luanda) – rzymskokatolicka archidiecezja ze stolicą w Luandzie, w Angoli. Najstarsze angolskie biskupstwo.

W archidiecezji służy 480 braci i 349 sióstr zakonnych.

Za pontyfikatu Klemensa VIII, w 1596, erygowano diecezję São Salvador de Congo (alternatywną nazwą była diecezja Angoli i Konga, funkcjonująca równolegle przez kilka wieków). Wcześniej ta część Afryki wchodziła w skład diecezji Tomé (obecnie diecezja Wysp Świętego Tomasza i Książęcej). Pierwszą siedzibą biskupstwa było São Salvador de Congo. W 1609 przeniesioną ją do Luandy (São Paulo de Loanda). W latach 20. XVII w. na krótko powróciła ona do São Salvador de Congo.

W ciągu kolejnych lat diecezja zmieniała nazwy na:

• 1609 – diecezja São Paulo de Loanda
• 1623 – diecezja São Salvador da Congo
• 1628 – diecezja São Paulo de Loanda

W 1640 z terenów diecezji wydzielono prefekturę apostolską Dolnego Konga^[1].

4 czerwca 1886 wydzielono wikariat apostolski Konga Francuskiego (obecnie archidiecezja Brazzaville w Kongo).

4 września 1940 papież Pius XII bullą Sollemnibus Conventionibus wyniósł diecezję São Paulo de Loanda do godności arcybiskupstwa i metropolii. Jednocześnie zmienił nazwę na obecną. W dniu tym nastąpiły również zmiany terytorialne nowej archidiecezji. Przyłączono do niej dwie zlikwidowane jednostki i odłączono dwie właśnie erygowane. Były to:

• jednostki przyłączone:
  • prefektura apostolska Dolnego Konga w Kubango
  • misja „sui iuris” Lunda
• jednostki odłączone:
  • diecezja Nowej Lizbony (obecnie archidiecezja Huambo)
  • diecezja Silva Porto (obecnie diecezja Kwito-Bié)

W wyniku rozwoju Kościoła katolickiego w Angoli archidiecezja luandzka sześciokrotnie traciła część terenów na rzecz nowo powstałych diecezji. Z omawianego arcybiskupstwa wyodrębniły się:

• 25 listopada 1957 – diecezja Malanje (obecnie archidiecezja Malanje)
• 14 marca 1967 – diecezja Carmona i São Salvador (obecnie diecezja Uije)
• 10 sierpnia 1975 – diecezja Ngunza (obecnie diecezja Sumbe)
• 2 lipca 1984 – Diecezja Kabinda
• 26 marca 1990 – diecezja Ndalatando
• 6 czerwca 2007:
  • diecezja Caxito
  • diecezja Viana

Archidiecezję dwukrotnie odwiedzali papieże:

• Jan Paweł II w czerwcu 1992
• Benedykt XVI w marcu 2009

 Osobny artykuł: 55 podróż apostolska Jana Pawła II.

 Osobny artykuł: Podróż apostolska Benedykta XVI do Kamerunu i Angoli.

 Osobny artykuł: Biskupi luandzcy.

Posługę biskupią w Luandzie pełni od 8 grudnia 2014 arcybiskup Filomeno Vieira Dias. Biskupem pomocniczym jest Zeferino Zeca Martins SVD.

Ponadto w archidiecezji jest dwóch biskupów rezydentów: kard. Alexandre do Nascimento – arcybiskup metropolita w latach 1986 – 2001 oraz bp Anastácio Kahango OFMCap - biskup pomocniczy w latach 1998-2013.

• Archidiecezja luandzka w bazie gcatholic.org (ang.) [dostęp 06.08.3028]
• Archidiecezja luandzka [online], catholic-hierarchy.org [dostęp 2018-08-06]  (ang.).
• Bulla Sollemnibus Conventionibus. vatican.va. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-08-13)]., AAS 33 (1941), s. 14