For faster navigation, this Iframe is preloading the Wikiwand page for Apretura.

Apretura

Apretura tapety włóknem szklanym

Apretura (nm. appretur, fr. appreter - wykańczać) – uszlachetnianie, wykańczanie materiału nadające mu nowych lub lepszych cech i właściwości podnoszących ich właściwości użytkowe. Apreturowanie stosuje się przede wszystkim w stosunku do tkanin i skór, ale też do papieru a nawet drewna. Podczas produkcji nowej odzieży cienka powłoka apretury polepsza wygląd wyrobu (intensyfikuje barwę), utrzymuje fason oraz zwiększa odporność na gniecenie się i zabrudzenia. Zwykle użytkowanie oraz kolejne prania lub czyszczenia powodują usunięcie fabrycznej apretury.

Najbardziej popularną apreturą był krochmal - tkaniny w nim namoczone po wysuszeniu uzyskiwały sztywność i łatwiej poddawały się prasowaniu. Dodawanie do krochmalu niebieskiej ultramaryny dodatkowo polepszało ich biel na zasadzie wybielania optycznego. Metodę stosowano do bielizny, koszul, firanek, serwet i obrusów. Dodatkową zaletą było to że brud osadzał się na warstwie krochmalu a nie wnikał w tkaninę a to ułatwiało pranie. Bardzo wcześnie jako apreturę stosowano woskowanie. Skóry nasycone na gorąco woskiem uzyskiwały nieprzemakalność, stawały się bardziej elastyczne, nie pękały i zyskiwały na twardości. Pastowane odzyskiwały swe pierwotne właściwości. Stołową deskę do krojenia, przed użyciem apreturuje się olejem spożywczym - później, przy normalnym użytkowaniu nie przyswaja wody i nie paczy się.

Obecnie gama stosowanych apretur (ostatnio, również zwanych apretami) jest olbrzymia i wciąż pojawiają się nowe metody i nowe substancje (aprety). Dzięki apreturom materiały mogą uzyskiwać połysk, gładkość, elastyczność i miękkość (delikatność), wodoodporność, niepalność. Stosowane w apreturze żywice syntetyczne zwłaszcza termoplastyczne lub termoreaktywne powodują, że apretura staje się trwalsza i odporna na wodę (pranie). Żywice syntetyczne (polimery) zdyspergowane w wodzie są nanoszone na tkaninę, po wysuszeniu i podgrzaniu tworzą błonkę na powierzchni i/lub wypełnienie między włóknami tkaniny dając tkaninie dodatkowo chwyt i usztywnienie. Te cechy są istotne dla lepszych gatunkowo tkanin bawełnianych i wiskozowych. Tkaniny łatwo gniotące się (np. z włókien celulozowych) uzyskują wykończenie przeciwgniotliwe i niemnące już w stanie mokrym a to oznacza, że prasowanie staje się zbędne.

Nowością są apretury lecznicze lub jako takie reklamowane. Pasy, opaski i rajstopy bywają apreturowane drobinami bursztynu, dzięki niemu elektryzują się ujemnie a przez to łagodzą bóle reumatyczne i poprawiają samopoczucie osób takich wyrobów używających. Pończochy i skarpety mogą też uzyskiwać apreturę antygrzybiczną i antybakteryjną co łączy się zapobieganiem nieprzyjemnym zapachom. Apreturowanie to nie tylko nasączanie lub napylanie środkami chemicznymi to także określona technologia wykończania. Tkaniny bawełniane i jedwabne często się osmala przeciągając je nad płomieniem lub rozpaloną do czerwoności grzałką w ten sposób pozbawiając je "włosków". Inne tkaniny są prane w wodzie z mydłem, powoduje to ich zbiegnięcie się co pozwala na szycie wyrobów potrzebnej wielkości (po kolejnym praniu bardziej się nie zbiegną). Wybielenie (najczęściej chlorem) rozjaśnia włókna i wybiela tkaninę. We współczesnym krochmalu można też spotkać woski, gumy i stearyny. Kalandrowanie (wygniecenie między walcami) nadaje połysk jednolity lub zmienny (morowanie), wytłacza (tkanina uzyskuje miejsca wklęsłe i wypukłe). Tkaniny lniane bije się stęporami aby spłaszczyć ich włókna. Tkaniny jedwabne przed kalandrowaniem naciera się wodnym roztworem gumy lub roztworem kalafonii w benzynie po to aby zmniejszyć poślizg na walcach. Z tkanin wełnianych usuwa się naniosy (węzełki i zgrubienia) a następnie poddaje się foluszowaniu albo i spilśnieniu (z dodatkiem wody mydlanej i starej uryny). Sukno poddaje się ostowaniu (czesaniu koszyczkami ostu) i strzyżeniu. Można też przeprowadzać dekatyzowanie - przez nawiniętą na miedziany walec z dziurkami warstwę tkaniny wełnianej przepuszcza się parę wodną - zapobiega to kurczeniu tkaniny[1]. Przykładem apreturowania jest także impregnacja.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
{{bottomLinkPreText}} {{bottomLinkText}}
Apretura
Listen to this article

This browser is not supported by Wikiwand :(
Wikiwand requires a browser with modern capabilities in order to provide you with the best reading experience.
Please download and use one of the following browsers:

This article was just edited, click to reload
This article has been deleted on Wikipedia (Why?)

Back to homepage

Please click Add in the dialog above
Please click Allow in the top-left corner,
then click Install Now in the dialog
Please click Open in the download dialog,
then click Install
Please click the "Downloads" icon in the Safari toolbar, open the first download in the list,
then click Install
{{::$root.activation.text}}

Install Wikiwand

Install on Chrome Install on Firefox
Don't forget to rate us

Tell your friends about Wikiwand!

Gmail Facebook Twitter Link

Enjoying Wikiwand?

Tell your friends and spread the love:
Share on Gmail Share on Facebook Share on Twitter Share on Buffer

Our magic isn't perfect

You can help our automatic cover photo selection by reporting an unsuitable photo.

This photo is visually disturbing This photo is not a good choice

Thank you for helping!


Your input will affect cover photo selection, along with input from other users.

X

Get ready for Wikiwand 2.0 🎉! the new version arrives on September 1st! Don't want to wait?