Antoaneta Stefanowa

Antoaneta Stefanowa w Bydgoszczy (2022)
Data i miejsce urodzenia	19 kwietnia 1979 Sofia
Obywatelstwo	Bułgaria
Tytuł szachowy	arcymistrz
Ranking FIDE	2467 (1 lipca 2022)[1]
Ranking krajowy FIDE	1. (wśród kobiet)[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Antoaneta Stefanowa, bułg. Антоанета Стефанова (ur. 19 kwietnia 1979 w Sofii^[2]) – bułgarska szachistka, trenerka szachowa i polityk, mistrzyni świata w szachach w latach 2004–2006, posiadaczka tytułu arcymistrza (GM) od 2002, posłanka do Zgromadzenia Narodowego.

Jej szachowa kariera rozwijała się równolegle z sukcesami Weselina Topałowa, najsilniejszego bułgarskiego szachisty. Gdy w wieku dziesięciu lat wynikiem 11 punktów z 11 partii zdobyła tytuł mistrzyni świata juniorek do 12 lat, na tych samych mistrzostwach Weselin Topałow zwyciężył wśród czternastolatków. W rozgrywkach o mistrzostwo świata kobiet zadebiutowała jako szesnastolatka, zajmując 28. miejsce w turnieju międzystrefowym w Kiszyniowie^[3]. Zdobywała szachowe doświadczenie, startując w silnie obsadzonych turniejach otwartych. Dużą popularność zyskała w 1998, gdy zajęła dzielone 4. miejsce w turnieju otwartym w Waikīkī na Hawajach, wyprzedzając wielu arcymistrzów i zdobywając swoją pierwszą normę na tytuł arcymistrza. Udany rok skutkował wysokim rankingiem FIDE. Z 2480 punktami stała się najsilniejszą na świecie juniorką (do 20 lat), wyprzedzając drugą na liście rankingowej Iwetę Radziewicz o 60 punktów. Ten ranking dawał jej 20. pozycję na świecie wśród juniorów obojga płci.

W 2001 wzięła udział w drugich mistrzostwach świata kobiet rozgrywanych systemem pucharowym w Moskwie, odpadła w II rundzie^[4]. W tym samym roku podzieliła 1. miejsce w turnieju open w Andorze. Rok później zwyciężyła w rozgrywanych w Warnie kobiecych mistrzostwach Europy oraz na turnieju w miejscowości Surabaja. W styczniu 2004 zajęła 10. miejsce w grupie B prestiżowego turnieju arcymistrzowskiego w Wijk aan Zee, wyprzedzając mistrzynię świata Zhu Chen. W kwietniu tegoż roku zajęła 3. miejsce na mistrzostwach Europy w Dreźnie (w meczu o brązowy medal pokonała Nataliję Żukową)^[5]. W rozgrywanych w Eliście na przełomie maja i czerwca mistrzostwach świata FIDE w półfinale pokonała Maię Cziburdanidze, a w meczu finałowym Jekatierinę Kowalewską, zdobywając tytuł mistrzyni świata^[6]. Na kolejnych mistrzostwach w 2006 w Jekaterynburgu odpadła już w drugiej rundzie, ulegając Iwecie Radziewicz^[7]. W 2007 zdobyła w Dreźnie tytuł wicemistrzyni Europy^[8]. W 2008 samodzielnie zwyciężyła w najsilniejszym w dotychczasowej historii kobiecych szachów turnieju North Urals Cup w Krasnoturjinsku (średni ranking: 2522, XI kategoria FIDE)^[9]. W 2011 zdobyła w Tbilisi tytuł wicemistrzyni Europy, natomiast w 2012 w Batumi – tytuł mistrzyni świata w szachach szybkich^[10]. W tym samym roku w Chanty-Mansyjsku wywalczyła tytuł wicemistrzyni świata kobiet (po porażce w finale z Anną Uszeniną)^[11].

Wielokrotnie reprezentowała Bułgarię w turniejach drużynowych, m.in.:

• na olimpiadzie szachowej w 2000 w reprezentacji męskiej^[12],
• jedenastokrotnie na olimpiadach szachowych (w latach 1992, 1994, 1996, 1998, 2002, 2004, 2006, 2008, 2010, 2012, 2014)^[13],
• ośmiokrotnie na drużynowych mistrzostwach Europy (w latach 1999, 2001, 2003, 2005, 2007, 2009, 2011, 2013); dwukrotna medalistka: indywidualnie – srebrna (2009 – na I szachownicy) oraz brązowa (2005 – na I szachownicy)^[14].

Najwyższy ranking w karierze osiągnęła 1 stycznia 2003: z wynikiem 2560 punktów zajmowała wówczas 2. miejsce na światowej liście FIDE (za Judit Polgár)^[15]. Grała w klubie szachowym Guildford Chess Club^[16].

Ukończyła studia z zarządzania zasobami ludzkimi, uzyskała magisterium z finansów na uczelni ekonomicznej Stopanska akademija „Dimityr A. Cenow”. Certyfikowany trener szachowy (FIDE Trainer w 2009, FIDE Senior Trainer w 2015). Zajęła się zawodową działalnością trenerską^[17].

Podjęła działalność polityczną w ramach ugrupowania Jest Taki Lud (ITN). Została kandydatką tej partii w wyborach w kwietniu 2021, w których uzyskała mandat deputowanej do Zgromadzenia Narodowego 45. kadencji^[18]. Wskazana przez ITN jako kandydatka na premiera; otrzymała misję utworzenia rządu, jednak zgodnie z zapowiedzią swojego ugrupowania niezwłocznie z niej zrezygnowała^[19]. W przedterminowych wyborach z lipca 2021 z powodzeniem ubiegała się o poselską reelekcję^[20].

• Individual Calculations: Stefanova, Antoaneta. fide.com. [dostęp 2021-04-28]. (ang.).

• Antoaneta Stefanowa – wybrane partie szachowe (ang.). [dostęp 2021-04-28].
• Antoaneta Stefanowa – profil na stronie FIDE (ang.). [dostęp 2021-04-28].