For faster navigation, this Iframe is preloading the Wikiwand page for Aleksy Sylvius.

Aleksy Sylvius

Aleksy Sylvius
Data urodzenia

1 czerwca 1593

Data śmierci

ok. 1656

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

rzymskokatolicki

Prezbiterat

Aleksy Sylvius, Aleksy Sylwiusz Polonus, także Leśniak (ur. 1 czerwca 1593, zm. ok. 1656) – astronom polski, duchowny katolicki.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Kształcił się początkowo w Lesznie, a po 1610 rozpoczął naukę w kolegium jezuitów w Kaliszu. W szkole tej około 1613 stał się jednym z najbliższych współpracowników belgijskiego jezuity i astronoma Karola Malaperta, z którym (oraz z Szymonem Peroviusem) prowadził obserwacje plam słonecznych. Do obserwacji tych zastosowano – po raz pierwszy na ziemiach polskich – lunetę.

Sylvius pozostał związany z Malapertem przez kolejne kilkanaście lat. Jeszcze w czasie pobytu w Kaliszu przyjął przypuszczalnie święcenia kapłańskie, ale pozostawał księdzem diecezjalnym, nie wstępując do zakonu jezuitów. Około 1617 Malapert wyjechał do rodzinnego kraju w związku z propozycją objęcia posady wykładowcy matematyki na uniwersytecie w Douai, a Sylvius towarzyszył mu w tej podróży bezpośrednio, ewentualnie wyjechał krótko po swoim mistrzu. W Douai obaj kontynuowali obserwacje astronomiczne. Sylvius zyskał – na skalę europejską – sławę w zakresie mechaniki precyzyjnej, co otworzyło mu w 1630 drogę do nominacji na wykładowcę cesarskiego kolegium jezuitów w Madrycie. Również w Madrycie miał towarzyszyć Malapertowi, którego król Filip IV powołał na katedrę matematyki w tymże kolegium, jednak Belg zmarł w drodze. W ciągu kilku lat (prawdopodobnie ośmiu) pobytu w Hiszpanii Sylvius potwierdził opinię zdolnego konstruktora modeli astronomicznych, budując m.in. tzw. sferę Archimedesa (1634).

W 1638 na około dziesięć lat Sylvius osiadł w klasztorze benedyktyńskim w Anchin koło Douai. Prowadził tam prace nad traktatem z zakresu kalendariografii, a także budował kolejne instrumenty astronomiczne, m.in. planetarium (1642). Zajmował się też poszukiwaniem praktycznych zastosowań fizyki.

Około 1650 powrócił na ziemie polskie. Zapewne przybył do Polski w orszaku kasztelana kaliskiego Jakuba Hieronima Rozdrażewskiego i osiadł w Krotoszynie. W 1651 ogłosił drukiem w Lesznie traktat Lunae circulares periodi, który był jego jedyną opublikowaną pracą. Dołączył do traktatu Rozprawę o kwadraturze koła, w której, z wykorzystaniem zaawansowanej algebry i elementów kombinatoryki, analizował teorię proporcji.

Późniejsze losy Sylviusa nie są znane, zmarł prawdopodobnie około 1656.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Historia nauki polskiej (pod redakcją Bogdana Suchodolskiego), tom VI: Dokumentacja bio-bibliograficzna, indeks biograficzny tomu I i II (opracował Leszek Hajdukiewicz), Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1974, s. 666
  • Słownik biograficzny matematyków polskich (pod redakcją Stanisława Domoradzkiego, Zofii Pawlikowskiej-Brożek, Danuty Węglowskiej), Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. prof. Stanisława Tarnowskiego w Tarnobrzegu, Tarnobrzeg 2003, s. 235
{{bottomLinkPreText}} {{bottomLinkText}}
Aleksy Sylvius
Listen to this article

This browser is not supported by Wikiwand :(
Wikiwand requires a browser with modern capabilities in order to provide you with the best reading experience.
Please download and use one of the following browsers:

This article was just edited, click to reload
This article has been deleted on Wikipedia (Why?)

Back to homepage

Please click Add in the dialog above
Please click Allow in the top-left corner,
then click Install Now in the dialog
Please click Open in the download dialog,
then click Install
Please click the "Downloads" icon in the Safari toolbar, open the first download in the list,
then click Install
{{::$root.activation.text}}

Install Wikiwand

Install on Chrome Install on Firefox
Don't forget to rate us

Tell your friends about Wikiwand!

Gmail Facebook Twitter Link

Enjoying Wikiwand?

Tell your friends and spread the love:
Share on Gmail Share on Facebook Share on Twitter Share on Buffer

Our magic isn't perfect

You can help our automatic cover photo selection by reporting an unsuitable photo.

This photo is visually disturbing This photo is not a good choice

Thank you for helping!


Your input will affect cover photo selection, along with input from other users.

X

Get ready for Wikiwand 2.0 🎉! the new version arrives on September 1st! Don't want to wait?