3. List Jana
Trzeci List św. Jana [3 J lub 3 Jan] – księga Nowego Testamentu przypisywana apostołowi Janowi, autorowi Ewangelii Jana, autor nazywa siebie prezbiterem (starszym). Wielu krytyków uważa, że autorem listu jest autor Pierwszego i Drugiego Listu Jana[1].
Co do miejsca i czasu powstania Listu nie można nic pewnego powiedzieć. Przypuszcza się, że powstał w końcu I wieku w Efezie[2].
Jest to raczej osobista kartka niż list. Zaadresowany jest do „umiłowanego Gajusa”. Gajus wspominany jest w kilku tekstach Nowego Testamentu (Dz 19,29; 20,4; Rz 16,23; 1 Kor 1,14), nie wiadomo jednak czy chodzi o tego samego Gajusa. Autor chwali Gajusa, wraz z Demetriuszem, przeciwstawiając ich Diotrefesowi, który stał prawdopodobnie na czele odrębnej wspólnoty i nie uznawał nad sobą władzy „starszego”[3].
Cel i przesłanie Listu
[edytuj | edytuj kod]List podkreśla znaczenie miłości, jako istotę życia chrześcijańskiego, przestrzega przed fałszywymi nauczycielami, być może chodzi tu o pierwszych zwolenników gnostycyzmu[2].
Ze względu na krótkość Listu brak głosów w najwcześniejszej tradycji poświadczających jego kanoniczność. Dopiero od końca IV wieku uznany został powszechnie za kanoniczny. Wątpliwości co do kanoniczności ożyło ponownie w okresie reformacji. Marcin Luter przypisał mu niższą kanoniczność[4].
Ważniejsze rękopisy i przekłady Listu
[edytuj | edytuj kod]3 List Jana został zachowany w kilku starożytnych rękopisach Nowego Testamentu. Spośród greckich wielkich kodeksów, kodeks Synajski, Aleksandryjski, oraz Watykański zawierają wszystkie trzy Listy Jana, podczas gdy Kodeks Efrema zawiera 3 Jana 3-15 wraz z 1 Jana 1,1-4. Kodeks Bezy utracił karty z greckim tekstem Listów Jana, zachował się jedynie łaciński tekst 3 Jana 11-15[5]. W 26 wydaniu Nestle-Alanda wykorzystano ponadto papirus 74, kodeks 025, 044, 048, 0251[6]. NA27 wykorzystuje w aparacie krytycznym minuskuły 33 i 1739[7], NA28 zrezygnowało z 0251 wprowadziło natomiast minuskuły 5, 81, 307, 436, 442, 642, 1175, 1243, 1448, 1611, 1735, 1852, 2344, 2492[8]. Ze starożytnych przekładów 3 List Jana zawiera Wulgata, przekład koptyjski w dialekcie saidzkim, przekład ormiański, Syro-Filoxena, oraz etiopski przekład[5]. Pomiędzy greckimi kopiami Listu oraz przekładami zachodzą niewielkie różnice i nie stwarzają one większych problemów w odtworzeniu oryginalnego brzmienia tekstu[9].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Cullmann 1968 ↓, s. 118.
- ↑ a b Chmiel 1996 ↓, s. 513.
- ↑ Cullmann 1968 ↓, s. 117-118.
- ↑ Chmiel 1996 ↓, s. 512.
- ↑ a b A. Plummer, (1890). The Epistles of St. John. Cambridge University Press, s. 63-64
- ↑ NA26, s. 16*.
- ↑ NA27, s. 62*.
- ↑ NA28, s. 66*.
- ↑ Brooke 1912 ↓, s. lxiv.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Jerzy Chmiel: Listy św. Jana. W: Wstęp do Nowego Testamentu. R. Rubinkiewicz (red.). Warszawa: Pallottinum, 1996, s. 512, seria: Wstęp do Pisma Świętego. ISBN 83-7014-266-4.
- Oscar Cullmann: Zarys historii ksiąg Nowego Testamentu. (przeł.) W. Kowalska. Warszawa: PAX, 1968.
- A. E. Brooke: A Critical and Exegetical Commentary on the Johannine Epistles. New York: C. Scribner's Sons, 1912, seria: International Critical Commentary.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
