For faster navigation, this Iframe is preloading the Wikiwand page for Żywica benzoesowa.

Żywica benzoesowa

Styraks

Żywica benzoesowa, styraks, benzoes, będźwin[1], benzoin (śrdw.-łac. benzoë – żywica balsamiczna, styrax, benzoinum), zwany niepoprawnie gumą Benjamina (w związku z jego ang. nazwą Benjamin gum) – żywica balsamiczna pozyskiwana z naciętych pni drzew z rodzaju styrak (Styrax), głównie styraka benzoesowego S. benzoin oraz S. tonkinensis[2], rosnących w Azji Wschodniej i Indiach. Żywica benzoesowa bardzo szybko weszła w poczet surowców leczniczych używanych także w Polsce, o czym świadczy m.in. obecność w spisie inwentarza krakowskiej apteki Wojciecha Rzęczycy z 1566 r., cytowanym przez Stanisława Pronia w „Musaeum Poloniae Pharmaceuticum”. Kolejnym ważnym śladem potwierdzającym farmaceutyczne wykorzystanie żywicy jest monografia w „Pharmacopoeia Regni Poloniae” z 1817 r. Widnieje tam pod nazwą „Benzoë” wraz z synonimami „Asa dulcis” i „Benzoes”. Jak podaje pierwsza polska farmakopea, żywica ta pozyskiwana była z gatunku Styrax benzoë z Sumatry. Najciekawszych informacji o tym surowcu dostarcza nam jednak wspomniany już „Komentarz do VII wydania farmakopei austryjackiej”[3].

Głównym składnikiem styraksu jest kwas benzoesowy (25–55%)[2] (a wbrew nazwie „benzoin”, nie występuje w nim benzoina), dzięki czemu ma zastosowanie w medycynie i farmakologii[potrzebny przypis].

Zarówno sam styraks, jak i dym z jego spalania ma intensywną przyjemną woń, przypominający wanilię. Można oddzielić od niego olejek lotny. Jest z tego powodu surowcem perfumeryjnym, a także służy jako kadzidło. Stąd też styraks jest głównym składnikiem kadzideł kościelnych palonych w prawosławnych cerkwiach[potrzebny przypis].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. będźwin – Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego
  2. a b Farmakopea Polska X, Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, Warszawa: Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, 2014, s. 4276, ISBN 978-83-63724-47-4.
  3. Maciej Bilek, Resina benzoe – żywica benzoesowa [online], aptekarski.com [dostęp 2021-11-05] (pol.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Mirosław Jarosz: Słownik wyrazów obcych. Wrocław: Europa, 2001. ISBN 83-87977-08-X.
  • Słownik wyrazów obcych PWN. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1990. ISBN 83-01-00521-1.
{{bottomLinkPreText}} {{bottomLinkText}}
Żywica benzoesowa
Listen to this article

This browser is not supported by Wikiwand :(
Wikiwand requires a browser with modern capabilities in order to provide you with the best reading experience.
Please download and use one of the following browsers:

This article was just edited, click to reload
This article has been deleted on Wikipedia (Why?)

Back to homepage

Please click Add in the dialog above
Please click Allow in the top-left corner,
then click Install Now in the dialog
Please click Open in the download dialog,
then click Install
Please click the "Downloads" icon in the Safari toolbar, open the first download in the list,
then click Install
{{::$root.activation.text}}

Install Wikiwand

Install on Chrome Install on Firefox
Don't forget to rate us

Tell your friends about Wikiwand!

Gmail Facebook Twitter Link

Enjoying Wikiwand?

Tell your friends and spread the love:
Share on Gmail Share on Facebook Share on Twitter Share on Buffer

Our magic isn't perfect

You can help our automatic cover photo selection by reporting an unsuitable photo.

This photo is visually disturbing This photo is not a good choice

Thank you for helping!


Your input will affect cover photo selection, along with input from other users.

X

Get ready for Wikiwand 2.0 🎉! the new version arrives on September 1st! Don't want to wait?