Ten artykuł od 2022-08 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł.

Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy źródeł bibliograficznych jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon ((Dopracować)) z tego artykułu.

Šaunštejn (niem. Schauenstein) – ruiny zamku na skale na Wyżynie Dieczyńskiej w północnych Czechach.

Ślady po zamku na skale, położone w północnych Czechach, na obszarze Parku Narodowego Czeska Szwajcaria, na piaskowcowych wieżach skalnych, na wysokości 340 m n.p.m., w północno-wschodniej części Wyżyny Dieczyńskiej, około 3,8 km na północny zachód od centrum miejscowości Jetřichovice, w okresie Děčín w Krušnohorske subprovincie.

Miejsce jednego z najciekawiej położonych zamków skalnych. Z zamkowej zabudowy nie zachowało się prawie nic. Po zamku pozostały tylko ślady, takie jak: wykute w skale schody i otwory do mocowania belek nośnych podtrzymujących zabudowania zamkowe oraz poziome płaszczyzny, na których niegdyś stały zamkowe obiekty.

Obiekty zamku usytuowane były na szczytach piaskowcowych skał w kształcie wieżyc, droga na górny poziom zamku prowadziła szczelinami między skałami. Na górnym poziomie zamku znajduje się wydrążona w skale na planie okręgu studnia zwana cysterną, która służyła jako zbiornik wody, gromadząc wodę opadową. Poniżej górnego poziomu zamku znajduje się obszerna wnęka w skale z wyciosanym oknem w stronę szczeliny, którą prowadzi droga na górny poziom zamku. Przeznaczenie tego pomieszczenia nie jest dokładnie znane, prawdopodobnie była to kaplica. Zabudowania zamku spoczywały na drewnianych belkach zamocowanych w wykutych w skale otworach, z wykorzystaniem naturalnych występów i płaskich powierzchni skały. Wejście na górny poziom zamku umożliwiał system wyciosanych w skale schodów, który zaczynał się wysoko nad poziomem. Dostęp do poziomu schodów umożliwiały drabiny, które w czasie ataku wroga były wciągane na wyższy poziom zamku.

Zamek zbudowano w celu ochrony szlaku handlowego, według archeologów prawdopodobnie istniał już pod koniec w XIII wieku. Na podstawie znalezionego zapisu średniowiecznego mieszczanina Mikuláša z Czeskiej Kamienicy, powstanie zamku datowane jest na koniec XIV wieku. Pierwsza pisemna wzmianka o zamku pochodzi z 1413 roku. W 1431 roku zamek przez trzy tygodnie oblegali strzelcy drezdeńscy. Od 1435 roku stanowił punkt oporu w lokalnej wojnie Vartenberków ze związkiem miast łużyckich. W 1443 roku zamkiem zarządzał Kašpar Laptic. W 1444 roku zamek ponownie oblegały wojska związku sześciu miast łużyckich - jednak bezskutecznie, ponieważ dzięki swojemu położeniu skutecznie opierał się silnemu ostrzałowi. Ta olbrzymia wyprawa łużycka, składająca się z 9000 żołnierzy z karabinami o dużej sile rażenia, w historycznych dokumentach opisana jest powierzchownie. Zamek we wrześniu 1444 roku został zdobyty. Około 1446 roku zamek był w posiadaniu Berków z Dubia i wchodził w skład państwa vildštejnského. Z początkiem XV wieku zamek przeszedł jako zastaw pod władanie rodu Vartemberków. W drugiej połowie XV wieku zamek częściowo podupadł i stracił swoje strategiczne znaczenie. Ostatnie zapiski dotyczące zamku znajdują się w kamienickiej księdze miejskiej - dotyczą 1490 roku. Na początku XVI wieku zamek został całkowicie zniszczony.

Obok zamku prowadzi szlak turystyczny

• czerwony - Europejski długodystansowy szlak pieszy E3.

• Šauenštejn