Łopata saperska – w Polsce: łopata o prostokątnej konsze^[1] i zaostrzonych krawędziach roboczych, stosowana w wojsku, wchodzi w skład wyposażenia sprzętu okopowego dla pododdziałów jednostek SZ RP oraz pojazdów wojskowych od 29 stycznia 1973^[2], wozi się ją przytwierdzoną do samochodów, transporterów opancerzonych, bojowych wozów piechoty i jest przeznaczona dla żołnierza do wykonywania różnych prac ziemnych^[3]. Długość łopaty wraz z trzonkiem wynosi 110 centymetrów. Koncha ma 20 cm szerokości i 40 cm długości (mierzona od obsady)^[1]. Masa łopaty z trzonkiem wynosi 1,95 kg. Zawiera oznaki cechowania: nazwę wytwórni i rok produkcji^[3].

Elementy konstrukcyjno-techniczne łopaty saperskiej^[3]:

• prostokątna koncha – część robocza wykonana z blachy stalowej o zaostrzonej, tnącej krawędzi, która pozwala na kopanie w terenie trawiastym oraz przecinanie korzeni krzewów; ostrze pokryte bezbarwnym lakierem wodoodpornym, a pozostałe części metalowe pokryte czarną farbą
• pierścień zaciskowy (rura bez szwu)
• trzonek – zrobiony z oszlifowanego drewna bukowego
• nity i wkręt – do łączenia elementów łopaty

Łopata saperska jest większa (dłuższa i cięższa) od łopatki piechoty i ma prostokątną konchę.