Сомихы Республикæ
Հայաստանի Հանրապետություն
Тырыса Герб
Гимн: «Мер Айреник» «Мах Фыдыбæстæ»
Официалон æвзаг	сомихаг
Сæйраг сахар	Ереван
Стырдæр сахартæ	Ереван, Гюмри
Хицауиуæджы хуыз	Президентон республикæ
Президент	Ваагн Хачатурян
Премьер-министр	Никол Пашинян
Территори
• Æдæппæт	29 800 км²
• Доны уæлцъары %	4,7
Цæрджытæ
• Бахыгъд (2024)	3 165 000 ад.
• Æнгомад	100,4 ад./км²
ÆМП
• Æдæппæт (2017)	11 037 млрд долл.
Валютæ	драм
Интернет-домен	.am
Код ISO	AM
ÆОК-ы код	ARM
Телефонон код	+374
Сахатон таг	+4
Викикъæбицы медиа

Сомих кæнæ Сомихыстон, дыгур. Сомех (сом. Հայաստան [hɑjɑsˈtɑn]), официалон æгъдауæй — Сомихы Республикæ (сом. Հայաստանի Հանրապետություն [hɑjɑstɑˈni hɑnɾɑpɛtuˈtʰjun]), у Хуссар Кавказы паддзахад. Ис Ныгуылæн Азийы, денджызмæ бацæуæн йæм нæй. Арæнтæ йæм ис Гуырдзыстон, Турк, Азербайджан æмæ Иранимæ. Йæ сæйраг сахар у Ереван. Сомихы зæххыты фæзуат у 29 800 квадратон километр, æмæ йæ цæрджыты нымæц та у 3,3 милуан. Кæд географион критеритæм гæсгæ Азийы ис, уæд культурон æууæлтæй Европæйы паддзахадыл нымад у.

Карабахы конфликты фæстæ Турк æмæ Азербайджан Сомихимæ сæ арæнтæ сæхгæдтой, афтæмæй дунейы бæстæтимæ уæйгæнæн ис æрмæст Гуырдзыстон æмæ Ираны территоритыл.

2009-æм азы райдыдта Турк æмæ Сомихы ’хсæн бафидауыны процесс. Сомихы цæрджытæ сæ ныфс дарынц ууыл, æмæ арæн байгом уыдзæн, уымæй та фæасламдæр уыдзысты æппæт импортгонд товартæ. Иуæй-иу политиктæ зæгъынц, гом арæн Туркæн æлхъивыны инструмент кæй ратдзынæн, уый тыххæй^[1]. Ныртæккæ, 1992-æм азы бадзырдмæ гæсгæ, Туркимæ Сомихы арæн хъахъхъæнынц Уæрæсейы арæнгæсты æфсад^[2].

Паддзахады нырыккон президент у Ваагн Хачатурян (2022-æм азæй).

Сомихы валютæ у драм. Лыстæгдæр æхца у 10 драмы згъæрæхца.

Сомих у дунейы рагондæр чырыстон паддзахæдтæй иу. Чырыстон дин дзы сси официалон 301-æм азы.

Бæстæйы цардмæ стыр тæваг дарынц сомихаг фæсарæйнаг диаспорæ.

Иронау та дзырд «Сомих» y равзæрд гуырдзиаг дзырдæй «Сомхети» (гуырдз. სომხეთი кæнæ სასომხეთი). Куыд уынæм, афтæмæй абон ацы дзырд у æрмæстдæр уыцы дыууæ æвзæгтыл.

Сæйраг уац: Сомихы административон дих

Сомихы ис 11 провинцийы (марзтæ, сом. մարզ):

1. Арагацотн (сом. Արագածոտնի մարզ) — с. Аштарак.
2. Арарат (сом. Արարատի մարզ) — с. Арташат.
3. Армавир (сом. Արմավիրի մարզ) — с. Армавир.
4. Гегаркуник (сом. Գեղարքունիքի մարզ) — с. Гавар.
5. Котайк (сом. Կոտայքի մարզ) — с. Раздан.
6. Лори (сом. Լոռու մարզ) — с. Ванадзор.
7. Ширак (сом. Շիրակի մարզ) — с. Гюмри.
8. Сюник (сом. Սյունիքի մարզ) — с. Капан.
9. Тавуш (сом. Տավուշի մարզ) — с. Иджеван.
10. Вайоц Дзор (сом. Վայոց Ձորի մարզ) — с. Ехегнадзор.
11. Ереван (сом. Երևան) — с. Ереван.

Сомихы президенттæ:

• Левон Тер-Петросян (1991-æм азы 16 октябрæй — 1998-æм азы 3 февральмæ)
• Роберт Кочарян (1998-æм азы 4 февралæй — 2008-æм азы 9 апрельмæ)
• Серж Саргсян (2008-æм азы 9 апрелæй)

Ацы уац Сомихы тыххæй къæртт у, ома æрдæгцæттæ. Википедийæн баххуыс кæн æмæ ацы уац раст æмæ стырдæр скæн.

Европæйы бæстæтæ
Бæстæтæ	Австри Азербайджан Албани Андоррæ Беларусь Бельги Болгари Босни æмæ Герцеговинæ Ватикан Венгри Герман Грекъ Гуырдзыстон Дани Ирланди Исланди Испани Итали Кипр Латви Литва Лихтенштейн Люксембург Мальтæ Молдовæ Монако Нидерландтæ Норвеги Польшæ Португали Румыни Сан-Марино Серби Словаки Словени Сомих Стыр Британи Турк1 Уæрæсе1 Украинæ Финлянди Франц Хорвати Хъазахстан1 Цæгат Македони Черногори Чехи Швейцари Швеци Эстони
Æндæр территоритæ	Абхаз Косово Приднестровье (Днестргæрон) Уæлхох Карабах Хуссар Ирыстон Цæгат Кипр
Дæлбар территоритæ	Акротири æмæ Декели Аланды сакъадæхтæ Гернси Гибралтар Джерси Мэн Фареры сакъадæхтæ Шпицберген Ян-Майен
1 Йе стырдæр хай Азийы ис.

Азийы бæстæтæ
Бæстæтæ	Азербайджан3 АИЭ Афгъанистан Бангладеш Бахрейн Бруней Бутан Вьетнам Гуырдзыстон3 Израиль Инди Индонези Иордани Ирак Иран Йемен1 Камбоджæ Катар Кипр3 Китай Гонконг Макао Кувейт Лаос Ливан Малайзи Мальдивтæ Мангол Мысыр1 Мьянмæ Непал Оман Пакистан Уæрæсе2 Сауды Арабб Сингапур Сири (Сам) Скæсæн Тимор Сомих3 Таджикистан Таиланд Турк2 Туркменистан Узбекистан Филиппинтæ Шри-Ланка Хуссар Корей Хъазахстан2 Хъиргъиз Цæгат Корей Япон
Æндæр территоритæ	Абхаз3 Палестинæ Газæйы Сектор æмæ Цæугæдон Иорданы Ныгуылæн Был Тайван (Китайы Республикæ) Уæлхох Карабах Хуссар Ирыстон3 Цæгат Кипр
1 Йæ фылдæр хай Африкæйы ис. 2 Йæ иу хай Европæйы ис. 3 Европæйаг бæстæйыл йæхи нымайы.