President
President es un títol que prenon los caps d'organizacions fòrça divèrsas coma entrepresas e Estats. Etimologicament, un president es lo que sèi coma lo cap (del latin prae («abans») e sedere («sèire»)). Originalament, lo tèrme fasiá referéncia a lo que presidissiá una ceremònia o assemblada. Se fa referéncia uèi abitualament a una persona amb de poders executius.
Presidents dels païses democratics
[modificar | Modificar lo còdi]En politica, lo tèrme de "president" s'utiliza sovent per far referéncia a un individú que representa, o presidís lo poder executiu d'una nacion. Las seunas foncions, e la manièra qu'es elegit, diferisson segon lo sistèma d'organizacion politica de cada Estat.
Sistèmas presidencials
[modificar | Modificar lo còdi]Dins los Estats amb de sistèmas presidencials de govèrn, lo president es cap de l'Estat e cap de govèrn. Qualques exemples : los Estats Units e la majoritat dels Estats d'America Latina. La carga de president es independenta de la branca legislativa ; es a dire, qu'es elegit de manièra separada, e que pòt pas èsser destituit de la siá carga per una mocion del Parlament, levat se se pròva qu'a comés un crime.
Sistèmas parlamentaris
[modificar | Modificar lo còdi]Dins los sistèmas parlamentaris e republicans, lo president es lo cap de l'Estat, e lo primièr ministre es lo cap del govèrn. Lo president a solament autoritat executiva e representativa; es a dire, que lo govèrn exercit pel primièr ministre se fa en nom del president. Mas lo president a de responsabilitats e de foncions fòrça limitadas o ceremonialas e las seunas foncions son similaras a las foncions d'un monarca dins los sistèmas parlamentaris monarquics. Dins qualques Estats amb de sistèmas parlamentaris, coma Espanha, lo tèrme de president s'utiliza per far referéncia al cap de govèrn, e mai se las seunas foncions son semblablas a las foncions d'un primièr ministre dins los sistèmas parlamentaris.
Sistèmas semipresidencials
[modificar | Modificar lo còdi]Dins los sistèmas semipresidencials (o sistèmas franceses), existís un president e un primièr ministre, mas, a la diferéncia dels sistèmas parlamentaris purs, lo president a de foncions e de poders largs. Lo primièr ministre es designat pel president, lo president deu obeïr a las nòrmas parlamentàrias, e seleccionar dins lo cap del partit o coalicion dels partits majoritaris del còrs legislatiu. Aquel sistèma s'utiliza en França, Russia, Sri Lanka e d'autres estats qu'an inspirat lo sistèma francés.
Presidéncia collectiva
[modificar | Modificar lo còdi]Un pichon nombre de republicas modèrnas an pas de cap d'Estat. Qualques exemples :
- Soïssa, la capitania d'Estat repausa sul Conselh Federal Soís de sèt ministres, e mai se lo sistèma compren un president de la Confederacion. Lo president es un membre del Conselh Federal elegit per l'Assemblada Federala per un periòde d'un an; una carga simplament primus inter pares (primièr entre los meteisses). Malgrat aiçò, pels Afars Estrangièrs, lo president de torn es considerat coma lo cap d'Estat.
- Bòsnia e Ercegovina, la presidéncia es formada per tres membres; cadun es elegit per caduna de las nacions que constituisson l'Estat. La posicion de "President de la Presidéncia" es rotativa, entre los tres membres.
- Sant Marin, existisson solament dos capitanis regents elegits pel Grand Conselh General.
Istoricament, divèrses païses an optat per un "triumvirat", sovent en periòdes de transicion politica.
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.