Joana I de Nàpols, coneguda popularament coma la Reina Joana, (Nàpols, cap a 1326 – Muro Lucano, 27 de julhet de 1382) foguèt una sobeirana occitana de Provença. Èra reina de Nàpols (1343-1381), comtessa de Provença (1343-1381) e princesa d'Acaia (1374-1381). Moriguèt assassinada per òrdre de son cosin Carles III de Duràs.

Joana nasquèt a Nàpols a l'entorn de 1326, èra la filha de Carles de Calàbria, duc de Calàbria e de Maria de Valois. Son paire moriguèt en 1328 quand èra pas qu'una nenona e dels cinc enfants qu'aguèron lo parelh ne subrevisquèron pas que dos: Joana e Maria (nascuda en 1329), çò que fa que Joana deviá venir l'eiretièra del comte-rei Robèrt I de Nàpols, son grand. La maire de Joana moriguèt un pauc mai tard, lo 23 d'octobre de 1331, del temps qu'èra a far un pelegrinatge.

Quand se moriguèt lo rei Robèrt, lo 16 de genièr de 1343, Joana, qu'aviá pas que 16 ans, eiretèt doncas dels territòris de la familha.

Un desenat d'ans abans, en 1333, quand aviá tot bèl just fach sos sièis ans, èra estada maridada per de rasons diplomaticas a son cosin Andrieu d'Anjau, qu'aviá pas que sèt ans, lo filh del rei Carles Robèrt d'Ongria. Pasmens l'union dels dos nòbles sembla d'èsser estada pro desagradiva, qu'avián de caractèrs e gostes plan opausats, el èra ignorant e brutal e ela letraferida e refinada. Lo marit Andrieu d'Ongria, qu'aviá de pretensions sul tròn, foguèt assassinat dins la nuèch del 18 e 19 de setembre de 1345 a Aversa, còsta Nàpols. Se pensa que Joana comanditèt son execucion. Qualque meses aprèp, lo 25 de decembre, nasquèt un filh Carles que deviá morir tres ans mai tard, lo 10 de mai de 1348.

L'assassinat d'Andrieu provoquèt una ferotja enemistat del rei Loís I d'Ongria que decidiguèt d'envasir lo reialme de Nàpols. Confrontada a l'arribada de las tropas ongresas dins son airal Joana aguèt de fugir cap a sas tèrras occitanas. Se refugièt a Avinhon e per poder tornar dins lo reialme deguèt vendre sos dreches sus aquesta vila al Papa Clamenç VI. Aprèp un cèrt temps, a l'encòp Joana e Loís escotèron lo desir del papa d'arribar a una trèva. Se realizèt un nòu procès a prepaus de la mòrt d'Andrieu a Avinhon que aliberèt Joana de totas las cargas e doncas poguèt tornar a Nàpols. Amb son marit Loís de Tarent aguèron doas filhas Catalina d'Anjau (1347-1362) e Francesca d'Anjau (1349- aprèp 1362) que moriguèron adolescentas.

Lo 14 de decembre de 1362, Joana se maridèt tornarmai. Aqueste maridatge, lo tresen, se faguèt amb un prince mai jove qu'ela d'un desenat d'ans, Jacme III, rei nominal de Malhòrca e prince d'Acaia. Lo parelh aguèt pas cap d'enfant e quand Jacme moriguèt en 1375, Joana eiretèt del títol de Princesa d'Acaia.

Amb l'acòrdi del papa Gregòri XI, esposèt lo 25 de març de 1376, lo capitani Oton de Brunswick, çò que provoquèt l'enemistat de Carles III de Duràs.

Carles III de Duràs pensèt que podriá pas resistir a Loís d'Anjau e faguèt embarrar la reina dins lo Castèl de Muro e la faguèt puèi assassinar lo 27 de julhet de 1382.

<references>