La diocèsi de Carcassona (en latin: dioecesis Carcassonensis) es una diocèsi de la Glèisa Catolica, venguda en 2006 diocèsi de Carcassona e Narbona.

Per compensar la pèrda dels avescats de Lodeva e d'Usèç, los Visigots erigiguèron en 533 la diocèsi de Carcassona e, tanben al sègle vi, la diocèsi d'Euna. Le rei Wamba fixèt los limits de la diocèsi novèla en 676. Pendent lo periòde de la vida regulara, existissiá dins lo capítol catedral quatre dignitats : los archidiagues major e menor e los archiprèires major e menor. Non se pòt conclure d'aquò que la diocèsi èra devesida en dos archidiaconats e dos archipreirats. La sola causa segura es que las curas de Vilamostausson, de Montlaur, de Lairac e de Monza foguèron, en 1279, respectivament unidas a aquelas dignitats, coma prebendas canonicalas. Es donc abusivament que se disiá l'archidiague de Vilamostausson, l'archidiague de Montlaur, l'archiprèire de Lairac e l'archiprèire de Monza. A partir de 1440, pr'amor de la secularizacion del capítol, aquelas dignitats foguèron escantidas e lors revenguts units a la mensa capitulara.^[1].

Per la Constitucion Civila del Clergat del 12 de julhet de 1790, l'Assemblada Nacionala Constituenta suprimiguèt la residéncia episcopala de Carcassona. Mes le papa Piu VI non reconeguèt aquela constitucion.
Pr'amor del Concordat de 1801, per la bulla Qui Christi Domini del 29 de novembre de 1801, le papa Piu VII conservèt la diocèsi de Carcassona pels departaments d'Aude e dels Pirenèus Orientals, atal coma le canton de Quergut del departament d'Arièja.
Confòrmament als articles organics del 28 de germinal de l'an X, la diocèsi venguèt un establiment public del culte : la mensa episcopale de Carcassona.
Par la bulla Paternae caritatis del 6 d'octobre de 1822, Piu VII restabliguèt la diocèsi de Perpinhan pel departament dels Pirenèus Orientals.
Le 1èr de genièr de 1906, data de la dintrada en aplicacion de la lei de separacion de las Glèisas e de l'Estat del 9 de decembre de 1905, la mensa episcopala de Carcassona foguèt dissolguda.
Per un decret del 8 de decembre de 2002, per tal d'associar las províncias eclesiasticas ambe las realitats regionalas, la Congregacion pels avesques elevèt la diocèsi de Montpelhièr al reng d'archidiocèsi metropolitana; atal, la diocèsi de Carcassona venguèt una de sas sufragantas.
Le 14 de junh de 2006, le títol de l'archidiocèsi suprimida de Narbona foguèt transferit a la diocèsi de Carcassona que prenguèt son nom actual de diocèsi de Carcassona e Narbona. La catedrala Sant Just e Sant Pastor de Narbona venguèt cocatedrala.

La diocèsi èra devesida en onze destreits o caplòcs de conferéncias : Alzona, Campendut, Carcassona (Sant Miquèl), Carcassona Ciutat, Concas, Marselheta, Le Mas de Cabardés, Montoliu, Montreal, Salsinha e Vreselha.
La diocèsi compreniá 115 parròquias e cinc annèxas.

Aigasvivas, Lairac, Alzona, Argon, Arquetas, Arzens, Badens, Banhòlas, Barbairan, Berriac, Blomac, Bolhonac, Brossas, Crabespina, Campendut, Carcassona (4 parròquias), Carlipà, Castanhs, Caudabronda, Caunetas en Val, Caus, Cavanac, Casilhac, Cenas, Cominha, Concas, Cornelha, Cornesa, Confolenç, Cuccervièrs, Cucçac, Dosens, Flora, Fontiès Cabardés, Fontièrs d'Aude, Fraisse, Gogens, Las Ilhas, La Bastida en Val, La Bastida Esparveirenca, Ladèrn, La Grassa, Las Tors, La Valeta, Leuc, Malvas, Maquens, Marselheta, Le Mas de Cabardés, Le Mas, Milhan Grand, Miraval de Cabardés, Molièras, Montclar, Montirat, Montlaur, Montlegun, Montoliu, Montreal, Montredond, Monza, Mossolens, Nahuze, Palajan, Puègnautièr, Pesens, Pomars, Pradèlas Cabardés, Pradèlas en Val, Preissa, Puègeric, Raissac, Rius en Val, Ròcafèra, Rofiac d'Aude, Rollens, Rosticas, Sant Coat (d'Aude), Sant Danís, Santa Aulària, Sant Frichós, Sant Ilari, Sant Martin le Vièlh, Sant Pèire de Vals (o de las Vals), Sant Roma, Saissac, Salèlas (de Cabardés), Salsinha, Sausens, Serviès, Taurisa, La Torreta, Trassanèl, Trebes, Ventenac (de Cabardés), Vreselha, Vilalba, Vilalièr, Vilanièra, Vilardonèl, Le Vilar en Val, Vilaret, Vilarzèl (de Rasés), Viladubèrt, Vilaflora, Vilagalhenc, Vilaglin, Vilamostausson, Vilanava (de Montreal), Vilaseca (Landa), Vilatritols.

Fajac en Val, Fornas, Gàrdia, Limosins, Vilabasin.

La catedrala Sant Just e Sant Pastor de Narbona a reng de cocatedrala. Sant Just e Sant Pastor, atal coma Sant Miquèl, son los patrons de la diocèsi.
Autras tres glèisas foguèron catedralas dins lo passat :

• la basilica Sant Nazari e Sant Cèls de Carcassona èra l'anciana catedrala de la diocèsi;
• l'abadiá de Sant Pàpol, venguda catedrala, èra la catedrala de l'anciana diocèsi de Sant Pàpol;
• l'abadiala d'Alet, venguda catedrala, èra la catedrala de l'anciana diocèsi d'Alet.
  

I a autras doás basilicas dins la diocèsi :

• la basilica Nòstra Dòna de Marcèlha, a Limós;
• la basilica Sant Pau Sèrgi de Narbona.

• 
  La catedrala Sant Just e Sant Pastor de Narbona.
• 
  Lla basilica Sant Nazari e Sant Cèls de Carcassona.
• 
  La clastra de l'abadiá de Sant Pàpol.
• 
  Las roïnas de l'abadiá e de l'abadiala-catedrala d'Alet.
• 
  La basilica Nòstra Dòna de Marcèlha.
• 
  La basilica Sant Pau Sèrgi de Narbona.

• Diocèsi de Carcassona e Narbona
• Archidiocèsi de Narbona

• bnf data [1]
• «Site oficial de la diocèsi de Carcassona e Narbona».
• «Diocese of Carcassonne et Narbonne"» (en francés). catholic-hierarchy.org.
• (en anglés). gcatholic.org.

1. ↑ Abbé Sabarthès, Dictionnaire topographique du département de l'Aude, 1912, p. XXIV-XXXV, https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k110095d/f47.item.texteImage

• Portal de Lengadòc