Lo camp del Vernet d’Arièja èra un camp d'internament francés situat sus la comuna del Vernet en Arièja, sul bòrd de la RN 20, al nòrd de Pàmias; foguèt creat en 1939, d'en primièr per internar los republicans espanhòls fugissent après la desfacha pendent la guèrra civila. Tanquèt en 1944.

Lo camp del Vernet foguèt utilizat per amassar los 12 000 retirats espanhòls de la Division Durruti^[1] a partir de 1939 , après la desfacha de la Segonda Republica Espanhòla. A la declaracion de la Segonda Guèrra mondiala, los estrangièrs « indesirables », los intellectuals antifaicistas, los membres de las Brigadas internacionalas son internats al Vernet dins de condicions terriblas descricha per l’escrivan Arthur Koestler, d'esperèl internat al Vernet d'octobre de 1939 a genièr de 1940 (La Lie de la terre^[2]).

A partir de 1939, son internats totes los estrang!èrs considerats coma suspèctes o coma dangieroses per l’òrdre public. A partir de 1942, servís tanben de camp de transit pels Josieus arrestat dins la region, per l'administracion de Pétain dins un primièr temps puèi, pels Alemands a partir de novembre de 1942, après qu'ajan envasit la zona sud. En junh de 1944, los darrièrs internats son evacuats e desportats a Dachau. Al total gaireben 40 000 personas de 54 nacionalitats foguèron internadas dins aquel camp, subretot d'òmes, mas tanben de femnas e d'enfants.

Los bastits del camp existisson pas mai, sonque demòran dos pilars de la pòrta de dintrada, d'un castèl d'aiga e d'ostals dels gardians. L'anciena gara del camp se trapa al bòrd de la RN 20 al nòrd de Pàmias^[3] e s'i pòt veire un ancian wagon de tren, identic a aqueles qu'an transportat los internats cap als camps d'exterminacion. A l'interior, una placa identifica una quarantenat d'enfants josieus, edats de 2 a 17 ans, que foguèron desportats del Vernet cap Auschwitz lo 1^ersetembre de 1942.

Al vilatge del Vernet, un musèu es consacrat al camp del Vernet. Per lo visitar, cal demadar a l'ostal de vila^[4].

Lo cementari del camp, que se trapa sus la comuna de Saverdun, se visita. Compren, en mai de las tombas d'internats mòrt dins lo camp, diferentas estèlas fasent omenatges als internats (aquela dels antifaicistas e dels "Resistants europèus" e aquela dels internats persecutats dels Estudiants Josieus de França e placas dels deportats)^[5]. Un espaci de memòria amb los panèls de totas las nacionalitats es plaçat a l'intrada del cimentèri.

• Delpla, Claude, "Le camp du Vernet d'Ariège 1939-1945", dans Les camps du Sud-Ouest de la France; exclusion et déportation, 1939-1944, Toulouse, éditions Privat, 1994.
• Maugendre Maëlle, De l'exode à l'exil : l'internement des Républicains espagnols au camp du Vernet d'Ariège de février à septembre 1939, Sudel, 2008 ISBN 9782716202732Error d'escript : lo modul « check isxn » existís pas..
• Portier Pierre , Le Camp du Vernet d’Ariège ou les racines du désespoir ; la vie du camp de sa création en 1917 à sa disparition en 1947, Les Éditions du Champ de Mars, Saverdun, 1987.

• Camp del Vernet
• Camins de memòria: Camp d'Internament del Vernet
• Camins de memòria: Musèu de sovenir del Camp de Vernet