Stormeister i sjakk eller Sjakkstormeister er ein sjakktittel som Verdssjakkforbundet (FIDE) deler ut til svært sterke sjakkspelarar som har klart krava til denne tittelen i internasjonale sjakkturneringar. Tittelen blir ofte forkorta til IGM eller GM, for International Grand Master eller berre Grand Master. Det var per 1. april 2021 1725 stormeistrar i sjakk.^[1] Tittelen er livsvarig.

FIDE delar også ut fleire titlar med lågare rang, sjå eiga side om sjakktitlar.

Krava til tittelen er i korte trekk at spelaren må ha klart sterke prestasjonar, i 2 eller 3 sjakkturneringar, med til saman minst 27 sjakkparti. Sjakkturneringane må vanlegvis vere på minst 9 rundar. Prestasjonane må etter Verdssjakkforbundet sitt ratingsystem tilsvare ein rating på minst 2600. Dei viktigaste andre krava, er at spelaren må ha spela mot minst 3 stormeistrar i turneringa, at minst halvparten av motstandarane må ha ein offisiell FIDE-tittel, og at minst ein tredjedel av spelarane må vere frå eit anna land.

Det blir også kravd at spelaren på eit eller anna tidspunkt har hatt eigen rating på over 2500.

I 1950 innførte Verdssjakkforbundet FIDE den offisielle tittelen Stormeister i sjakk. Nemninga hadde blitt brukt før, men det vart no også innført reglar for kva som skulle til for å oppnå tittelen. Den lågare grada Internasjonal Meister i sjakk vart innført samtidig. Titlane vart delt ut av generalforsamlinga i FIDE etter forslag frå ein sakkunnig kvalifikasjons-komite.

I 1950 var det altså 27 spelarar som fekk stormeister-tittelen:

For det første dei aktive toppspelarane i verda: verdsmeisteren i sjakk Mikhail Botvinnik, og dei som hadde kvalifisert seg for den første kandidatturneringa i sjakk i 1950:

Boleslavskij, Bondarevskij, Bronstein, Euwe, Fine, Flohr, Keres, Kotov, Lilienthal, Najdorf, Reshevsky, Smyslov, Ståhlberg og Szabó.

Vidare 12 spelarar som i 1950 var over sitt beste, men som vart rekna som å ha vore av verdsklasse då dei var på topp: Ossip Bernstein, Oldrich Duras, Ernst Grünfeld, Borislav Kostić, Grigorij Levenfisj, Géza Maróczy, Jacques Mieses, Viacheslav Ragozin, Akiba Rubinstein, Friedrich Sämisch, Savielly Tartakower og Milan Vidmar.

Det gjekk raskt politikk i dette, og Efim Bogoljubow, som hadde spela tvekamp to gongar om verdsmeisterskapen i sjakk mot Alexander Alekhine på 1930-talet fekk ikkje stormeistertittelen i 1950. Dette hadde samanheng med at Bogoljubow hadde spela sjakkturneringar i Nazi-Tyskland under 2. verdskrigen. I 1951 fekk Bogoljubow likevel tittelen, etter ei avstemming med 13 for og 8 mot, og med 5 som avstod. Jugoslavia støtta tildelinga, men resten av kommunistlanda i Aust-Europa stemte imot.

Somme sjakk-vedunderbarn har klart krava til stormeistertittelen i sjakk i svært ung alder. Rekorden har no Sergej Karjakin frå Ukraina, som i august 2002 klarte krava til tittelen i ein alder av 12 år og 7 månader.

Noreg har 18 sjakkspelarar som har oppnådd å bli stormeistrar i sjakk (pr. 11. juli 2024). Desse er, med året for tittelen i parantes:

• Simen Agdestein (1985)
• Jonathan Tisdall (1995)
• Einar Gausel (1995)
• Rune Djurhuus (1996)
• Leif Erlend Johannessen (2002)
• Berge Østenstad (2003)
• Magnus Carlsen (2004)
• Kjetil A. Lie (2005)
• Leif Øgaard (2007)
• Jon Ludvig Hammer (2009)
• Torbjørn Ringdal Hansen (2015)
• Aryan Tari (2016)
• Frode Urkedal (2016)
• Johan Salomon (2017)
• Johan-Sebastian Christiansen (2018)
• Benjamin Arvola Notkevich (2018)
• Lars Oskar Hauge (2021)
• Elham Amar (2023)

• Verdssjakkforbundet FIDE sine reglar for sjakktitlar i nærsjakk
• Omtale av dei 9 første norske stormeistrane på stormeister Rune Djurhuus sine sjakksider Arkivert 2008-05-30 ved Wayback Machine.