Steinvendar
Sanibel Island Florida, mai 2011 Foto: Hans Hillewaert
Utbreiing og status
Status i verda: Livskraftig Status i Noreg: Nær truga[1] Utbreiinga av steinvendar
Systematikk
Rike:	Dyr Animalia
Rekkje:	Ryggstrengdyr Chordata
Underrekkje:	Virveldyr Vertebrata
Klasse:	Fuglar Aves
Orden:	Vade-, måse- og alkefuglar Charadriiformes
Familie:	Snipefamilien Scolopacidae
Slekt:	Steinvendarar Arenaria
Art:	Steinvendar A. interpres
Vitskapleg namn
Arenaria interpres Linnaeus, 1758

Steinvendar (Arenaria interpres) er ein fugl i snipefamilien. Han er ein trekkfugl med eit vidt utbreiingsområde som hekkar i nordlege delar av Eurasia og Nord-Amerika og flyg sør om vinteren til kystområde nesten over heile verda.

Steinvendar er liten og ganske tettbygd med ei lengd på 22–24 cm og eit vingespenn på 50–57 cm. Han veg 85–150 g. Nebbet er mørkt, kileforma og noko oppovervend, og blir 2–2.5 cm langt. Føtene på 3,5 cm er ganske korte og sterkt oransjefarga. Fjørdrakten er spragla i svart, kvitt og brunt på oversida. Utanfor hekketida har vaksne fuglar mørke gråbrune overdelar med svarte felkkar, mørkt hovud med noko kvitfarge og kvit underside. I hekketida er fuglane meir fargerike og overdelen er raud-brun med svarte flekkar. Brystet er hovudsakleg svart med ein kvit flekk på sida. Undersida er kvit. Hovudet er hovudsakleg kvitt med svarte strekar på krona og eit svart mønster i fjeset. Ho er noko mindre fargerik medan hannen har eit brunare hovud med meir strekmønster. Ungfuglar har eit lysebrunt hovud og lyse kantar på fjørene slik at dei minnar om skjel.

I hekketida lever fuglen på nordlege breiddegarder, sjeldan meir enn nokre kilometer frå havet. Underarten A. i. morinella finst i Nord-Alaska og arktisk Canada så langt aust som Baffin-øya. A. i. interpres hekkar i Vest-Alaska, på Ellesmere-øya og Grønland, i Skandinavia, Estland og nordlege Russland. Tidlegare hadde han eit større utbreiingsområde.

I Amerika overvintrar fuglen langs kysten frå Washington og Massachusetts heilt til sørspissen av Sør-Amerika, sjølv om han er sjeldan sør i Chile og Argentina. I Europa overvintrar han vest på Island, i Noreg og Danmark og lengre sør. Berre eit fåtals fuglar held til ved middelhavskysten. I Afrika er han utbreidd heilt sør til Sør-Afrika og på øyar utanfor kysten. I Asia finst han i sørlege område og så langt nord som Sør-Kina og Japan (hovudsakleg Ryuku-øyane). I Oseania opptrer han så langt sør som Tasmania og New Zealand, og overvintrer på ei rekkje stillehavsøyar. Ikkje-hekkande fuglar kan bli verande i overvintringsområdet heile året.

Referansar

• Peder Fiske, 1994, Artsomtale: Arenaria interpres – steinvender, S. 220 i: Gjershaug, J. O., Thingstad, P. G., Eldøy, S. & Byrkjeland, S. (red.): Norsk fugleatlas. Norsk Ornitologisk Forening, Klæbu.
• (no) steinvendar hos Artsdatabanken
• (en) steinvendar – oversikt og omtale av artane i WORMS-databasen
• (en) steinvendar i Global Biodiversity Information Facility
• (sv) steinvendar hos Dyntaxa
• (en) steinvendar hos Fauna Europaea
• (en) steinvendar hos Fossilworks
• (en) steinvendar hos ITIS
• (en) steinvendar hos NCBI
• (en) Kategori:Arenaria interpres – bilete, video eller lyd på Wikimedia Commons
• (en) Arenaria interpres – galleri av bilete, video eller lyd på Wikimedia Commons
• Arenaria interpres – detaljert informasjon på Wikispecies