Lintvarenfamilie
Adiantum capillus-veneris
Taxonomische indeling
Rijk: Plantae (Planten) Stam: Embryophyta (Landplanten) Clade: Tracheophyta Clade: Euphyllophyta Clade: Monilophyta Klasse: Polypodiopsida Orde: Polypodiales
Familie
Pteridaceae E.D.M. Kirchn. (1831)
Afbeeldingen op Wikimedia Commons
Lintvarenfamilie op Wikispecies
Portaal    Biologie

De lintvarenfamilie (Pteridaceae) is een familie van varens met ongeveer vijftig geslachten en 950 soorten.

In België komt één soort van deze familie voor, de gekroesde rolvaren. Verder worden er soms verwilderde Adiantum- en Pteris-soorten te aangetroffen in stedelijke gebieden.

• Synoniemen: Acrostichaceae A.B.Frank, Actiniopteridaceae Pic. Serm. (1962), Cryptogrammaceae Pic. Serm. (1963), Llaveaceae Pic. Serm., Vittariaceae Ching (1940)

Lintvarens zijn hebben lange of korte, opstijgende of rechtopstaande, beschubde rizomen. De fertiele en steriele bladen zijn gelijkvormig of dimorf, soms ongedeeld maar meestal (meervoudig) gedeeld. De sporenhoopjes zitten tegen de bladrand of tussen de bladrand en de middennerf, en dragen geen echt dekvliesje maar worden dikwijls beschermd door de omgerolde bladranden.

De lintvarenfamilie is een familie met een kosmopolitische verspreiding, maar de meeste soorten zijn te vinden in tropische en aride streken. De familie telt zowel terrestrische, epifytische als lithofytische soorten.

Volgens de taxonomische beschrijving van Smith et al. (2006) omvat de familie ongeveer 50 geslachten en 950 soorten. Ze bevat dan ook de soorten die volgens ander auteurs in aparte families werden opgenomen, namelijk Acrostichaceae, Actiniopteridaceae, Adiantaceae, Anopteraceae, Antrophyaceae, Ceratopteridaceae, Cheilanthaceae, Cryptogrammaceae, Hemionitidaceae, Negripteridaceae, Parkeriaceae, Platyzomataceae, Sinopteridaceae, Taenitidaceae, Vittariaceae.

Alhoewel de familie op zich een monofyletische eenheid vormt, zijn een aantal van de onderliggende geslachten duidelijk polyfyletisch of parafyletisch en zullen in de toekomst dus nog wijzigingen ondergaan.

Smith et al. delen de familie als volgt verder in^[1]:

• Onderfamilie: Adiantoideae
  • Geslachten:
    • Adiantum  - Ananthacorus  - Anetium  - Antrophyum  - Hecistopteris  - Monogramma  - Rheopteris  - Vaginularia  - Vittaria

• Onderfamilie: Cheilanthoideae
  • Geslachten:
    • Adiantopsis  - Argyrochosma  - Aspidotis  - Astrolepis  - Bommeria  - Cheilanthes  - Doryopteris  - Gaga  - Hemionitis  - Negripteris  - Notholaena  - Paraceterach  - Pellaea  - Sinopteris  - Trachypteris

• Onderfamilie: Cryptogrammoideae
  • Geslachten:
    • Coniogramme  - Cryptogramma  - Llavea

• Onderfamilie: Parkerioideae
  • Geslachten:
    • Acrostichum  - Ceratopteris

• Onderfamilie: Pteridoideae
  • Geslachten:
    • Actiniopteris  - Afropteris  - Anogramma  - Anopteris  - Austrogramme  - Cerosora  - Cosentinia  - Eriosorus  - Jamesonia  - Monachosorum  - Nephopteris  - Nevrocallis  - Onychium  - Ochropteris  - Pityrogramma  - Pteris  - Pterozonium  - Syngramma  - Taenitis

De stamboom van Pteridaceae zou er als volgt kunnen uitzien:

Van de lintvarenfamilie worden de volgende soorten in detail beschreven:

• Geslacht: Adiantum
  • Soorten:
    • Adiantum capillus-veneris (Echt venushaar)
    • Adiantum diaphanum (Smal venushaar)
    • Adiantum pedatum (Hoefijzervaren)
    • Adiantum raddianum (Fijn venushaar)
    • Adiantum reniforme
    • Adiantum viridimontanum

• Geslacht: Anogramma
  • Soorten:
    • Anogramma leptophylla

• Geslacht: Cheilanthes
  • Soorten:
    • Cheilanthes acrostica
    • Cheilanthes guanchica
    • Cheilanthes hispanica
    • Cheilanthes maderensis
    • Cheilanthes pulchella
    • Cheilanthes tinaei

• Geslacht: Cosentinia
  • Soorten:
    • Cosentinia vellea

• Geslacht: Cryptogramma
  • Soorten:
    • Cryptogramma crispa (Gekroesde rolvaren)

• Geslacht: Llavea
  • Soorten:
    • Llavea cordifolia

• Geslacht: Notholaena
  • Soorten:
    • Notholaena marantae

• Geslacht: Pellaea
  • Soorten:
    • Pellaea atropurpurea
    • Pellaea calomelanos
    • Pellaea viridis

• Geslacht: Pteris
  • Soorten:
    • Pteris cretica (Lintvaren)
    • Pteris vittata

Zie de categorie Pteridaceae van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.