Otorinolaryngologie (ORL),^[1] is het medisch specialisme dat zich bezighoudt met het onderzoek en de behandeling van aandoeningen van de keel, neus en oren. In Nederland wordt deze discipline meestal keel-, neus- en oorheelkunde genoemd (of keel-neus-oorheelkunde), in Vlaanderen is de volgorde meestal net omgekeerd: neus-keel-oorheelkunde. De artsen heten otorinolaryngoloog, kno-arts of nko-arts.

De otorinolaryngologie houdt zich (naast de genoemde lichaamsdelen) ook bezig met problemen in de rest van het hoofd-halsgebied zoals gezwellen in de hals, in de speekselklieren en afwijkingen van de slokdarm. Typische behandelingen op het gebied van de otorinolaryngologie zijn het zogeheten knippen van keel- of neusamandelen en het plaatsen van trommelvliesbuisjes. Er bestaat een nauwe samenwerking met logopedisten, kaakchirurgen, audiologen, kinderartsen, neurologen en longartsen.

Het woord oto·rino·laryngo·logie is afgeleid van het Grieks: οὖς (genitivus: ὠτός) = oor^[2]; ῥίς (genitivus: ῥινός) = neus^[2]; λάρυγξ (genitivus: λάρυγγος): = keel.^[2]

hoofd - voorhoofd - oor - evenwichtsorgaan - neus - mond - tong - gezicht - hersenzenuwen - wang - kin - hals - keel - neusamandel - mondholte - adamsappel - strottenhoofd - stembanden - slokdarm

• stembanden (stem, spraak)
• oor (gehoor)
• neus (reukzin)
• tong (smaak)
• evenwichtsorgaan (balans en evenwicht)

• Keel: tonsillitis, keelontsteking, heesheid, schorheid, velofaryngeale disfunctie, slaapapneu, tongbranden, aften globusgevoel, foetor ex ore, orale pathologie
• Neus: allergie, allergische rinitis, voorhoofdsholteontsteking, bijholteontsteking, neuspoliepen, ozaena, vormafwijkingen, uitwendige neuscorrectie
• Oor: brughoektumor, otosclerose, slechthorendheid, doofheid, gehoorschade, tinnitus, ziekte van Menière, middenoorontsteking, cholesteatoom, labyrintitis, aangezichtsverlamming
• Hals: lymfklierzwelling, kieuwbooganomalie
• Oncologie: larynxcarcinoom, mondkanker, slokdarmkanker, lymfeklierkanker, huidkanker
• Gelaat: reconstructieve chirurgie, aangezichtsverlamming, schisis, huidkanker, ooglidcorrectie, facelift, esthetische chirurgie

• Keel: tracheotomie - tonsillectomie - adenotomie - endoscopie - microlarynxchirurgie - stembandmedianisatie - UPPP (uvulopalatofaryngoplastiek) - LAUP (uvulopalatoplastie)
• Neus: neusdruppels - neusspray - septumcorrectie - conchareductie - FESS - infundibulotomie
• Oor: oordruppels - trommelvliesbuisjes - trommelvliessluiting / myringoplastiek - sanering - radicalisatie - stapedectomie - tympanoplastiek - parotidectomie - gehoorapparaat - cochleair implantaat - botverankerd hoortoestel (BAHA)
• Oncologie: laryngectomie - halsklierdissectie
• Gelaat: neuscorrectie, verwijderen huidkanker, reconstructie huiddefecten, schisis, ooglidcorrecties, facelift

Binnen de otorinolaryngologie zijn er verschillende subspecialismen: hoofd-halsoncologie, (neuro)otologie, audiologie, vestibulologie, rinologie, aangezichtschirurgie, foniatrie/laryngologie, kinder-ORL.

De lijst van otorinolaryngologische tijdschriften geeft een overzicht van de wetenschappelijke tijdschriften over otorinolaryngologie.