IJseend
| IJseend IUCN-status: Kwetsbaar[1] (2018) | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| Soort | |||||||||||||||
| Clangula hyemalis (Linnaeus, 1758) Originele combinatie Anas hyemalis | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Verspreidingsgebied van de ijseend ■ broedgebied (oranje)
■ trekgebied (geel)
■ niet-broedgebied (blauw)
| |||||||||||||||
Afbeeldingen op  Wikimedia Commons
| |||||||||||||||
IJseend op  Wikispecies
| |||||||||||||||
| (en) World Register of Marine Species | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
De ijseend (Clangula hyemalis) is een vogel uit de familie van de eendachtigen (Anatidae). De wetenschappelijke naam van de soort werd in 1758 als Anas hyemalis gepubliceerd door Carl Linnaeus.[2]
Veldkenmerken
[bewerken | brontekst bewerken]De vogel kan 20–33 cm lang worden. Het winterkleed van het mannetje is overwegend wit met een donkere oogvlek. De rug is zwart met witte, verlengde vleugelpennen. 's Zomers is de kop, de hals en de borst zwart, afgezien van een witte oogvlek. De rug is zwart met bruin. De staart heeft een lengte van 12,5 cm. Het verenkleed van het vrouwtje is overwegend bruin met een lichtere bruine kleur aan de zijkant van de kop, de hals en de flanken. Beide geslachten hebben een opvallend kleine snavel.
Leefwijze
[bewerken | brontekst bewerken]Zijn voedsel bestaat uit weekdieren, garnalen en kleine vissen.
Voorkomen
[bewerken | brontekst bewerken]De ijseend broedt in arctische streken van Europa, Azië en Noord-Amerika en is vaak de algemeenste eendensoort op de toendra. Hij overwintert op zee in beschutte baaien en in riviermondingen, soms met duizenden bijeen. De Oostzee is voor deze soort het belangrijkste overwinteringsgebied. Meer dan een miljoen ijseenden duiken hier naar mosselen en kreeftachtigen, soms wel tot 30 meter diepte.
In Nederland is hij schaars in de winter, met name langs de kust in Zeeland en in de Waddenzee. In 2019 heeft op de Marker Wadden voor het eerst een ijseend in Nederland gebroed.[3]
Status
[bewerken | brontekst bewerken]De grootte van de populatie is in 2019 geschat op 3,2-3,75 miljoen vogels. Omdat de aantallen snel afnemen heeft deze soort op de Rode lijst van de IUCN de status kwetsbaar.[1]
Video
[bewerken | brontekst bewerken]-
IJseend zwemmend op de Waddenzee
- De grote dierenencyclopedie (1993). Zuidnederlandse Uitgeverij N.V., Aartselaar, België. ISBN 90-243-5204-5.
- ↑ a b (en) IJseend op de IUCN Red List of Threatened Species.
- ↑ Linnaeus, C. (1758). Systema naturae ed. 10: 126
- ↑ IJseend met jonge kuikens gezien op Marker Wadden, Natuurmonumenten, 28 juni 2019. Gearchiveerd op 23 april 2021.
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.
