Van Harinxma is van een oorsprong Fries hoofdelingen geslacht

De stamvader van het geslacht Van Harinxma ondertekende in 1422 als Schieringer het verbond van de Schieringers en Vetkopers. Oorspronkelijk was de familienaam Hettinga, maar door een huwelijk werd in de 16e eeuw de naam Harinxma uit de vrouwelijke lijn overgenomen. In de loop der eeuwen splitste de familie zich in verschillende takken naar de plaatsen waar ze hun machtsbasis hadden: Harinxma thoe Heegh, Harinxma thoe IJlst, Harinxma thoe Sneek, en Van Harinxma thoe Slooten. De laatste tak is de enige die nog leeft. Deze tak werd in de 19e eeuw erkend als Nederlandse adel.

Eeuwenlang zaten familieleden in het bestuur als grietman of als vertegenwoordiger op de Friese landdag en Staten van Friesland, of zaten zij als raad in het Hof van Friesland. Ook dienden zij als officieren in het Staatse leger of waren in dienst aan het Stadhouderlijk Hof te Leeuwarden.

De familie Van Harinxima heeft in de loop der tijden vele stinsen en states in Friesland gesticht, gebouwd en bewoond:

• Bonningastins in Loënga
• Harinxma State in Sneek
• Harinxmastate in Beetsterzwaag
• Lauswolt in Beetsterzwaag
• Ylostins in IJlst