Scandinavië kent ook een geschiedenis in de Middeleeuwen. Het is zelfs zo dat Scandinavië in de middeleeuwse geschiedenis een prominente plaats inneemt. Ruwweg wordt de middeleeuwse geschiedenis van Denemarken, Noorwegen, Zweden en IJsland hier geschetst.

Bekende Scandinavische bouwwerken zijn de staafkerken. Er zijn hele simpele, vierkante staafkerken, maar er zijn ook uitgebreidere en grotere kerken. De handwerkslieden hebben zich uitgeleefd in het houtsnijwerk van de staafkerken.

De Scandinaviërs hadden in de vroege middeleeuwen hun godenwereld grotendeels gemeen met de Germanen. Bekende goden waren Odin, Thor, Freya, Tyr en Loki. De Scandinaviërs waren polytheïstisch. Verder in de Middeleeuwen maakten de traditionele goden plaats voor het christendom (zie beneden).

Het geloof van de Vikingen/Scandinaviërs baseerde zich op heldendom en strijd. Het geloof, maar ook de levensstijl was hard en agressief. De Viking-strijders die in de strijd om het leven kwamen, werden naar het Walhalla gebracht door de Walkuren. Deze helden zouden hier blijven tot aan het einde der tijden, Ragnarok, als de slechte goden de goede goden in het Walhalla aanvallen en uiteindelijk de wereld vergaat. Deze helden zouden dan heldhaftig de goden kunnen verdedigen.

Wie als strijder dus niet in de strijd stierf, had gefaald.

Verder was het Scandinavische geloof ook een natuurgodsdienst. In bomen of beken werden goddelijke krachten gezien. Vergelijkbaar is het Germaanse geloof.

Maar men kan zeggen dat het christendom al zijn weg in Europa had gevonden en dat de invloed van het traditionele geloof afnam.

De Scandinavische of Noordse mythologie maakt deel uit van de Germaanse mythologie. Bekende verhalen zijn de Sigurd-legende (Sigurd doodde de draak Frafnir) en de mythen in de Edda .

In de late Middeleeuwse periode in Scandinavië kwam ook het christendom op. Dit werd hier gebracht vanuit Engeland in de tiende en elfde eeuw. In Scandinavië zijn sindsdien de opmerkelijke staafkerken verschenen (meer onder Architectuur). De eerste kerken werden in de elfde eeuw na Chr. gebouwd door de monarchen en aristocraten. Die waren in vroeger tijden ook verantwoordelijk geweest voor de heidense riten en festivals. Er ontstonden rond 1100 bisschoppelijke zetels in Borglum, Arhus, Ribe, Odense en Schleswig (Denemarken), in Bergen, Trondheim en Oslo (Noorwegen), en in Skara, Link ping en Sigtuna (Zweden). Te Lund (Denemarken) was er rond 1103 een aartsbisschoppelijke zetel. Hoewel het christendom voet aan wal kreeg, is te zien in de decoraties van de vroegste staafkerken dat de handwerkslieden nog heidens motieven, zoals taferelen uit de Sigurd-legende op de staafkerk van Hylestad (Noorwegen), dat de bevolking nog niet zo snel als de monarchen en aristocraten overstapten op het christendom. Onder de regering van Knut (ca. 1035) stond de Scandinavische kerk onder invloed van Engeland, maar na Knuts dood kwam de kerk onder de invloed van Duitsland.

• Penguin Historical Atlas of the Vikings, John Haywood, Penguin, Londen (1995)

• Geschiedenis van de Vikingen
• Vikingen
• Middeleeuwen

categorie:Middeleeuwen